Funkcje i zadanie giełd towarowych i rynków.

Postęp techniczny i technologiczny dokonujący się w rolnictwie umożliwia wzrost produkcji, a tym samym pogłębiają się powiązania gospodarstw rolnych z rynkiem hurtowym i giełdą towarową.
RYNEK HURTOWY- jest drugim szczeblem obrotu towarowego i występuje jako pośrednie ogniwo w procesie wymiany towarowej. Na tym rynku dokonywane są zakupy jednorodnych towarów od wszystkich możliwych gospodarstw rolnych w celu dalszej sprzedaży.. Ceny kształtują się tu na podstawie lokalnej podaży i popytu i są wyposażone w miejsca do prezentacji towaru lub jego próbek. Na rynkach hurtowych zaopatrują się krajowi jak i zagraniczni odbiorcy.
Właścicielami lub udziałowcami ryków hurtowych mogą być różne organizacje tj. wytwórców, handlowców i samorządowe, grupy producenckie, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), Agencja Rynku Rolnego (ARR), Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR), banki żywnościowe czy firmy ubezpieczeniowe.
W Polsce istnieją rynki hurtowe o zasięgu:
-ponadregionalnym tzn. zlokalizowane przy dużych miastach tj np. Warszawa, Katowice, Poznań, Szczecin.
-regionalnym tzn. umiejscowione wokół mniejszych miast
-lokalnym tzn. znajdujące się w rejonach wysokiej podaży na produkty rolne
Cechy rynku hurtowego:
-duża skala transakcji,
-obecność towaru lub jego przeróbek,
-sprzedaż w określonych porach dnia,
-obecność instytucji wspomagających, takich jak np. banki, urzędy celne, instytucje kontroli jakości, magazyny i przechowalnie.
Funkcje rynku hurtowego:
-sortowanie i pakowanie towarów,
-kontrola jakości, fitosanitarna i sanitarna towarów,
-usługi bankowe, celne, transportowe, i ubezpieczeniowe,
-informacja dotycząca cen, popytu i podaży towarów,
-doradztwo, koordynacja i marketing.
Zadania ryku hurtowego:
-koncentracja towaru i jego szerokiego asortymentu oraz popytu
-stworzenie warunków do ustalania rynkowych cen transakcyjnych,
-opracowanie i rozpowszechnienie informacji o poziomie cen na towary,
-wspomaganie procesów standaryzacji produktów,
-zapewnienie odpowiedniej infrastruktury technicznej i bezpieczeństwa transakcji,
-stworzenie dodatkowych usług tj. usługi celne, weterynaryjne czy fitosanitarne.
Rynek hurtowy, to miejsce bezpośrednich transakcji między dużą liczbą sprzedających i kupujących
GIEŁDY TOWAROWE-
Celem giełdy towarowej jest prowadzenie zorganizowanej wymiany handlowej towarami masowymi standaryzowanymi i jednolitymi. Giełda to element infrastruktury rynkowej.
Giełda to instytucja prywatno - prawna tworzona przez organizacje kupieckie i gospodarcze.
Cechy giełdy:
1.Brak ingerencji państwa,
2.Podlega kontroli członków założycieli i specjalnych organizacji.
Definicja ekonomiczna giełdy:
?regularne w określonym czasie i miejscu odbywające się zebranie osób które według ściśle określonych norm i zasad zawierają transakcje handlowe towarami nie znajdującymi się na miejscu oraz dającymi się zastąpić innymi towarami tego samego gatunku i tej samej ilości. Ceny podawane są do publicznej wiadomości?.
Transakcje giełdowe:
?To umowy sprzedaży towarów giełdowych zawarte na giełdzie przez członków giełdy w czasie i sposób przewidziany na dokonanie takiej transakcji?.
Podział transakcji:
1.Transakcje rzeczywiste (gotówkowe), których celem jest przeniesienie własności ze sprzedającego na kupującego, na warunkach i za cenę ustalone na zasadach formalnych.
2.Transakcje nierzeczywiste. Istotą jest ustalenie terminu wykonania transakcji po cenie z góry ustalonej w dacie dnia. Celem nie jest obrót towarami ale transakcja polega na wykorzystaniu zmiany cen i różnic w cenach tych samych towarów na różnych rynkach.
Zadania giełdy:
Giełda jest jedną z najważniejszych instytucji w współczesnej gospodarce. Dobrze funkcjonującą giełda powinna spełniać następujące kryteria :
-wypełniać ustawowe wymagania stawiane giełdom,
-posiadać wewnętrzny, precyzyjny regulamin określający sposób jej funkcjonowania i kryteria doboru instytucji pośredniczących w handlu, np. biura maklerskie,
-zapewniać powszechny i równy dostęp do informacji,
-dbać o przejrzystość rynku,
-zapewniać bezpieczne rozliczenia,
-organizować regularne sesje,
-posiadać szybki i bezawaryjny system informatyczny zapewniający szybkość transakcji,
-dbać o to, żeby spółki nie opuszczały w sposób nagły giełdy wycofując swoje akcje z obrotu.
Funkcje giełdy:
W kapitalizmie giełda odgrywa bardzo ważną rolę, spełnia rolę rynku podlegającego prawom popytu i podaży. Dlatego też giełdę "nie interesuje" czy występuje na niej tendencja spadkowa czy wzrostowa, lecz zapewnienie uczestnikom możliwości sprawnego zawarcia transakcji. Giełda pełni następujące funkcje w gospodarce :
1.alokacyjna - umożliwia przepływ kapitału w kierunku ich najefektywniejszego wykorzystania - np. środki finansowe otrzyma ta spółka, która ma najlepsze perspektywy ich wykorzystania i przyniesie największe potencjalne zyski jej akcjonariuszom,
2.wartościująca - ta funkcja giełdy umożliwia dokonanie rynkowej wyceny przewidywanych decyzji ekonomicznych przez podmioty gospodarcze, możemy więc ocenić jak dana spółka gospodaruje w porównaniu z innymi,
3.kontrolna - tworzy pośredni mechanizm kontroli przez akcjonariuszy efektów działań spółki i pracy zatrudnionych menadżerów
Giełda ponadto daje możliwość :
1.pomnożenia kapitału- zarówno podmiotom gospodarczym jak i gospodarstwom domowym,
2.wywoływania we wszystkich podmiotach skłonności do oszczędzania.
Giełdy działają ,,non profit?, tzn. nie pracują dla zysku. Efektem funkcjonowania giełd towarowych jest zmniejszenie wahań cenowych oraz zwiększenie ich przewidywalności.