Zmiany w sferze fizyczno-motorycznej człowieka

ZMIANY W SFERZE FIZYCZNO –MOTORYCZNEJ CZŁOWIEKA

Człowiek przechodząc przez różne okresy swojego życia zmienia się, dostosowując się do ich wymagań. Dynamika i zakres tych zmian są różne, na każdym etapie życia- większość procesów, które obserwujemy cechuje okresowość. Każdy następny etap życia człowieka jest konsekwencją poprzedniego( jest efektem tego wszystkiego co było przedtem). Dorastanie każdego człowieka odbywa się w zmieniających się warunkach otoczenia, mają one ogromny wpływ na dojrzewanie ludzkiego organizmu. Możliwość samodzielnej egzystencji organizm ludzki uzyskuje po 20 latach rozwoju ( czyli od czasu zrośnięcia się nasad kości długich), począwszy od pojedynczej komórki do złożonego, skomplikowanego organizmu. Rozwój przebiega w sposób ciągły, jednak w całym jego wieku rozwojowym można wyróżnić pewne jego okresy. Są to:
- okres rozwoju płodowego ( od chwili poczęcia plodu)
- okres noworodkowy (od porodu do 28 dnia życia)
- okres niemowlęcy (od 1 miesiąca do końca pierwszego roku)
- okres wczesnego dzieciństwa (od 2 do 3 roku życia)
- okres przedszkolny (od 4 do 6-7 roku życia)
- okres szkolny (od 6 do 15 roku życia)
- okres dorastania (od 16 do 20 roku życia)
- okres dojrzałości lub młodego dorosłego (od 29 do 40 roku życia)
- okres dorosłości (od 40 do 50 roku życia)
- okres starzenia się (od 50 roku życia)
W wieku od 3 do 7 lat następuje rozrost organizmu dziecka, polegający na zwiększenia
się wymiarów i masy ciała. W porównaniu z poprzednimi okresami rozwoju dziecko w wieku
przedszkolnym coraz wolniej przybiera na wadze (2-3kg rocznie), natomiast dość szybko rożnie przyrost wysokości 5-7 cm rocznie.
Wiek od 5 do 6 lat charakteryzuje się znacznym postępem w rozwoju i krzepnięciu organizmu. Kościec wykazuje szybsze tempo mineralizacji. Okres ten zapoczątkowuje wyrzynanie się zębów stałych.
W fazie III ustalają się naturalne krzywizny kręgosłupa: szyjna, grzbietowa i lędźwiowa. Ruchy mięsni są całkiem swobodne, lecz proces różnicowania w obrębie układu kostnego i mięśniowego nie jest jeszcze zakończony.
Budowa ciała staje się bardziej smukła (zanika tkanka tłuszczowa), bardziej proporcjonalne wymiary poszczególnych odcinków czynią sylwetkę 6 latka smukłą, chłopięcą. Przyczynia się do tego wydłużanie kończyn i szyi; wielkość głowy pozostaje niemal taka sama.
W okresie między 3 a 6 rokiem życia ruchy lokomocyjne dziecka ulegają dalszemu doskonaleniu. Dziecko 6-letnie biegnąc unosi wysoko kolana, stawia nogi na palcach, kroki są dłuższe, ruchy harmonijne.
Wiek między 5 a 7 rokiem to okres równowagi przedszkolnej i dlatego nazywany jest „złotym wiekiem przedszkolnym”. Szczególnie widoczne zmiany w motoryczności dziecka występuje w tym okresie w rzutach, chwytach, skokach i wspinaniu. W czynnościach tych, zaliczanych do typowych form motoryczności sportowej, występuje coraz lepsza sprawność, płynność ruchów, a także wyraźnie zaczyna się fazowa struktura ruchu. Natomiast brak jeszcze elastyczności i zdolności przewidywania skutków działalności ruchowej.
W wieku przedszkolnym wzrasta sprawność różnych narządów wewnętrznych. Serce i płuca pracują wydajniej, a szybkie tempo i oddech wyrównują ich małą początkowo pojemność. Płuca trzylatka wykonują przeciętnie około 30 oddechów na minutę, płuca sześciolatka około 23 oddechów (u dorosłego 16). Serce w spoczynku wykonuje 90-110 uderzeń na minutę ( u dorosłego 60-80). Tętno jest u dzieci nieregularne, często arytmiczne. Przybiera ono bardziej rytmiczny charakter dopiero koło 7-8 roku życia.
Około 5 roku życia w skutek rozrostu masy i siły dużych grup mięśniowych pojemność płuc wzrasta i oddech staje się głębszy. Niewielki jest natomiast nadal przekrój tchawicy i jamy nosowej. Dzieci w wieku przedszkolnym zapadają dość często na choroby dróg oddechowych. Przyczyną tych schorzeń bywa m.in. przerost układu limfatycznego. Z drugiej strony węzły limfatyczne odgrywają ważną rolę w niszczeniu zarazków, gdyż krew nie posiada jeszcze dostatecznej ilości ciał odpornościowych, które pozwalały by zwalczyć skuteczne choroby zakaźne, na jakie narażony jest organizm dziecka.
Układ nerwowy działa sprawniej. Rozwój struktury kory mózgowej polega na zmianach wielkości powierzchni jej poszczególnych pól i okolic oraz na komplikowaniu się budowy komórek nerwowych. Zewnętrznym przejawem zmian struktury jest wzrost wagi mózgu, do 80% u dziecka 4-letniego, a do 90% wagi mózgu dorosłego u sześciolatka.