Czy zgadzasz się z paradoksalną formułą Mefistofelesa - Jam jest tej siły cząstką drobną co zawsze złego chce i zawsze sprawia dobro.

Czy zgadzasz się z paradoksalną formułą Mefistofelesa? Cyt.: ,, Jam jest tej siły cząstką drobną co zawsze złego chce i zawsze sprawia dobro.” Rozważ problem w jaki sposób zło może przyczynić się do tworzenia dobra? A jeśli sądzisz, że

Wyjątkowa sytuacja porozbiorowej Polski spowodowała, iż romantyzm w naszym kraju rozwijał się na szeroką skalę. Był pierwszym prądem, który wkroczył do literatury i sztuki w sposób przełomowy. Bunt i ekspresja szły w parze z pojęciem romantyzmu. Największe apogeum osiągnął jednak w Niemczech, gdzie przepojony był atmosferą grozy i naporu. Paradoks formuły Mefistofelesa jest właśnie dziełem niemieckiego pisarza Johana Wolfganga Goethego. W dziele „Faust” zawarł problemy wykształconego nauczyciela dążącego do ideału wykorzystując oferty losu. Zawierając pakt z diabłem Mefistofelesem, zaprzedał swoją duszę w zamian za wszystkie dobra materialne, duchowe, które miał od niego otrzymać. Na pytanie zadane przez Fausta: ,,Kimże w końcu jesteś”? Odpowiedział: ,,Jam częścią tej siły, która wiecznie zła pragnąc, wiecznie czyn dobro”. Czy rzeczywiście zło może przyczynić się do tworzenia dobra? Czy aby zło nie doprowadza do samych klęsk, niepowodzeń i cierpień? Spróbujmy rozwiązać ten problem i dostrzec te pozytywne strony.
Czytając dramat pt. „Faust” zauważyłam pewne podobieństwo do starożytnego Prometeusza. Owy bohater mitów i legend reprezentował postawę etyczną i poświęcając swoje życie działał ku dobru ludzkości. Życie Fausta polegało troszkę na innej zasadzie. Celem Prometeusza od początku była pomoc innym, sprzeciwiając się Bogom, działał ku dobru ludzkości. Faust natomiast dojrzał nieco później. Znudzony życiem i dotychczasową wiedzą chciał doznać czegoś nowego. Podpisał z diabłem cyrograf i tym samym zaprzedał swoja duszę. W zamian dostał niezwykłą moc, dzięki której mógł poruszać się w czasie, osiągnął wszystkie środki materialne. Okazało się jednak, że wszystkie możliwe dobra przyniosły mu cierpienie i obfitowały w same nieszczęścia. Po pewnym czasie podjął trud dla dobra ludzkości, chciał zbudować idealne państwo i dać szczęście innym ludziom. „Duch Negacji” ponownie zaprzeczył jego dążeniom i nie pozwolił osiągnąć zamierzonego celu, doprowadzając do katastrofy. W tym momencie możemy zauważyć przemianę bohatera. Gdy Faust umiera, ochraniają go Anioły: „Ten kto do celu w trudzie dąży, w nas ocalenie zyska”. Zabierają przemienionego filozofa do nieba. Motyw podpisania paktu występuje również w biblijnej księdze Hioba, gdzie Diabeł z Bogiem „zakładają się” o życie mężczyzny. Dzięki silnej woli i wytrwałości w wierze Hiob zostaje uszczęśliwiony na wieki. Faust jest przykładem na to, że zło może przyczynić się do tworzenia dobra. Dzięki swojemu wewnętrznemu pięknu, uratował swą duszę, Nieświadomie przeciwstawił się złu, co zostało docenione przez Anioły. Nie bez powodu istnieje powiedzenie: „Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło”.
Innym przykładem z literatury jest książka pt. :Mistrz i Małgorzata” powstała w latach 30 XX wieku. Tutaj możemy dostrzec również postawę diabłów w stosunku do ludzkości. Woland (często porównywany z Mefistofelesem) i inni członkowie grupy są reprezentantami „ciemnej strony”, ale czynią wiele dobrego. Wymierzają Moskwie sprawiedliwość, pomagają Mistrzowi i Małgorzacie, obnażając prawdę dobro wygrywa. Imiona owych kusicieli i czarnych charakterów występują w „Doktorze Fauście”.
„To ludzie ludziom zgotowali ten los”. Są to słowa Zofii Nałkowskiej – „Medaliony”. Cytat ten doskonale obrazuje sytuację II wojny światowej. Zło nie pochodzi od przysłowiowego „piekła”. Jest to natomiast podejście jednego człowieka do drugiego. To ludzie krzywdząc się nawzajem tworzą to pojęcie. Być może przytoczenie sytuacji II wojny św. Jest trochę absurdalne, bo ile dobra możemy dostrzec w brutalności ludzkiej? Jednak należy tu skupić się na Polakach, jako jedności i wspólnocie. Literaci, malarze, artyści skupiając się w jedną patriotyczną grupę stworzyli fundament nadziei i mentalną pomoc polskim wojskom i zwykłym obywatelom.
Innym aspektem w postrzeganiu dobra może być Arka Noego. Biblijna legenda o zjednoczeniu i wspólnocie nawiązuje do paradoksalnej formuły Mefistofelesa. To dzięki potopowi powstała Arka z życiem na pokładzie.
Jacek Soplica – bohater powieści „Pan Tadeusz” jest kolejnym przykładem kolosalnej metamorfozy spowodowanej wyrządzeniem krzywdy. Pokutujący przez całe życie ks. Robak, przyznaje się do czynu i prosi o wybaczenie. Jego nagrodą jest śmierć z czystym sumieniem i ocaloną duszą.
Chciałabym jeszcze ukazać błędne myślenie jednego z bohaterów literackich, a dokładniej Jana Baptystę Grenouille. Bestseller „Pachnidło” Patricka Suskinda opowiada dzieje paryskiego mężczyzny o niezwykłym darze. Został obdarzony wyczulonym węchem, co spowodowało u niego obsesję rozróżniania zapachów. Wg jego rozumowaniu, zabijając kobiety i wydobywając z nich niezwykłą woń, stworzy najpiękniejszy zapach na świecie. Spowodowało to falę morderstw młodych i pięknych kobiet. Książka ta jest przykładem, że to właśnie ludzko rozum postrzega i rozróżnia dobro od zła . Człowiek nie jest sprawcą swoich czynów, ale przez te czyny jest zarazem w jakiś sposób „twórcą samego siebie”.
Podsumowując, zgadzam się w zupełności, że zło może przyczynić się do tworzenia dobra. Człowiek, jako istota myśląca, jest odpowiedzialny za swoje czyny, jednak kuszony przez „nieznany świat” często zbacza z tej moralnej drogi. Czy doświadczając różnych przygód zmieni bieg swojego życia i ta cząstka dobra będzie towarzyszyć mu podczas wędrówki, czy może zbłądzi i swoją bezsilnością czy też słabością podda się zamieniając przyszłość w pewną katastrofę? Tym pytaniem zakończę moją pracę i myślę, że każdy powinien je sobie zadać, zatrzymać się i zastanowić nad swoim losem.