Uroki otaczającej nas przyrody

Uroki otaczającej nas przyrody

Otacza nas wokoło tyle piękna a często nawet nie zwracamy na nie uwagi. Chciałabym opisać jedno z miejsc, które właśnie zasługuje na miano urokliwego.
Kto nie zna Morskiego Oka? Na przestrzeni wieków zaglądali tu myśliwi, zbieracze leczniczych ziół, poszukiwacze skarbów i górnicy. Jezioro odwiedzają dzieci i osoby w podeszłym wieku, ceprzy i prawdziwi turyści, politycy i artyści, osoby różnych narodowości i języków.
Na błękitną toń stawu i wznoszące się nad nim szczyty spoglądają z radością i zachwytem uczestnicy szkolnej wycieczki idącej z Palenicy Białczańskiej, turyści wracający z Doliny Pięciu Stawów przez Świstówkę i taternicy po wielogodzinnej wspinaczce w zerwach Kazalnicy czy Mnicha. Ten mały skrawek polskiej ziemi łączy w jakiś niewytłumaczalny sposób…
Morskie Oko położone jest w Dolinie Rybiego Potoku, u stóp Mięguszowieckich Szczytów. Początkowo zwane było Rybim Stawem lub Rybim Jeziorem. Wiązało się to z faktem, że żyją w nim pstrągi. Dzisiejsza nazwa Morskie Oko powstała prawdopodobnie wśród osadników niemieckich, którzy uważali iż górskie jeziora mają połączenia z morzem, i dlatego nazywali je Morskimi Oczami lub Okami. Pierwotnie nazwa Morskie Oko oznaczała więc różne jeziora tatrzańskie czy nawet karpackie. Z czasem utrwaliła się właśnie dla najpiękniejszego stawu w Dolinie Rybiego Potoku.
Morskie Oko, położone na wysokości 1395 m n.m.p., jest największym jeziorem tatrzańskim (zarówno po polskiej, jak i słowackiej stronie). Jego powierzchnia wynosi 34, 5 ha, długość 862 m, szerokość 566 m, a długość linii brzegowej 2613 m. Pod względem pojemności (9 935 000 m²) jest to drugie jezioro w Tatrach, a głębokości (50,8 m)-piąte. Z jeziora wypływa Rybi Potok, który kilka kilometrów niżej tworzy z potokiem Biała Woda rzekę Białkę. Zimą jezioro zamarza, warstwa lodu dochodzi tu nawet do 1,5 m grubości.
Morskie Oko jest jedynym (oprócz Popradzkiego Stawu) jeziorem tatrzańskim,w którym w warunkach żyją pstrągi. Jego brzegi porasta górnoreglowy las oraz łany kosodrzewiny. Wprawne oko z łatwością dostrzeże również dumnie górujące nad świerkami limby, wyróżniające się koronami w kształcie walca.
Morskie Oko znajduje się w najbardziej wysokogórskim zakątku Tatr polskich. Strome skalne ściany i żleby, zawieszone wysoko skaliste kotły, malownicze wodospady płynące gładkimi progami-wszystko to stanowi pozostałość po zalegającym kiedyś Dolinę Rybiego Potoku lodowcu. Jezioro zewsząd otaczają budzące grozę i podziw skaliste olbrzymy. Najbardziej imponująco przedstawia się mur Mięguszowieckich Szczytów i Cubryny wznoszący się bezpośrednio nad nim. Króluje wśród nich Mięguszowiecki Szczyt (2438 m n.p.m.), którego wierzchołek dźwiga się 1043 m ponad taflą wody. Na turystach szczególnie duże wrażenie robi jednak skalista turnia zwana Mnichem, dobrze widoczna ze stojącego na morenie jeziora schroniska. Z wielu ust padają wyrazy zachwytu nad jej strzelistością i wydającymi się nie do przejścia pionowymi ścianami. W tej scenerii mało kto zauważy niepozornie wyglądający wierzchołek wznoszący się nad kotłem Czarnego Stawu. Są to Rysy (2499 m n.p.m.), najwyższy polski szczyt, marzenie każdego wysokogórskiego turysty. Zimą ze ścian i stoków otaczających Morskie Oko spadają olbrzymie lawiny! Niektóre są tak duże, iż potrafią załamać grubą pokrywę lodu zalegającą na stawie.
W skalistym kotle, 200 m powyżej Morskiego Oka, znajduje się Czarny Staw pod Rysami, drugie co do głębokości jezioro tatrzańskie. Obydwa jeziora oddziela malowniczy, porosły limbami skalisty próg, po którym z hukiem toczą się kaskady wody. Równie piękny wodospad, Dwoista Siklawa, wpada do Morskiego Oka spod Mnicha.
W rejonie Morskiego Oka znajduje się jeszcze kilka mniejszych stawów, m.in. Staw Staszica w Dolinie za Mnichem oraz hen, hen wysoko pod Cubryną Zadni Mnichowi Stawek, najwyżej położone jezioro w Polsce (2070 m n.p.m.).
W tym zakątku wszystko jest „naj”- największe tatrzańskie jezioro, najwyższy szczyt Polski, najwyżej położony staw, największe ściany, najwyżej rosnące rośliny. W końcu to najpiękniejszy zakątek Polski!

Przyroda-podglądając rośliny i zwierzęta


Czym tak urzeka turystów Kotlina Morskiego Oka? Chyba przede wszystkim pięknem i różnorodnością przyrody. Soczysta zieleń lasów i hal kontrastuje z ciszą i surowością pustych skalnych kotłów, a błękit tafli licznych jezior z powagą i grozą skalnych turni i ścian. Przyroda zaciekawia a przede wszystkim uczy.
Wędrując szlakami w rejonie Morskiego Oka, turysta ma możliwość zapoznania się z różnymi piętrami roślinności w Tatrach, od regla górnego począwszy, przez piętro kosodrzewiny, piętro hal, a na piętrze turni skończywszy. Jeżeli wędrowiec posiada dar spostrzegawczości i obserwacji, bez problemu może zauważyć najbardziej charakterystyczne elementy tatrzańskiej fauny i flory.
Piętro regli rozciąga się od około 700 do 1550 m n.p.m. i dzieli się na piętro regla górnego (1250-1550 m). Regiel górny tworzy głównie las świerkowy. Przy jego górnej granicy występują również brzoza karpacka oraz jarzębina. Na granicy regla i kosodrzewiny rośnie najbardziej znane drzewo tatrzańskie, limba. Drzewo to, którego niektóre okazy w Tatrach mają ponad 300 lat, jest spokrewnione z sosną, różni się zaś od niej tym, że ma pięć igieł w pęczku (sosna dwa). Limby można zaobserwować nawet nad samym brzegiem Morskiego Oka.
Piętro kosodrzewiny rozciąga się od 1550 do 1800 m n.p.m. Kosodrzewina jest krzewem iglastym, dochodzącym do 2, a nawet 3 m wysokości. W swoim piętrze tworzy zwarte łany, natomiast pojedyncze kępy zapuszczają się zarówno niżej-w piętro regla, jak i w górę-w piętro hal. Wędrując w piętrze kosodrzewiny w okolicy Morskiego Oka, możemy spotkać wiele interesujących roślin, m.in. ciemiężycę zieloną z ogromnymi liśćmi czy różne gatunki goryczek.
Piętro halne, czyli wysokogórskich łąk, rozciąga się od 1800 do 2300 m n.p.m. Porastają je liczne trawy oraz zioła. Warunki życia są tutaj bardzo trudne (długo zalegający śnieg, niskie temperatury itp.). Rośliny muszą walczyć o przetrwanie. Aby zwabić owady, potrzebne do przedłużenia gatunku, ich kwiaty przybierają fantastyczne kształty oraz bardzo intensywne barwy. Często tuż przy turystycznej ścieżce napotykamy dzwonki alpejskie, ostróżkę tatrzańską, omiegi kozłowce czy goryczki kropkowane.
Powyżej 2300 m n.p.m. rozciąga się piętro alpejskie, czyli turni, sięgające aż po najwyższe szczyty. Wydawać by się mogło, że w tym świecie skał nie żyją żadne rośliny. Nic bardziej mylnego. Baczny obserwator dostrzeże ich całe mnóstwo. Z racji trudnych warunków bytowych rośliny te są niskie, jednak równie piękne jak niżej. Królują tutaj formy poduszkowe-różne gatunki lepnic i skalnic oraz mchy.
Równie bogaty i ciekawy co świat roślin, jest świat zwierząt. Bardzo częsty jego przedstawiciel to orzechówka, ptak wielkości kawki, o upierzeniu brunatnym w białe cętki. Żywi się m.in. nasionami limb, nie gardzi również resztkami pożywienia turystów. Z tego też względu często pojawia się na stolikach obok samego schroniska. W okolice schroniska podchodzi również król tatrzańskich zwierząt, niedźwiedź brunatny. Ten największy tatrzański ssak żywi się głównie owocami leśnymi, grzybami oraz pędami roślin.
W wyższych piętrach można spotkać najbardziej znane tatrzańskie zwierzę, kozicę. Posiada ona świetny słuch i węch, który w porę ostrzega ją przed niebezpieczeństwem. Dzięki bardzo silnym mięśniom nóg skacze po stromych skałach nawet po 7 metrów. Wysokogórskie kotły często napełniane są ostrym gwizdem wydawanym przez świstaki. W ten sposób te sympatyczne gryzonie wielkości dużego kota o szaroburej sierści, ostrzegają się przed niebezpieczeństwem. Od października do kwietnia świstak zapada w sen zimowy w norze wysłanej sianem, dochodzącej nawet do kilkunastu metrów.
Na całym świecie istnieje wiele miejsc, które warto opisać. Myślę, że Morskie Oko do takich należy. Cudowny zakątek z bajki z różnorodnymi gatunkami roślin i zwierząt, z górującymi nad nami potężnymi skałami i błyszczącą w promieniach słońca wodą z jezior i jeziorek. Naprawdę, miejsce godne do odwiedzenia!