Trójporozumienie

Niemcy dążyły do zdobycia pozycji najważniejszego mocarstwa, przodownictwa w handlu światowym i nowego podziału koloni, który zapewniłby im źródło surowców i rynku zbytu. W tym celu prowadziły intensywne zbrojenia. Dążenia Niemiec popierały Austro-Węgry rywalizujące z Rosją o wpływy na Bałkanach i Włochy rywalizujące z Francją o kolonie w Afryce Płn. W 1882 powstało TRÓJPRZYMIERZE Niemiec, Austro-Węgier i Włoch. Zaniepokojone polityką Niemiec były Anglia, pragnąca utrzymać swoją dominującą pozycję, Francja dążąca do odzyskania Alzacji i Lotaryngii oraz Rosja dążąca do opanowania cieśnin czarnomorskich. W 1907 państwa te utworzyły TRÓJPOROZUMIENIE (Ententę, od entente cordiale- serdeczne porozumienie)

Do wybuchu wojny doprowadziła rywalizacja pomiędzy mocarstwami, zwłaszcza zaś polityka Niemiec. Pretekstu do rozpętania konfliktu dostarczył zamach w Sarajewie na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda (28.6.1914). 23.7 Austro-Węgry wystosowały ultimatum do Serbii, a następnie 28.7 wypowiedziały Serbii wojnę. W obronie Serbii stanęła Rosja, która zarządziła powszechną mobilizację. Niemcy zażądały od Rosji jej odwołania. 1.8 wypowiedziały Rosji wojnę. 3.8 Niemcy wypowiedziały wojnę Francji i uderzyły na neutralną Belgię. W obronie neutralności Belgii stanęła Wielka Brytania, wypowiadając wojnę Niemcom 4.8. Dwa dni później Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.

W wojnie wzięło udział 33 państwa. Po stronie państw Ententy stanęły m.in. Japonia (1914), Włochy (1915), Rumunia (1916) i USA (1917). Po stronie państw centralnych opowiedziały się Turcja (1914), Bułgaria (1915). Walki toczyły się w Europie (front bałkański, zachodni i wschodni), Azji i Afryce.

Niemiecki plan ataku przewidywał uderzenie na Francję przez neutralną Belgię, aby ominąć linię umocnień francuskich na granicy z Niemcami. Po okrążeniu Paryża od zachodu wojska francuskie miały zostać okrążone i zniszczone. Po zakończeniu wojny błyskawicznej z Francją armia niemiecka maiła zostać przerzucona na front wschodni przeciwko Rosji.

Najważniejsze wydarzenia na frontach zach. i wsch.:
- 6-9.9.1914- bitwa nad Marną, krach niemieckich planów wojny błyskawicznej; na froncie zach. biegnącym od kanału La Manche po granicę szwajcarską rozpoczyna się wojna pozycyjna
- 2-12.1916-bitwa o Verdun
- 6-11.1916- bitwa nad Sommą
- 8-9.1914- atak rosyjski na Prusy Wsch. Zakończony klęską w bitwach pod Tanennbergiem i nad jeziorami mazurskimi
- 1914-15 - zacięte walki na obszarze Królestwa Polskiego i Galicji
- 2.5.1915- bitwa pod Gorlicami, początek ofensywy państw centralnych, które zajmują ziemie polskie, litewskie, część łotewskich, białoruskich i ukraińskich
- 1916- wojna pozycyjna na froncie wsch. biegnącym od zatoki Ryskiej po granicę z Rumunią
- 31.5-1.6.1914-bitwa jutlandzka

Ogłoszenie przez Niemcy nieograniczonej wojny podwodnej (1.2.1917) skłoniło USA do przystąpienia do wojny po stronie Ententy (6.4.1917). Pokój Brzeski zawarty przez państwa centralne z bolszewicką Rosją (3.3.1918) umożliwił Niemcom ponowne podjęcie ofensywy na froncie zachodnim wiosną i latem 1918 roku. Jednakże po przybyciu oddziałów amerykańskich Niemcy zostali zmuszeni do odwrotu. Na początku października dowództwo niemieckie z feldmarszałkiem Paulem von Hindenburgiem nie widziało możliwości kontynuowania wojny. Jednoznacznie z wojny wycofała się Bułgaria (30.9), Turcja (31.10). Przyspieszyło to rozpad Austro-Węgier, które zawarły rozejm z państwami Ententy (4.11.1918). Na początku listopada wybuchła w Niemczech rewolucja, która doprowadziła do abdykacji cesarza Wilhelma II. Nowy socjaldemokratyczny rząd zawarł rozejm, został podpisany w salonce głównodowodzącego siłami sprzymierzonych marszałka Ferdynanda Focha na stacji kolejowej w Redhondes w lasku Compiegne (11.11.1918). W ciągu 15 dni wojska niemieckie musiały wycofać się na prawy brzeg Renu opuszczając tereny Francji, Belgii, Luksemburgu, Alzacji i Lotaryngii, dokonać rozbrojenia armii, floty i sił powietrznych unieważnić pokój Brzeski pozostawiając jednocześnie na wschodzie oddziały wojskowe aż do odwołania.