Wojny Rzeczypospolitej w XIV wieku

1. POLSKA - SZWECJA, lata trwania: 1655-1660

a). Bitwy:
1655 - pod Ujściem
1655 - Żarnowem
1655 - Częstochowa
1655 - Wojniczem
1655 - Gródkiem
1655 - Modlinem
1656 - Tykocinem
1656 - Warszawa
1656 - Gołębiem
1656 - Kłeckiem

b). Dowódcy, władcy:
- Karol X Gustaw,
- Jan II Kazimierz,
- Czarniecki,
- Chotkiewicz,

c). Sojusze i traktaty:
- Sojusz w Oliwie 3.V.1660,
- Traktaty welawsko-bydgoskie

d). Przyczyny:
- panowanie nad Morzem Bałtyckim
- konflikt protestancko-katolicki,
- chęć zagarnięcia przez Szwecję terenów pod uprawę,
- na tronie szwedzkim chcieli zasiąść Wazowie,

e) Skutki:
- Prusy Książęce zostały poza zwierzchnością,
- duże straty ekonomiczne, gospodarcze i demograficzne w Polsce,
- wzrost znaczenia magnatów,
- upadek autorytetu władcy,
- po przegraniu brak szans na panowanie nad Bałtykiem,
- strata dużej części Inflant po przegraniu przez Polskę,

2. POLSKA - ROSJA, lata trwania: 1609-1612

a). Bitwy:
- Wilno
- Grodni
- Połonka
- Cudnów
- 1610 - Kłuszyn
- 1612 - Biała
- 1612 - Moskwa
- 1632-34 - Swoleńsk

b). Dowódcy i władcy:
- Zygmunt III Waza,
- Karol IX Waza,
- Żółkiewski

c). Sojusze i traktaty:
- Sojusz w Dywilnie-1619

d). Przyczyny:
- chęć zdobycia przez Rosję dostępu nad Morzem Bałtyckim,
- zajęcie przez Iwana Groźnego sporej części Inflant,

e). Skutki:
- osłabienie państwa polskiego, znikniecie z areny międzynarodowej,
- Rosja wyrosła na mocarstwo,
- Rosja ingerowała w sprawy państwa polskiego,

3. POLSKA - TURCJA, lata trwania: 1672-1676

a). Bitwy:
1673 - Chocim
1672 - Konieniec podlaski
1675 - Leśnienica
1672 - Ładużyn
1676 - Wojniłów
1676 - Żurawno

b). Dowódcy i władcy:
- Jan III Sobieski,
- Michał Korybut Wiśniowiecki,
- Mehmed IV

c). Sojusze i traktaty:
- Pokój w Żurawnie 17.X.1676

d). Porozumienia:
- Polska jedną trzecią Ukrainy

e). Przyczyny:
- Tatarzy najeżdżali na Polskę,
- Kozacy najeżdżali na Turcję,
- magnaci wyprawiali się na Mołdawię, a także na Wołoszczyznę,

f). Skutki:
- brak wpływów Polski w księstwach naddunajskich,