Koncepcja poezji i poety w wybranych utworach romantycznych.

Romantyzm znajdował swoje źródła w literaturze i sztuce. Poeci zainspirowali się poezją ludową , historiozofią i kultem natury. Podstawą estetyki romantycznej było : zerwanie z normami klasycznymi, swobodny styl wypowiedzi , możliwość przejaskrawiania. Bayron Słowacki Mickiewicz czy Scott stali się nie tylko twórcami ale również nauczycielami obdarzeni nadprzyrodzonym darem który świadczył o ich geniuszu. Tylko oni mogli patrzeć na świat przez pryzmat własnego ja. Rozumieli język jaki przemawia do nich natura. Poeta jako geniusz ucieleśnia dwie najważniejsze cechy swojej epoki : wolność i indywidualizm. Staje się przewodnikiem, odkrywcą przyszłych dziejów narodu ludzkiego.

Takiego poetę spotykamy w „ Konradzie Wallenrodzie” . Jest nim tytułowy bohater oraz Wajdelota. Pieśniarza cechuje : talent wrażliwość oraz profetyzm. W swoich utworach zamieszcza prawdę o dziejach narodu, przechowuje ją i utrwala. Jako historie przekazuje ją młodym pokoleniom.

„ O wieści gminna , Ty arko przymierza,
Między dawnymi i młodszymi laty,
W Tobie lud składa dłoń swego rycerza,
Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty”

U Konrada przejawia się to inaczej. Zaszczepiona przez Halabana nienawiść do Krzyżaków oraz miłość do ojczyzny Litwy nakłania go do wypełnienia myśli patriotycznej. Poezja w tym utworze spełnia role nauczyciela który budzi w ludziach uczucie patriotyzmu , oraz na wzór poezji tyrreńskiej rozpala w narodzie nienawiść do wroga i pragnienie walki o ojczyznę. Mobilizuje ludzi do działania na rzecz kraju. Poezja jest tutaj traktowana jako sacrum.

Następnym utworem jest „nie – Boska komedia” która można uznać za ostrą polemikę. Znajdują się tutaj dyskusje na tematy polityczne i społeczne. Poeta dla Krasińskiego musi odznaczać się czystością moralna w życiu prywatnym, oraz być istotą szlachetną i niewinną.

W „ Grobie Agamemnona” poezja występuje jako „lutnia Homera” której można używać do rozsławiania czynów chwalebnych i zwycięskich. Poeta marzy o Polsce idealnej, doskonałej. Słowacki pisząc ten utwór wzorował się na poezji heroicznej. Jednak nie znajduje on uznania wśród współczesnych „ Nieme mieć harfy i słuchaczy głuchych albo umarłych...”

Poezja która ma moc przekształcania ludzi szarych , małych zwykłych w „aniołów” czyli bohaterów jest ukazana w „Testamencie moim” . Koncepcja poezji łączy idee herojańską z tyrreńską.

„Lecz zaklinam niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec
A kiedy trzeba na śmierć idą po kolei
Jak kamienie prze Boga rzucone na szaniec”

Tutaj słowacki wzywał do poświęcenia i bohaterstwa. Jak każdy poeta renesansowy wierzył że poezja będzie oddziaływać na wszystkie przyszłe pokolenia.

W Prologu „Kordiana” poeta ukazał 3 osoby prezentujące odrębne stanowiska w sprawie poezji , wizji mesjanizmu oraz poety mesjasza. Osoba 1 wygłasza pogląd Mickiewicza , który to w końcu usypia bierny naród ( poezja mesjanizmu) . Osoba 2 głosi poezje tyrreńską. Walcząc domaga się aktywności i czynu. Osoba 3 wyraża pogląd samego autora. Jest to mit poezji jako „narodowej urny pamięci” która przechowa wartości narodu by wydobyć je i wykorzystać w odpowiedniej chwili.

A .Mickiewicz w „ Wielkiej Improwizacji” ( III cz. Dziadów) ukazuje nam poezje która ma moc twórczą prawdziwego mistrza. Nikt go nie rozumie lecz jest obdarzony wielką siła. Poetą jest tu Ipsariota, który poświęca się myśli narodowej włączając w myśli i umył współbraci pieśń wolności. Ma nadzieję poruszyć serce społeczeństwa wezwać do buntu nawet przeciwko Bogu.

Po głębszym zastanowieniu uważam, że poezja romantyczna jest oryginalna i nie podąża szlakiem klasycznym jak również nie wzoruje się na poezji innych narodów. Wszczepia nam miłość do ojczyzny oraz chęć szukania historii własnego narodu.