Układ nerwowy autonomiczny

Część cholinergiczna Część adrenergiczna

Dominuje (przeważa w org.) w czasie Dominuje w czasie wzmożonej aktywności
znu, trawienia i odpoczynku. W tym psychofizycznej
układzie neuroprzekaźnikiem jest
acetylocholina (ACh) Enzymem
rozkład. ACh jest hydroliza ACh

Pobudzenie lub zablokowanie cholinerg. i adrenerg. związane jest z oddziaływaniem na receptory. Wyodrębniamy dwa typy receptorów cholicergicznych:

1. Receptory muskarynowe - M
2. Receptory nikotynowe - N

Receptory typu "M" występują w większości tkanek i narządów pod postacią różnych typów, np. receptor M1 występuje w komórkach okładzinowych żołądka i w zwojach nerwowych mózgu. Typ M2 wykryto w sercu, oskrzelach, jelitach i mózgu. Receptory typu "N" dzielą się na podtypy N1 i N2. Receptor N1 występuje w zakończeniach przedzwojowych układu cholinergicznego i adrenergicznego.

Objawy pobudzenia układu cholinergicznego:

- obniżenie ciśnienia krwi (hipotensja);
- zwolnienie akcji serca;
- rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych;
- skurcz mięśniówki gładkiej oskrzeli;
- skurcz mięśniówki gładkiej narządów i pęcherza moczowego;
- zwiększenie perystaltyki jelitowej;
- zwiększenie wydzielania gruczołów egzokrymnych (potowe, ślinowe, śluzowe, łzowe);
- zwiększenie wydzielania soku żołądkowego i trzustkowego;
- zwiększenie wydzielania śluzu w drzewie oskrzelowym;
- zwężenie źrenicy a w konsekwencji tego spadek cisnienia płynu śródgałkowego;

Leki wpływające na czynność ukł. cholinergicznego dzielą się na 2 grupy :

a) pobudzające układ cholinergiczny - cholinomimetyki
b) porażające układ cholinergiczny - cholinolityki