Psychologia - pytania z egzaminu

2. Co to jest neuron czuciowy?
Neurony czuciowe przekazują do mózgu, info. o zmianach w otoczeniu, dostarczone przez oczy, uczy, nos, skórę itd..

4. Scharakteryzuj bodziec wzrokowy
Bodźcem dla zmysłu wzroku jest zmiana otoczenia potocznie zwana światłem, a fachowo widmem elektromagnetycznym, którego długość fali zawiera się w granicach 350-750 nm

6. Co to są powidoki?
Zjawisko optyczne polegające na utrzymywaniu się wrażenia wzrokowego po ustaniu działania silnego bodźca świetlnego, który wywołuje to wrażenie. Wyrazistość podwidoku jest uzależniona od jasności światła, w jakim był widziany dany przedmiot. Przy bardzo silnych bodźcach świetlnych powidoki może utrzymać nawet przez kilka minut.

8. Jaką role w procesie spostrzegania pełni tło (lub otoczenie)?
Istnieje wrodzona ogólna organizacja percepcyjna pola widzenia na „figurę i tło”, np., kiedy widzi się wazę, wtedy ona stanowi figurę, zaś cała reszta pola jest tłem, kiedy zaś widzi się profile, wtedy widziane są one jako figura, zaś waza schodzi do roli tła.

10. Podaj przykład wzrokowego złudzenia zmysłowego, (na czym polega?)
Jest to nieadekwatne odzwierciedlenie przedmiotu lub błędne jego ujęcie; Efekt autokinetyczny- jeśli w ciemności wpatrujemy się w nieruchome światełko, po upływie około 10 sekund zaczniemy dostrzegać jego pozorny ruch. Przyczyną złudzenia jest mimowolny „dryft”- powolny ruch oka;

12. Opisz zjawisko spostrzegania podprogowego.
Spostrzeganie, które dokonuje się poniżej progu widzenia, słyszenia czy innych jakości zmysłowych; Jest to zjawisko wyrażające się reagowaniem na bodźce, z których podmiot nie zdaje sobie sprawy (są zbyt słabe, aby mogły być zarejestrowane w środowisku); Komunikaty podprogowe- są to obrazy albo słowa, które nie są świadomie spostrzegane, natomiast mają rzekomo wpływać na sądy, postawy i zachowania ludzi, np. w kinie niewidoczne napisy podczas seansu coca-cola, popcorn;

14. Na czym polega uczenie się w sensie behawiorystycznym?
Uczenie się- jest to proces, który stanowi podstawę względnie stałych zmian zachowania i zachodzi w wyniku ćwiczenia lub doświadczeń; Są to różne sposoby modyfikacji naszych reakcji na oddziałujące na nas bodźce; Uczenie się w sensie behawiorystycznym- „behawior”- zachowanie, polega na wywołaniu w znacznej mierze nieświadomych zmian w zachowaniu ogólnym i sytuacyjnym;

16. Opisz mechanizm warunkowania klasycznego.
Jest to proces uczenia się za pośrednictwem którego bodźce początkowo neutralny (dzwonek) zaczyna wiązać się z określoną reakcją filozoficzną (ślinienie się) jakiej wcześniej nie wywoływał poprzez skojarzenie owego bodźca z bodźcem bezpośrednio wywołującym tą reakcję (pożywienie); 4 etapy warunkowanie klasycznego: •bodziec bezwarunkowy- automatycznie, odruchowo wyzwala reakcję (np. pożywienie); •reakcja bezwarunkowa (np. ślina psa); •bodziec warunkowy- (np. uprzedni w stosunku do podania pożywienia dźwięk dzwonka); •reakcja warunkowa- (ślina wywołana dźwiękiem dzwonka);

18. Na czym polega reakcja warunkowa?
Reakcja warunkowa- w warunkowaniu klasycznym reakcja wywołana przez bodziec poprzednio obojętny, występuje w wyniku powiązania bodźca obojętnego z bodźcem bezwarunkowym; To zachowanie warunkowe wyzwalane bodźcem warunkowym (np. ślina psa wywołana dźwiękiem dzwonka, – który informuje o czasie posiłku);

20. Na czym polega zasada generalizacji bodźca?
Elementem uczenia się przez warunkowanie klasyczne jest zasada generalizacji i różnicowania bodźca; Zasada generalizacji bodźca polega na tym, że bodźce podobne do oryginalnego bodźca warunkowego mogą wywoływać reakcję warunkową;

22. Co to jest wzmocnienie?
Wzmocnienie- w behawioryzmie to zmiana częstotliwości danej reakcji pod wpływem następującego wkrótce potem bodźca. Bodźce wywołujące je zwiększają prawdopodobieństwo danego zachowania się. Wzmocnienie dzielimy na: •wzmocnienie pozytywne (nagroda)- występuje na skutek nagrody; przyjemny bodziec powoduje chęć powtarzania reakcji, która go spowodowała; •wzmocnienie negatywne (kara)- jest to taka reakcja organizmu (np. człowieka), która ma na celu uniknięcie jakiegoś problemu czy przykrego zdarzenia; jest często skutkiem kary; często jednak okazuje się, że kara nie zapewnia powstania negatywnego, negatywnego może za to spowodować inne niepożądane skutki uboczne: -generalizację hamowania, -zaburzenia emocjonalne, -unikanie źródła kary,- wzmocnienie pozytywne na skutek procesu uczenia się;

24. Na czym polega uczenie się utajone?
Jest to uczenie, które z początku nie ujawnia się w zachowaniu, a które polega jedynie na utworzeniu mapy poznawczej danego zachowania.

26. Czy pamięć wzrokowa to system rejestru sensorycznego?
- Tak. Pamięć zmysłowa (sensoryczna)- rejestruje bodźce w sposób bierny (bez ich przetwarzania). Pamięć zmysłowa zwana jest także rejestrem sensorycznym- przechowuje wrażenia utworzone z bodźców, które odbieramy wszystkimi naszymi zmysłami. Pamięć sensoryczna reprezentuje pierwotny rodzaj pamięci, który działa po odebraniu bodźca, ale przed zaliczeniem go do pewnej kategorii w procesie rozpoznawania obrazów. Pojemność czasowa pamięci zmysłowej (czas przechowywania informacji tej pamięci wynosi około 1 sek.). Pojemność przestrzenna jest prawdopodobnie nieograniczona. Dla każdego zmysłu istnieje odrębna pamięć (dla zmysłu wzroku istnieje pamięć ikoniczna- rejestruje ona w przeciągu 1 sek. Wszystkie obrazy, na które nakierowane jest oko ludzkie, dla zmysłu słuchu istnieje pamięć echoiczna- polega ona na rejestrowaniu prze około 1 sek. dźwięków docierających do tego zmysłu.

28. Co to jest STM?
Inaczej pamięć krótkotrwała; Jej pojemność przestrzenna wynosi 7+2 jednostki informacji; Czas przechowywania informacji STM, to kilkadziesiąt sekund (max. 2 min.); Przedłużenie tego czasu dokonuje się przez powtarzanie informacji na głos lub w sposób opracowujący związanie informacji i informacjami już pamiętanymi;





30. Wymień części pamięci krótkotrwałej.
Pamięć STM składa się z 3 części: •centralny ośrodek wykonawczy, potocznie zwany uwagą- jest to decyzja, na co należy zwrócić uwagę w materiale zachowywanym przez pamięć zmysłową; •pętla fonologiczna- to miejsce magazynowania informacji słownej (prawa i przednia część mózgu); •zapis wzrokowo-przestrzenny- to utrzymywanie przez okres ok. 2 min. Obrazów, które albo są nazwane i przesłane do pamięci długotrwałej albo giną ( w przeciągu 2 min. to się dokonuje);

32. Co to jest pamięć proceduralna?
To rodzaj pamięci długotrwałej (LTM). To pamięć rezultatów warunkowania klasycznego i sprawczego, czyli pamięć o tym jak wykonywać określone czynności (np. jazda na rowerze);

34. Co głosi interferencyjna teoria zapominania?
Teoria te głosi, ze wszystko, czego się nauczyliśmy, pozostanie w naszej pamięci, o ile nie znajdzie się cos nowego, co będzie interferowało z przyswojona wiedza.

36. Na czym polega metoda miejsca jako metoda mnemotechniczna?
Metoda te polega na przyporządkowaniu określonym miejscom w przestrzeni, które się nawykowo zna (ulica, dom, pokój) tego, co się chce nauczyć w trakcie procesu uczenia się na pamięć. Np. siedząc na kanapie uczę się wstępu, leżąc na łóżku uczę się rozwinięcia, stojąc przy oknie uczę się zakończenia.

38. Opisz „metodę prób i błędów” jako najprostszą metodę myślenia.
Metoda „prób i błędów” charakterystyczna dla zwierząt napotykających przeszkodę w realizacji określonej potrzeby; Polega na przypadkowym wykryciu przyjemnego (przydatnego) efektu swego postępowania, a następnie na powtarzaniu przypadkowych ruchów i eliminowanie ruchów nieskutecznych. Metoda stopniowo prowadzi do utrwalania tych ruchów (działań), które prowadzą do właściwego efektu.

40. Czym jest próba reprezentatywna w myśleniu statystycznym?
Jednym z rodzajów myślenia jest myślenie statystyczne. Jest to analiza cech populacji na zasadzie analizy próby reprezentatywnej tej populacji (próba reprezentatywna powinna wiernie odzwierciedlać cechy populacji jako całości);

42. Opisz „analizę środków i celów” jako heurystykę myślenia.
Strategie heurystyczne- są to nieformalnie i intuicyjne sposoby rozwiązywania problemów, które czasem okazują się skuteczne, a czasem nie (nigdy nie gwarantują rozwiązania problemu); Najczęściej stosowane heurystyki myślenia: •rozwiązywanie sytuacji problemowej przez analizę sytuacji w kategoriach środków i celów; •droga do przodu- zaczynanie rozwiązywania problemu od początku jego zaistnienia; •droga do tyłu- zaczynanie rozwiązywania problemu od wykonywania ruchów wstecz;

44. Na czym polega zjawisko inteligencji praktycznej?
Polega na radzeniu sobie w sytuacjach problemowych dnia codziennego;





46. Przedstaw i opisz wzór ilorazu inteligencji (IQ).
IQ- jest to stosunek wieku umysłowego człowieka do jego wieku życia; IQ=WU/WŻ*100; UW- wiek umysłowy- to poziom inteligencji danej osoby wyrażony stopniem wykonania danego zadania, jeżeli ktoś wykona testy na poziomie typowym dla 12 latka jego wiek umysłowy będzie wynosił 12 lat niezależnie od tego, jaki jest jego wiek życia (WŻ);

48. Co to jest motyw?
1. Motyw jest to działanie ukierunkowane na osiągniecie pewnego celu, który zazwyczaj umiejscowiony jest poza człowiekiem i który wyznacza kierunek działania oraz pobudza człowieka podejmowania tego działania; 2. Motyw to potrzeba rozumienia jako poczucie braku czegoś, co manifestuje się stanem gotowości organicznej, który skłania człowieka do działania;

50. Podaj dwa aspekty każdego zachowania motywacyjnego.
Motywacja - jest to coś, co skłania istoty żywe do ruchu i otrzymania wybranego kierunku działania przynajmniej przez jakiś czas. Aspekty motywacji zdaniem Freuda: •świadome- są to cele i potrzeby, których jednostka jest każdorazowo świadoma przy podejmowaniu działań nakierowanych na ich osiągnięcie; •nieświadome- są to informacje wyparte z umysłu jako informacje niechciane i informacje podlegające celowemu procesowi zapominania;

52. Wymień emocje podstawowe wg Roberta Plutchika.
Klasyfikacja emocji wg Roberta Plutchika wyodrębnia osiem emocji jako emocje podstawowe: •radość- doznanie szczęścia lub zadowolenia, fizjologicznie odbierane jako uczucie ciepła; •akceptacja- potwierdzenie; •strach- jest wyzwalany, kiedy jednostka przewiduje zagrożenie płynące ze znanego źródła, jeżeli źródło jest nierozpoznane wtedy doświadczamy lęku; • zdziwienie; •smutek- kiedy ktoś ma zły humor lub jest mu przykro, długotrwały zły nastrój jest doświadczalny jako żal; •gniew- jest doświadczalny w sytuacji udaremnienia w dążeniu do jakiegoś celu; •obrzydzenie- wywołane przez przedmioty lub osoby odpychające; •- oczekiwanie;

54. Do jakiego typu cech i dyspozycji jednostki odnosi się osobowość?
Przez osobowość rozumie się stosunkowo stałe cechy lub dyspozycje jednostki, które nadają jej zachowaniu względną spójność; Osobowość odnosi się do cech takich jak: 1. neurotyczność- nerwowy, nieprzewidywalny emocjonalnie, napięty, strapiony; 2. ekstrawersja - towarzyskość, energia; 3. otwartość- ciekawość, wrażliwość estetyczna; 4.ugodowość- sympatyczny, przyjazny, zgodny; 5. sumienność- rzetelny, pracowity, punktualny;

56. Na czym polega mechanizm obronny osobowości zwany „projekcją”?
Projekcja- jest to jeden z mechanizmów obronnych osobowości, jest to przepisywanie zagrażających myśli innej osobie, np.. człowiek, którego podnieca pornografia jest zarazem aktywnym działaczem instytucji zwalczającej pornografię, ponieważ to raczej innych, a jeżeli w sobie widzi się tę nieakceptowaną skłonność; inaczej rzutowanie, to obwinianie innych za swoje trudności i niepowodzenia lub przypisywanie innym negatywnych cech, żeby nie czuć się gorszym;




58. Podaj podstawowe cechy zachowanie nienormalnego.
Zachowanie nienormalne to nietypowe pod względem statystycznym. Nieprzystosowawcze np. jednostka nie radzi sobie z problemami; jest określane jako nienormalne przez grupę lub społeczeństwo, w którym żyje jednostka; ujawnia zniekształcenia percepcyjne i poznawcze; Np. fobia, panika, lęk, stres, obsesja, konwulsja, mania, depresja, samobójstwo, amnezja, fuga, utrata tożsamości, schizofrenia, transseksualizm, parafinie, nekrofilia, zoofilia, skatologa telefoniczna;

60. Wymień podstawowe rodzaje zaburzeń nastroju.
Zaburzenia nastroju- jedno z zaburzeń w zachowaniu nienormalnym; •mania- człowiek jest wtedy pobudzony, ekspansywny, wierzy w swoje, nieograniczone możliwości i przejawia nieposkromioną euforię w sytuacjach banalnych; •depresja- charakteryzuje się uczuciem przygnębienia, zniechęcenia, beznadziejności; •samobójstwo- dążenie do samozagłady; jako sposób manipulacji (sterowanie otoczeniem);

62. Scharakteryzuj osobowość paranoidalną.
Osobowość paranoidalna- manifestowana przez skrajna podejrzliwość człowieka wobec innych osób; Jest to zaburzenie osobowości;

64. Na czym polega i do jakiego typu terapii przynależy technika przeniesienia.?
Technika przeniesienia- jest to przeniesienie na terapeutkę myśli i uczuć doznawanych w przeszłości wobec innych osób; Odnosi się ona do psychoterapii;