Satyra.

Jako gatunek poetycki satyra rozwinęła się w literaturze rzymskiej, a za jej mistrza uznawano Horacego (satyry o charakterze obyczajowym o swobodnym toku gawędziarskim), Persjusza (satyry o charakterze filozoficzno-moralnym) i Juvenalisa (ostre satyry o charakterze społecznym oraz godzące w konkretne osoby). W czasach nowożytnych satyra odzyfa we Francji (N. Boileau) i w Anglii (A. Pope) oraz w Polsce r12; w czasach klasycyzmu.
Świat ukazany w satyrach to świat odbity w krzywym zwierciadle, wyjaskrawiającym cechy ujemne, przedstawiającym rzeczywistość w stanie zamieszania i chaosu, odchylenia od normy. Atakując wady społeczeństwa, zdrożność obyczajów, niesprawiedliwość stosunków społecznych, włączyła się satyra w nurt literatury krytycznej nasyconej troską obywatelską.
Ignacy Krasicki jest autorem 22 satyr. Trzynaście z nich wydano anonimowo w lecie 1779 r. pt. rSatyry", pozostałe dziewięć wraz z innymi utworami r12; w zbiorze pt. rWiersze XBW" (Księcia Biskupa Warmińskiego). Nie wszystkie satyry Krasickiego to arcydzieła gatunku. Do perełek należą na pewno: rDo króla", rPijaństwo", rŻona modna", rŻycie dworskie", rPalinodia". Pozostałe r12; to rzeczy słabsze, czy wręcz nieudane jak twierdzą znane autorytety badające literaturę tego okresu: Wacław Borowy i Juliusz Kleiner.
rChłoszczace" satyry Krasickiego wyrosłe z rsacra indignatio" (świętego oburzenia) rozprawiają się przede wszystkim z przejawami zepsucia wielkomiejskiego, z marnotrawstwem, lenistwem, karciarstwem, cudzoziemszczyzną. Nie stronią też od krytyki obłudy życia dworskiego, pijaństwa i jego skutków, konserwatyzmu myślenia politycznego i poniekąd społecznego, na ogół jednak nie dają czytelnikowi żadnych dobrych rad, nie pouczają wprost, nie moralizują, jak bajki.
Satyry rksięcia poetów" piętnują i ośmieszają najczęściej przedstawicieli określonych grup społecznych (szlachty, mieszczan, dworzan, młodzieży), unikają zaś atakowania konkretnych osób r12; co jest typowo polskim ewenementem na gruncie literackim. Celem bowiem rodzimych satyr jest człowiek jako istota z jego występkami i przywarami, dlatego bohaterowie Krasickiego nie mają nazwisk (np. rżona modna"), co najwyżej r12; imiona (np. Pan Piotr).
rIstotą satyry i celem Jest uskrmiać bronią dowcipnego żartu nieprayzwoitości i zbrodnie. Może satyra rozśmieszyć, i owszem r12; powinna, ale bez cudzej szkody" r12; pisał Ignacy Krasicki.