Opozycja legalna i tajne organizacje spiskowe na ziemiach Królestwa Polskiego

Mimo nadania przez cara Aleksandra I konstytucji dla Królestwa, jej zasady nie były przez rządzących przestrzegane. Ludność zaczęła sprzeciwiać się takiemu obrotowi sprawy. Powstawały liczne organizacje zarówno legalne jak i tajne.
OPOZYCJA LEGALNA:
W skład kaliszan wchodzili ziemscy posłowie województwa kaliskiego. Na czele stanęli dwaj bracia - Bonawentura i Wincenty Niemojowscy. Gdy w 1819r. wbrew Konstytucji wprowadzono cenzurę i zamknięto czasopisma liberalne, walka opozycji skoncentrowała się na sali sejmowej. W 1820 r. podczas obrad sejmu Wincenty Niemojowski w taki sposób ukazał antyliberalny i antykonstytucyjny charakter dyskutowanych projektów rządowych, że zostały one odrzucone. Skrytykowano wprowadzenie cenzury oraz postępowanie posłów Stanisława Staszica i Stanisława Kostkę Potockiego, którzy swymi podpisami sankcjonowali ustawę łamiącą Konstytucję. Car Aleksander postanowił zdławić działalność legalnej opozycji. Przerwał obrady sejmu. Samorząd kaliski został zawieszony w swej działalności, a posłów z tego województwa nie wpuszczano na obrady sejmowe. Wyniki wyborów były fałszowane na niekorzyść liberałów. W 1825r. zniesiono zasadę jawności obrad sejmowych. Wynikiem czego na sejmach w 1825 i 1830r. opozycja była bardzo osłabiona i pozbawiona swych przywódców.
ORGANIZACJE TAJNE:
Związek Przyjaciół ‘Panta Koina’ założony został w 1817r. przez studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzili dyskusje na tematy literackie, filozoficzne i społeczne. Głosili hasła wspólnoty wszystkich i wszystkiego.
Towarzystwo Filomatów powstałe w 1817r. również miało swój początek w Wilnie. Początkowo miało charakter literacki. Od 1820r. zaczęło prowadzić działalność polityczną. Kierowała Związkiem Filaretów i Promienistymi. 21 października 1821r. przekształciło się w niepodległościową organizację Towarzysto Filadejfijskie. W wyniku działań ówczesnego namiestnika N. Nowosilcowa na początku listopada 1823r. nastąpiły liczne aresztowania jego członków. Po procesie filomatów i filaretów w 1824r. Towarzystwo przestało istnieć, a jego aresztowani członkowie zostali umieszczeni w więzieniu lub zesłani na Syberię. Do jego czołowych działaczy należeli - A. Mickiewicz, T. Zan, J Czeczot.
Związek Wolnych Polaków utworzony został na przełomie lat 1819 i 1820 w Warszawie. Otwarcie głosił poglądy liberalne i narodowowyzwoleńcze. Dążył do zorganizowania szerokiej współpracy związków (w skali ogólnopolskiej). Posiadała szerokie kontakty z niemieckimi i włoskimi ruchami studenckimi. W 1821r. po aresztowaniu przywódców Związek przestał istnieć. Do jego czołowych działaczy należeli Wiktora Heltman, K. Bronikowski i T Krępowiecki.
Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy „Promieniści” założone zostało przez studentów wileńskich (członków Towarzystwa Filomatów) w 1820r. Rozwiązano je nakazem Nowosilcowa w 1823 roku.
Zgromadzenie Filaretów inaczej zwani też Przyjaciółmi Cnoty utworzone zostało również przez studentów Uniwersytetu Wileńskiego w 1820r. Po wydaniu ukazu carskiego z 1822r. zakazującego działalności tajnych związków, rozwiązane zostało przez N. Nowosilcowa w 1823r.
Wolnomularstwo Narodowe powstało w 1819r.. Jest to pierwsza tajna organizacje, w której działała młoda kadra oficerska i podoficerska. Kierowana była przez W. Łukasińskiego. Głosiła hasła zjednoczenia i odbudowy państwa polskiego. Jego lewe skrzydło postulowało uwłaszczenie chłopów. Łukasiński rozwiązał je w 1820, a większość jego członków przeszła do Towarzystwa Patriotycznego.
Towarzystwo Patriotyczne powołane do życia na miejsce Wolnomularstwa Narodowego w 1821r. Działał na teranie wszystkich zaborów. Skupiał kilkuset oficerów. Jego celem było odzyskanie niepodległości. Liczyli na konflikt miedzy zaborcami i na przesilenie polityczne w Europie. Na czele stał W. Łukasiński, a po jego aresztowaniu w 1823r, jego miejsce zajął S. Krzyżanowski. Prowadził rozmowy z tajnymi organizacjami spiskowymi w Rosji, Po klęsce powstania listopadowego, jego aresztowania rozbiły związek.
Szkoła Podchorążych Piechoty powstała w 1828r. Jej członkowie związani byli ze sprzysiężeniem. Do organizacji poza oficerami przyłączyli się studenci Uniwersytetu Warszawskiego. Jej przywódcą był porucznik Piotr Wysocki.