"Wesele"- bohater i odpowiadająca mu zjawa.

ZJAWA GOŚĆ WESELNY DO KTÓREGO ZJAWA PRZYBYWA TREŚĆ ROZMOWY KOMENTARZ; SYMBOLIKA ZJAWY
CHOCHOŁ ISIA Zapowiada przybycie gości za światów. Widma będą przychodzić do konkretnych gości.
WIDMO MARYSIA Wspomnienia dawnej miłości. Widmo jest symbolem miłości przekraczającej ziemskie granice
STAŃCZYK –ostatni błazen Jagiellonów
DZIENNIKARZ – otrzymuje laskę od błazna Dziennikarz przyznaje się do bezczynności, którą zaraża innych rodaków. Nie czuje się zdolny do podjęcia żadnych prób prowadzących do zmian. Ma świadomość, że spoczywa na nim ważny obowiązek, jednak czuje słabość. Stańczyk jest jego wstydem – sumieniem. Stańczyk to symbol mądrości, troski o ojczyznę. Wyspiański wprowadzając go do dramatu skrytykował konserwatywne stronnictwo Stańczyków.
CZARNY RYCERZ – Zawisza Czarny POETA Przybywa do poety, ponieważ ten pracuje nad dramatem „Zawisza Czarny”. Poeta odczuwa potrzebę wielkiego czynu na miarę dawnych rycerzy, ale czarny rycerz, który wzywa poetę do walki przeraża go. Za przyłbicy wygląda noc. Rycerz jest odzwierciedleniem marzeń bohatera o sile mocy i potędze Rycerz jest symbolem dawnych cnót rycerskich, siły, mocy. Wyspiański wprowadzając ten symbol obnażył pustkę dekadencji.
HETMAN – Ksawery Branicki (zdrajca ojczyzny) PAN MŁODY Hetman zarzuca panu młodemu zdradę własnej grupy społecznej. Ujawnia wątpliwości bohatera, czy dobrze postąpił żeniąc się z chłopką. Ukazuje poczucie wyższości i odrębności klasowej tkwiące w panu młodymi jego pozorne zbratanie ze wsią. Podkreśla też skłonności polaków do zdrady narodowej Hetman jest symbolem zdrady. Wyspiański wprowadzając ten symbol obnażył chłopomanie jako zjawisko pozorne. Uświadomił zakorzenione od wieków skłonności do zdrady narodowej.
UPIÓR – Jakub Szela DZIAD Przychodzi do dziada aby przypomnieć o rzezi galicyjskiej. Uosabia odwieczny konflikt między szlachtą, a chłopami. Wspomina krwawe wydarzenia rebelii chłopskiej. Upiór próbuje zmyć krew z ubrania. Upiór jest symbolem krwawej zemsty chłopów na szlachcie, symbolem rozłamu między szlachtą a chłopami.
WERNYCHORA – legendarny wieszcz ukraiński GOSPODARZ Przychodzi do gospodarza, ponieważ jest tym, który łączy inteligencje i chłopów. Wywodzi się z inteligencji ale od lat mieszka na wsi, poznał jej zwyczaje i zyskał zaufanie mieszkańców. Marzy o zgodzie pomiędzy klasami i wspólnym działaniu, wielkim czynie. Wernyhora wyznacza gospodarza na przywódcę powstania narodowo-wyzwoleńczego. Nakazuje mu rozesłać wieści, zgromadzić lud przed kościołem i czekać na dalsze rozkazy. Wręcz mu złoty róg. Wernyhora to symbol patriotyzmu, suwerenności i niepodległości państwa. Wyspiański wprowadzając ten symbol wyraził marzenia Polaków o osiągnięciu niepodległości. Uświadomił też inteligencji jej przywódczą role w powstaniu.