Rola wiedzy w kształtowaniu świadomości, na podstawie powieści Stefana Żeromskiego "Syzyfowe prace".

Wiedza jest bardzo ważnym elemętem kształtowania świadomości narodowej.Pozwala zgromadzić wiele informacji o sobie, swojej ojczyznie i o przodkach. Może stać się sposobem odkrycia własnej tożsamości. Udowodnię to na przykładzie "Syzyfowych prac" Stefana Żeromskiego.
Ruzyfikatorzy wpajali młodemu Marcinowi, głównemu bohaterowi powieści, że jest Rosjaninem i od młodzieńczych lat musiał uczyć sie w języku rosyskim. Zaborcy udało się ukształtować jego świadomość, tylko dzięki konsekwętnemu wpajaniu wartości ważnych dla narodu rosyjskiego. Tomasz Walecki, nazywany Figą, był prymusem klasowym w rosyjskiej szkole, lecz głośno protestował, gdy mówiono źle o Polsce lub, gdy ktoś ośmieszał katolicyzm. Marcin zrozumiał postawę Figi dopiero wtedy, kiedy nowy uczeń z klasy Bernerd Zygier wyrecytował "Redutę Ordona". Marcin przypomniał sobie wtedy opowieść Szymona Nogi o zamordowanym powstańcu. Młody Borowicz zrozumiał, jakie wartości są dla niego ważne i jakimi ideałami powinien się kierować w życiu. Zaczął wraz z kolegami spotykać się na górce "Gontali", gdzie w tajemnicy przed nauczucielami poznawali historię Polski oraz dzieła narodowe literatury. Andrzej Radek przynosił na spotkania utwory sławnych poetów, z których młodzi czerpali wiedzę. Literatura ta odegrała ważną rolę w przemianie moralnej i intelektualnej Marcina i jego kolegów.
Na tym przykładzie można stwierdzić, że wiedza ma bardzo ważny wpływ na świadomość młodego człowieka. Jest to rola, bez której tożsamość narodowa nie narodziłaby się w tak trudnej sytuacji, w jakiej znalazł się Marcin Borowicz.