Tragizm patrioty - spiskowca na podstawie "Konrada Wallenroda" i "Kordiana".

Tytułowy bohater powieści poetyckiej A. Mickiewicza Konrad Wallenrod staje przed podwójnym wyborem. Musi wybrać między miłością do kobiety a miłością do ojczyzny. Mimo, że prowadzi dostanie życie z Aldoną, musi ją porzucić, gdyż widzi jak Litwa upada. Podejmuje tą decyzje lecz wie, że uniemożliwi mu ona realizację osobistych celów oraz przekreśli jego życie rodzinne.

„Nie zaznał szczęścia w domu, bo go nie było w ojczyznie”.
Z kolei gdyby wybrał życie u boku ukochanej również nie byłby szczęśliwy, gdyż nie pozwoliłyby mu na to wyrzuty sumienia.
Patriotyczna postawa Konrada, który rezygnuje z miłości do kobiety na rzecz ojczyzny, wyraźnie nacechowana jest wewnętrznym konfliktem tragicznym między racjami moralnymi a historycznymi.
Drugim jego dylematem jest wybór między etyką rycerską a walką poprzez podstęp i zdradę. Decydując się na nieetyczne metody działania bohater ma świadomość, że jego przyszłością jest


„zdradzać, mordować i potem ginąć śmiercią haniebną”.

Musi wyrzec się swoich zasad i idei: honorowość, szlachetność i uczciwość, ponieważ wie że to jedyna droga do zwycięstwa. Mimo ciągłych wyborów , które prowadzą go do klęski duchowej w głębi duszy pozostaje średniowiecznym rycerzem. Popełnia samobójstwo ,bo jego trudne wybory były destrukcyjne nie mógł żyć z ukochaną kobietą oraz nie mógł walczyć honorowo, stracił możliwość uczuciowego i szlachetnego życia. Zdaje sobie sprawę, że wygrał to o co walczył, ale przegrał własne życie.

Tragizm Konrada jest również obrazem tragizmu wielu polskich rewolucjonistów, walczących samotnie do 1831 r i posługujących się podstępną walką i kłamstwem, by wywalczyć niepodległość.

Kordian- tytułowy bohater dramatu J. Słowackiego już jako młody człowiek nie widział sensu własnego życia. Doświadczył nieszczęśliwej miłości, próby samobójstwa, dowiedział się również o stosunku papieża do Polaków:

„Na pobitych Polaków pierwszy klątwę rzucę”

Podczas podróży po Europie dokonała się w nim przemiana duchowa. Wypowiedź Papieża zmusiła go do dojrzenia duchowego i psychicznego. Postanowił znaleźć swój cel w życiu. Na szczycie Mont Blanc wygłosił monolog, w którym był pełen podziwu dla siebie:

„Jestem jak posąg człowieka na posągu świata”

Postanowił uratować ojczyznę< walczyć o niepodległość i zabić cara>

„Narodowi
Zapisuję, co mogę...Krew moją i życie
I tron do rządzenia próżny”

Bohater wie jednak, że jeżeli zabije cara popełni śmiertelny grzech królobójstwa, co całkowicie niezgodne jest z etyką rycerska.
Kordian jednak nie dokonał zamierzonego czynu. Przed drzwiami do sypialni cara pokonuje go własny strach oraz wątpliwości moralne i etyczne-pada zemdlony. Okazuje się człowiekiem bezsilnym jako człowiek czynu

„poświęcił się za nic”

Jest bohaterem tragicznym, gdyż nie może wypełnić zadania , jakie stawia mu ojczyzna i historia.
Jest również reprezentantem ówczesnej młodzieży, która musiała dokonywać dramatycznych wyborów między wyborem jednostki a koniecznością narzuconą przez historię.