Kandyd czyli optymizm

Kandyd czyli optymizm - powstał w 1759 roku i w pod tytule sugeruje się że autorem dzieła jest Niemiec, doktor ralf. Takie aktorstwo było mistyfikacją związaną z cenzurą, która nie chciała Wolterowi wydrukować dzieła, a w genezie egzemplarz utworu został spalony czyli uznany za tekst niedozwolony dla ogółu.

Kandyd Woltera to utwór polemiczny wobec filozofii oświecenia. Jest on przede wszystkim krytyką filozofii G.W.Leibniza. Uważał on, że cały świat zbudowany jest z tzw. Monad, czyli struktur, które układają się w większe całości w sposób uporządkowany i celowy, zgodnie z wolą Boga. Dzieje Kandyda pokazują, że filozofia ta jest niezgodna z rzeczywistością. Kandyd podróżuje po całym świecie i dochodzi do wniosku, że rządzą nim zło, niezgoda, gwałty, oszustwa, nietolerancja. Na każdym kroku ma dowody że filozofia mistrza Panglossa to tylko ideały i pobożne życzenia. Filozofia Panglossa zostaje całkowicie za negowana jako fałszywa. Z utworu można natomiast wynieść inne przesłania: „Należy uprawiać własny ogródek” czyli wbrew światu realizować swoje dążenia nie przejmować się przeciwnościami losu. Taką filozofię przyjmuje sam Kandyd, który kupuje folwark i wraz z przyjaciółmi zaczyna uprawę ziemi, co przynosi duże efekty. Kandyd przekonuje się przy tym że jedyna receptą na zło świata jest uczciwa praca.

Powiastka filozoficzna, narracyjny utwór prozaiczny, ilustrujący i propagujący wybraną ideę światopoglądową lub moralną. Powstała w okresie oświecenia, np. Kandyd Woltera, Kubuś fatalista i jego pan D. Diderota. Posługiwała się satyrą obyczajową, atakując z pozycji racjonalistycznych ówczesne formy rządów i wyższe warstwy społeczeństwa

Kraina eldorado- była cudowna, a dzieci bawiły się zabawkami ze złota i diamentów. Kraj otoczony jest skałami i przepaściami, które były niedostępne dla Europejczyków. Mieszkańcy wierzą w jednego boga, nie prosząc go o nic i dziękując mu za wszystko co im dał.

Duchową przemianę Kandyda, Wolter opisuje na motywie podróży. Bohater doświadczając zła i porównując swe przygody z nauką mistrza Panglossa dochodzi do zaskakujących wniosków. Optymizm Kandyda ulega korekcji dokonanej przez ostrą rzeczywistość. Bohater nie załamuje się i dochodzi do wniosku, że prawdziwe szczęście daje tylko uprawianie swojego ogródka.

Krasicki nie był takim optymistą jak Wolter. Sytuacja w Polsce była inna. Słaba władza króla, dążenie szlachty do przejęcia władzy, dało Krasickiemu tematy do pisania bajek i satyr. Krytykę zacofanej szlachty poeta naświetlał w utworach. Pod postaciami bohaterów bajek ukrywały się prawdziwe twarze ludzi.

Krasicki i Wolter byli bardzo zaangażowani w życie polityczne swojego narodu. Wolter, za swoje śmiałe poglądy odsiadywał karę w więzieniu – Bastylii. Nawet przymusowe opuszczenie Francji nie ostudziło jego gorącej duszy. Na dworze Ferdynanda II nadal tworzył kontrowersyjne utwory, pisał artykuły. Inaczej jest w Polsce, gdzie Krasicki nie bierze bezpośredniego udziału w życiu publicznym. To co mówi o szlachcie, królu, działalności Sejmu wielkiego i o reformach w państwie, było oceną obserwatora. Krasicki często gościł na zamku u króla na tzw, obiadach czwartkowych. Wolter przyczynił się swoją osobą do powstania Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. W dzisiejszych czasach encyklopedia jest symbolem ówczesnej mądrości i myśli oświeceniowej. Natomiast Krasicki był założycielem „Monitora”. Pismo to stało się medium informującym w dobie obrad Sejmu Wielkiego.

Krasicki i Wolter to postacie europejskiej literatury. Wolter dochodził sam do filozoficznych przekonań. Krasicki zaś korzystał z osiągnięć Homera, Erazma z Rottedramu, Kochanowskiego i nawet Woltera. Pisarze w swej twórczości dotykają różnych problemów życia obu społeczeństw.

Podobieństwa pomiędzy Wolterem i Krasickim można zauważyć w niektórych dziedzinach ich twórczości. Obaj pisarze piętnowali i zwracali szczególną uwagę na nieodpowiednie zachowanie ludzi. Krasicki piętnował obłudę i zachłanność polskiej szlachty, a Wolter ślepą wiarę w dobroć ludzi i świata. Język jakim posługiwał się Krasicki był zwięzły i precyzyjny. Po głębszym wczytaniu w tekst odkrywamy ukryty sens wypowiedzi, np.: „... prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”, „Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły”. Wolter pisząc swoje utwory odwoływał się do języka wyszukanego i przesyconego filozofią np.: „... zatokę Lizbońską stworzono umyślnie w tym celu, aby anababtysta w niej utoną.....”, „... człowiekowi jest jednakowo źle wszędzie....”

Wolter - to jeden z czołowych filozofów epoki, twórcą wielu dzieł literackich m.in. „Kandyd”. Kandyd czyli optymizm powstał w 1759 roku i w pod tytule sugeruje się że autorem dzieła jest Niemiec, doktor ralf. Takie aktorstwo było mistyfikacją związaną z cenzurą, która nie chciała Wolterowi wydrukować dzieła, a w genezie egzemplarz utworu został spalony czyli uznany za tekst niedozwolony dla ogółu.