W Europie XIX stulecia

W XIX wieku opiekę nad biednymi często przejmowało państwo - gdyż Kościół ani instytucje dobroczynne nie mogły podołać ogromnej liczbie potrzebujących. Warunki panujące w angielskich przytułkach dla sierot ukazał pisarz Charles Dickens w powieści, Oliwera Twista.
Od chwili powstania pierwszych społeczeństw żyli w nich ludzie zamożni i nędzarze. W XIX wieku kontrast stawał się coraz bardziej widoczny. We wszystkich krajach Europy arystokracja i zamożne klasy średnie wiodły podobny tryb życia. Ponieważ modne były wówczas podróże, chętnie jeżdżono za granicę.Ludzie bogaci oddawali się też balom, piknikom, spotkaniom towarzyskim,, polowaniu iw wyjazdom na wieś czy nad morze. Robotnicy mieli znacznie mniej czasu dla siebie. Robotnicze rodziny były liczne: kilkoro, a nawet kilkanaście dzieci gnieździło się z rodzicami. W Niemczech rodziny dorabiały sobie, wynajmując osobie... kawałek łóżka (zamiast pokoju). W robotniczych rodzinach panował wysoka śmiertelność. Jednak nie brakowało w Europie ludzi zamożnych, pragnących ulżyć doli biedaków. Na przykład w Niemczech ksiądz Adolf kolping zakładał stowarzyszenia, które organizowały świetlice dla robotników oraz wydawał przeznaczone dla nich książki i czasopisma. Pragnął ukazać im inny sposób życia, umoralić ich i skłonić do zdobycia wiedzy. Uważał bowiem, że dzięki oświacie będą oni w stanie poprawić swój los.
W Anglii dopiero w 1875 roku zakazano zatrudniania dzieci poniżej 10. roku życia. Kres pracy nieletnim nastąpił po wprowadzeniu powszechnego obowiązku szkolnictwa w 1876 roku (choć zaczęto go w pełni przestrzegać dopiero w 1900 roku). Mimo rozmaitych wysiłków, w XIX wieku nie udało się rozwiązać problemu biedy klasy pracującej.