Kultura mykeńska

Twórcami kultury, mykeńskiej są greccy Achajowie. Kultura ta została ukształtowanej w XV w. p.n.e. na Peloponezie, zniszczyli pałace na Krecie i narzucili wyspie swe zwierzchnictwo. Posługiwali się przejętym od Kreteńczyków alfabetem, tzw. pismem linearnym B (odczytanym). Śladami ich działalności budowlanej są ruiny twierdz w Mykenach i Tirynsie, a aktywności politycznej — późniejszy, literacki opis wojny z Troją w Azji Mniejszej (Iliada Homera). W XII w. p.n.e. kultura mykeńska upadła — miasta zostały zniszczone, pismo wyszło z użycia. Stało się tak za przyczyną napływu obcych ludów i, być może, trzęsień ziemi.

Największym osiągnięciem mykeńskiej architektury (Mykeny, Tiryns, Pylos) były monumentalne zamki otoczone murami z potężnych głazów (cyklopie mury; po 1400 budowano także mury z bloków sześciennych). Wewnątrz znajdowała się rezydencja władcy z dużym reprezentacyjnym pomieszczeniem (megaron). Malarstwo ścienne pozostawało w wyraźnej zależności od wzorców kreteńskich, tak samo malarstwo ceramiczne. W tym ostatnim pojawiają się jednak z czasem nowe motywy (po 1400): realistyczne przedstawienia ludzi i zwierząt domowych. Mykeńczycy byli mistrzami w dziedzinie złotnictwa. Najsłynniejszymi zabytkami sztuki złotniczej są złote maski pośmiertne znalezione w 1876 przez H. Schliemanna w okręgu grobowym A w Mykenach (ok. 1500). Obok masek w grobach tych znaleziono złote miecze, kielichy, wazy, biżuterię, a także przedmioty ze srebra, brązu, kości słoniowej, alabastru, ametystu, bursztynu i wielu innych surowców.

Ze schyłkowego okresu świata mykeńskiego i Ciemnych Wieków jedynym rodzajem przedmiotów zdobionych, jakie się zachowały, są naczynia ceramiczne. Jeszcze przez 100 lat po upadku pałaców mykeńskich malarstwo wazowe kontynuuje tradycje mykeńskie. W XI w. pojawia się styl protogeometryczny (naczynia z ateńskiego cmentarza na Keramejkosie), który w następnym stuleciu rozwinął się w styl geometryczny.