Taktyka walki z silniejszym wrogiem

Lektura „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza opowiada między innymi o taktyce walki z silniejszym wrogiem. Ważnym fragmentem jest ballada Alpuhara, która traktuje o podobnym problemie. Wykorzystując wnioski z interpretacji ballady, chciałbym rozważyć sposoby walczenia ze znacznie mocniejszym przeciwnikiem.

Na początku wypracowania przeanalizuję opowieść o Almanzorze. Pod koniec wojny między Maurami a Hiszpanami w obozie tych pierwszych wybucha zaraza. W jednej z wież Alpuhary broni się jeszcze garstka rycerzy, ale losy bitwy są już przesądzone. Zwycięzcy Hiszpanie ucztują na gruzach zamku Maurów. Podczas biesiady zjawia się muzułmański król – Almanzor i błaga o życie, chcąc rzekomo zmienić swoją wiarę. „Hiszpanie męstwo cenić umieją”, więc ściskają go serdecznie i witają jak przyjaciela. Po chwili jednak Almanzor słabnie, wyjaśniając swój podstęp. Muzułmanin przyniósł Hiszpanom dżumę, która spustoszyła ich miasta i wojska.

Sposób, w jaki zachował się wódz Maurów, początkowo wydaje się niemoralny i niczym nieusprawiedliwiony. Popełniony przez niego czyn jest niezgodny z etosem rycerskim i zasługuje jedynie na krytykę i potępienie. Taki sąd możemy wydać patrząc na czyn Almanzora z perspektywy przede wszystkim Hiszpanów i chyba także własnej. Spróbujmy jednak postawić się na miejscu Maurów. To samo zachowanie uznane jest wtedy za godne chwały i splendoru. Arabowie dobrze wiedzieli, że otwartą walką nic nie wskurają. Zmuszeni byli do użycia podstępu. Podstępu nieszlachetnego i godnego potępienia, ale skutecznego i użytego w obronie wolności ojczyzny. Właśnie to usprawiedliwia, przynajmniej w oczach Maurów, ten czyn.

W tym momencie warto się zatrzymać i zwrócić uwagę na rolę ballady Alpuhara w „Konradzie Wallenrodzie”. Wydaje mi się, że autor umieścił w swym dziele opowieść o czynie Almanzora, by pokazać jaki los czeka Konrada. Ponadto przypuszczam, że chciał on usprawiedliwić tytułowego bohatera, którego działania były podobne do arabskiego wodza.

Almanzora i Wallenroda łączyło jeszcze kilka innych cech. Oboje, w imię ojczyzny i wolności swojego kraju, posunęli się do nieetycznych działań, które były wbrew kodeksowi rycerskiemu, narażając swój honor. Zarówno muzułamański król jak i Konrad z pełną świadomością poświęcili swoje życie.

Pomimo widocznych podobieństw trzeba zauważyć także znaczącą różnicę między dwoma bohaterami. Muzułmanin, zarażając Hiszpanów dżumą, był z siebie wyraźnie dumny i czuł się niejako „rozgrzeszony” ze swoich czynów. Można powiedzieć, że odczuwał ogromne zadowolenie z wykonanego podstępu. Wallenrod, z powodu ciągłego życia w konspiracji, odczuwał moralne cierpienia. Nie chciał się pogodzić ze sposobem „walki lisa”, jaki proponował mu jego mentor – Halban. Nie akceptował pogwałcenia swojego rycerskiego honoru, ale ostatecznie zwyciężyła chęć pomocy ojczyźnie.

Analizując historie obu wodzów – Almanzora i Wallenroda, trzeba zwrócić uwagę na cechujący ich ogromny patriotyzm. Zastosowali oni taktykę, według której „cel uświęca środki”. Nie byłoby to godne pochwały, gdyby nie to, że owa taktyka została zastosowana w ostateczności. Fakt ten, według mnie, pozwala usprawiedliwić sposób walki polegający na podstępie i zdradzie.