Antyk - pojęcia

etos-zbiór zasad, norm postepowania, zachowania, styl zycia przynależny jakiejs grupie spolecznej, wazna dla tej grupy hierarchia wartości.

mity antropogeniczne mowily o stworzeniu czlowieka

budowa tragedii greckiej: prologos, parados, epejsodion, stasimon, exodos

konflikt tragiczny- konflikt dwoch rownozednych racji, nierozwiazalny

ironia tragiczna-nieszczesliwe zbladzenie bohatera, ktore polega na zderzeniu rzeczywistej sytuacji z tym co wie na wlasny temat

wina tragiczna- ciazy ona na bohaterze greckiej tragedi, bowiem, blednie oceniajac wlasna sytuacje, sam na siebie sciaga on kleske

echy tragedii antycznej: zasada trzech jednosci, obecnosc choru na scenie, zasada decorum, uklad tragedi, 3 postacie,

mit-proba wyjasnienia za pomoca opowiesci o wyraznych personifikacjach i symbolice zjawisk powstania, istnienia i rozwoju wszechswiata i jego poszczegolnych elementow, bostw, losu ludzkiego i samych ludzi, zagadnien etycznych

poltkarski, ulubieniec bogow to - SYZYF

sprzyjali troi: afrodyta, apollo, ares
przeciwko troi byli: atena, hera, posejdon

cechy eposu: paralelizm plaszczyzn fabularnych, fabula o charakterze epizodycznym, narrator wszechwiedzacy i obiektywny, patetyczny styl opowiadania, realizm opisow; retardacej; inwersje czasowe; epitety stale; rozbudowane porownania; zaczyna sie inwokacja; bohaterowie ukazani jako herosi, miara wierszowa to heksametr

muza zajmujaca sie historia- KLIO
muza komedii-TALIA
muza tragedi-MELPOMENA
patronka tanca-TERPSYCHORA
patronka piesni milosnej-ERATO

pierwsze tragiczne utwory powstaly w VI w. w starozytnej grecji. Ich zrodlem byly obrzedy na czesc dionizosa. tragedia stanowi przeksztalcony dytyramb. Wystawiano w miescie na jesien wielkie dionizje a male dionizje na wsiach na wiosne. Na duzych dionizjach spiewano dytyramb, ktora przedstawial koryfeusz. na malych dionizjach spiewano koms.

stoicy-zalozona szkola w III w p.n.e. przez zenona z kition.glosili omni aby w kazdej sytuacji zachowac spokoj. proponowali godzenie sie z tym co zsyla im los. ich pomyslem na zloty srodek byla aurea mediocritas, czyli rozwiazywanie problemow pomiedzy dwoma skrajnymi rzeczami. uwazali ze smierc jest czyms naturalnym. najwazniejsza wartoscia dla nich jest cnota, odwaga i sklonnosc do czynienia dobra.

filozofowie z beczki-profesorem byl Diogenes z synopy. program: nauka zycia zgodnego z natura, pogarda dla dobr materialnych, drwina z autorytetow. nazwe szkole nadali zlosliwcy, okreslajac nauki tam prowadzone mianem "psiej filozofi"

heksametr-w starozytnej grecji wiersz skladajacy sie z 6 stop, czyli najmniejszych, powtarzajacych sie regularnie czastek wersu, osrodkiem stopy byla dluga samogloska. heksametr polski to wiersz, w ktorym wersie mamy po szesc akcentow

carpe diem-chwytaj dzien
pantha rei-wszytsko plynie
non omnis moriar -nie wszystek umieram

archetyp-to prastary symbol ukryty w podswiadomosci czlowieka, ktory jest wytworem doswiadczen ludzkosci

skene-budynek sceniczny
epigramat- krotki wiersz przeznaczany do umieszczania go na posagu lub grobowcu

topos arkadi-szczesliwa kraina wiecznej milosci i wiernosci

syzyfowa praca-praca mozolna, nie majaca konca
kon trojanski-zdobycz przynoszaca zgube, zlowrogi, niebezpieczny podarunek

koszula dejaniry-heraklesowi dano dejanire za zone; chcial mu pomoc centurion Neros proponujac podwiezienie dejaniry; porwal ja; herakles dowiadujac sie o tym zlapla centuriona i zranil go; centurion powiedzial kobiecie, ze jezeli herakles bedzie ja zdradzal to powinna mu zalozyc koszule przesiaknieta krwia centauriona; tak tez zrobila widzac jego zaloty do innych kobiet; koszula wbila sie w jego cialo palac heraklesa zywym ogniem.

aojd-wedrowny spiewak