„Różnice w konstytucjonalnej budowie ciała”

„Różnice w konstytucjonalnej budowie ciała”

Nie ma na świecie dwóch identycznych osób, przy czym różnice osobnicze nie ograniczają się wyłącznie do budowy fizycznej. Różnice zachodzą także w budowie psychicznej człowieka, w jego charakterze i temperamencie, w sposobie reakcji na różne bodźce. Pod wpływem tych samych szkodliwych czynników niektóre osoby chorują, inne pozostają zdrowe. U poszczególnych osób przebieg choroby bywa różny; a więc różnice te mogą być wywołane tylko wewnętrznymi przyczynami. Badaniem takich zróżnicowań zajmuje się nauka o typach konstytucjonalnych, przy czym pojęcie to obejmuje zarówno określoną budowę fizyczną, jak i budowę czynnościową oraz sposób reakcji ustroju. Były liczne próby podziału na poszczególne typy z punktu widzenia budowy konstytucjonalnej ciała. W każdym z tych podziałów można było wyodrębnić dwa zasadnicze, biegunowo różne typy, natomiast inne zbliżone do nich zajmują miejsce pośrednie. Najbardziej znana typologia Kretschmera odróżnia trzy typy: typ pośredni- atletyczny i dwa przeciwstawne sobie: pykniczny i leptosomiczny.
Typ atletyczny cechuje silny rozwój kośćca i warstwy mięśniowej; klatka piersiowa dobrze rozbudowana. Typ ten jest na ogół pośredni między obu krańcowymi. Odrębność tego typu polega wg Weidenreicha przede wszystkim na bardzo znacznym zwężeniu tułowia w kierunku od barków do miednicy. Nadaje to całej postaci charakterystyczny obraz zbliżony do przyjętych przez nas klasycznych proporcji urody męskiej.

Typ pykniczny (pyknos = gruby, solidny) albo eurysomiczny (eurys = szeroki, przysadzisty) występuje w swej charakterystycznej postaci zwykle później od poprzedniego, gdyż dopiero
po 30 roku życia. Ma on wielką skłonność do odkładania tłuszczu. Postawa przysadzista, kończyny przeważnie grube, szyja krótka i gruba, głowa wielka, szeroka, skłonność do łysienia, potężny kark, twarz szeroka, okrągława, często czerwona, nos szeroki, płaski, duża
odległość międzyoczodołowa i oczy osadzone płytko, klatka piersiowa szeroka, głęboka, stosunkowo krótka, kąt podmostkowy rozwarty (typ wdechowy). Narządy wewnętrzne są u pykników położone nieco wyżej niż u leptosomików. Płuca stosunkowo krótkie, szerokie i głębokie, serce duże, szerokie, ustawione bardziej poziomo, wątroba duża, żołądek bardziej poprzecznie ustawiony, nerki krótkie i szerokie. Rozwój szerokościowy i grubościowy panuje tutaj nad rozwojem długościowym.

Typ leptosomiczny (leptos = wąski, delikatny) w porównaniu z typem pyknicznym charakteryzuje niewielka zdolność do odkładania tłuszczu, zatem skłonność do chudości. Postawa wysmukła, kończyny cienkie, stosunkowo wydłużone, szyja długa, cienka, czaszka stosunkowo długa, twarz wąska, długa, blada, nos wąski, wydatny, wargi cienkie, odległość międzyoczodołowa mała i oczy głęboko osadzone. Klatka piersiowa długa, wąska i płytka, z ostrym kątem podmostkowym (typ wydechowy). Szerokość barków mała, barki opadające. Płuca długie, wąskie, płytkie; serce wydłużone, ustawione bardziej pionowo, wątroba mała, żołądek ustawiony bardziej podłużnie, nerki wydłużone i wąskie.
Na ogół można powiedzieć, że rozwój długościowy panuje nad szerokościowym i głębokościowym. Nieraz ten typ nazywamy typem astenicznym (astheneia = bezsilność), na ogół jednak nazwę tę zachowujemy dla budowy, w której typowe właściwości leptosomiczne są spotęgowane.