profil

Polska a Unia Europejska

poleca 87% 101 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Unia Europejska

Spis tresci:
* Historia powstania Unii Europejskiej.
* Unia Europejska i jej organy.
* Stosunki RP-UE.
* Różnice i obawy po przystąpieniu RP do UE.
* Korzyści dla Polski po przystąpieniu do Unii Europejskiej.
* Rozwój rolnictwa polskiego po przystąpieniu do Unii Europejskiej.
* Wnioski.

* Historia powstania Unii Europejskiej.
Pięć lat po zakończeniu II Wojny Światowej, 9 maja 1950 r. Robert Schuman wygłosił przemówienie, które stało się początkiem budowy wspólnoty europejskiej. W przyszłości rywalizacja Francji i Niemiec zwłaszcza w górnictwie i hutnictwie doprowadzała do konfliktów. Dlatego zaproponowano, żeby produkcje węgla i stali w tych obu państwach odbywały się pod kontrolą niezależnej organizacji. Do tego pomysłu przyłączyły się oprócz Francji również Niemcy, Belgia, Holandia, Luksemburg i Włochy. Skutkiem tych porozumień było podpisanie 18 kwietnia 1951 r. w Paryżu pierwszego traktatu wspólnot europejskich. Traktat paryski powołał do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (European Coal and Steal Community ECSG). Organizacja ta zajmowała się tworzeniem wspólnego rynku dla produktów przemysłu węglowego i hutniczego, regulowaniem wielkości produkcji i dostaw, dbała o racjonalne eksploatacje złóż, a także kontrolowała poziom zatrudnienia. Traktat paryski wszedł w życie 23 lipca 1952 r. i został podpisany na pięćdziesiąt lat. Wynika z tego, że jego ważność upłynęła w lipcu 2002 r., lecz zadania EWWiS przejęła Unia Europejska.
Pierwsza próba współpracy europejskiej zakończyła się sukcesem. Zachęciło to do dalszych kroków poszerzania integracji europejskiej. Już w 1950r belgijski polityk Rene Plevs opracował plan powołania EWO, czyli Europejskiej Wspólnoty Obronnej. Jednak traktat założycielski EWO został odrzucony przez francuski parlament z obawy przed zbytnim ograniczeniem niezależności. EWWiS działała sprawnie i prężnie: produkcja rosła, przemysł kwitł, rosły przychody obywateli. Dlatego też 25 marca 1957 r. w Rzymie podpisano dwa traktaty o ogromnym znaczeniu dla przyszłości Europy. Pierwszy z nich powoływał do życia Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euroatom), której zadaniem było rozwijanie badań nad pokojowym wykorzystaniem energii atomowej (głównie w energetyce), nadzorowanie inwestycji przemysłowych, ustanowienie jednakowych norm bezpieczeństwa. Drugi z traktatów tworzył najważniejszą ze wspólnot- Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG, European Economic Community EEC), zwaną wspólnym rynkiem. Te trzy traktaty zwane wspólnotowymi stały się fundamentem współpracy demokratycznych i kapitalistycznych państw Europy. Na nich zbudowano Unię Europejską, będącą dziś potęgą gospodarczą i polityczną, gwarancją pokoju i dobrobytu. EWG została utworzona przez sześć państw: Francję, RFN, Belgię, Holandię, Luksemburg i Włochy. W 1973 r. nastąpiło tak zwane północne rozszerzenie i do EWG przystąpiła Dania, Wielka Brytania i Irlandia.
W 1981 r. przystąpiła tu Grecja, a w 1986 r. Hiszpania i Portugalia. Traktat o utworzeniu Unii Europejskiej został zawarty w 1991 r. w Maastricht w Holandii. W latach dziewięćdziesiątych do struktur UE wstąpiły Finlandia, Szwecja i Austria. Do maja 2004 r. UE liczyła piętnaście państw (Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania, Irlandia, Dania, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Finlandia, Szwecja i Austria). 1 maja 2004 r. nastąpiło największe rozszerzenie UE, o dziesięć państw, a mianowicie Łotwa, Litwa, Estonia, Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Malta, Cypr i Słowenia. Obecnie Unia Europejska liczy aż 25 państw.

* Unia Europejska i jej organy.
Unia (z łaciny unio - zjednoczenie, jedność), związek państw, terytoriów, organizacji międzynarodowych. Jeśli następuje poprzez osobę wspólnego monarchy, jest unią personalną. Także połączenie grup chrześcijańskich z Kościołem katolickim oraz innego typu związki
o charakterze politycznym, wewnątrzpaństwowym, np. partie polityczne, będące pochodną zawarcia umowy przez dwa lub więcej ugrupowania polityczne o zbliżonej, ale nie identycznej opcji.
Unia Europejska, European Union, UE, związek 25 państw europejskich, utworzony na mocy traktatu z Maastricht przez państwa-członków Wspólnt Europejskich (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej), czyli Belgię, Danię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Niemcy, Portugalię, Włochy i Wielką Brytanię Austrię, Finlandię, Szwecję, Polskę, Łotwę, Litwę, Estonię, Czechy, Słowację, Węgry, Słowenię, Maltę i Cypr. Celem UE jest stworzenie unii gospodarczej, monetarnej i politycznej oraz wprowadzenie wspólnego obywatelstwa (nie zastępującego obywatelstwa państw-członków). Najważniejszymi organami UE są: Rada Europejska, Rada UE (dawniej Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej Komisja Wspólnot), Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Rewidentów i Księgowych.
Unia europejska nie jest ani państwem ani federacja. Można ja uznać za nowy typ związku miedzy państwami, w którym występują pewne elementy ponadnarodowosci. Nie są one jednak obecne we wszystkich formach współpracy .Występują tylko we wspólnotach. Można do nich zaliczyć:
- Uprawnienia wspólnot do aktów prawnych, wiążących państwa i obowiązujących bezpośrednio na ich terytoriach oraz do kontroli ich stosowania. Wspólnoty uzyskały te uprawnienia w wyniku zrzeczenia się przez państwa swoich kompetencji (praw suwerennych) w określonych filarach. Tym samym wspólnoty otrzymały pewien zakres własnych uprawnień władczych
- Istnienie autonomicznego porządku prawnego wspólnot, niezależnego od państw. Podlegają mu organy wspólnot, władze państwowe oraz sądy, osoby prawne i fizyczne na terenie państw członkowskich
- Udział organów niezależnych od państw(pozarządowych), w tym Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego w stanowieniu prawa wspólnot.
Rada Europejska- jest najważniejszym ciałem politycznym w Unii. W jej skład wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich oraz przewodniczący Komisji Europejskiej. Początkowo była tylko nieformalnym forum wymiany poglądów i dyskusji politycznych szefów państw i rządów. Decyzje Rady Europejskiej są zaleceniami dla Rady Unii Europejskiej, która nadaje im formalny charakter. Decyzje Rady są impulsami, których realizacja powierzana jest statutowym organom Unii (od 10 września 2004 r. Polska przewodniczy Radzie Europy).
Rada Unii Europejskiej- jest najważniejszym organem decyzyjnym i prawodawczym Unii. Powstała już w ramach Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, jako Rada Ministrów. Rada Unii Europejskiej składa się z przedstawicieli państw członkowskich szczebla ministerialnego, upoważnionych do działania w imieniu swoich rządów. Najważniejsze rady (Rada Spraw Ogólnych, Rada Spraw Rolnictwa, Rada Spraw Gospodarki i Finansów) spotykają się co miesiąc, pozostałe rady (zdrowia, transportu, edukacji itp.) rzadziej.
Komisja Europejska- jest strażniczką traktatów, motorem polityki europejskiej i kolejnym organem wykonawczym Unii Europejskiej. Proponuje wspólną politykę
oraz zarządza działalnością Unii. Na co dzień zarządza Wspólnotami Europejskimi i administruje środkami przeznaczonymi na realizacje wspólnych przedsięwzięć. Komisja wysuwa propozycje ustawodawcze, nie podejmuje jednak głównych decyzji o polityce i priorytetach Unii. Naczele komisji stoi przewodniczący i dwóch wiceprzewodniczących. Komisja zbiera się na posiedzeniu raz w tygodniu. Decyzje zapadają większością głosów.
Parlament Europejski- jest największym wielonarodowym parlamentem na świecie. Parlament pełni funkcje ustawodawczą i kontrolną wobec władzy wykonawczej.
Parlament wypowiada się na temat programu Komisji, a przewodniczący wybierany jest po konsultacji z parlamentem. Może odwołać komisje, uchwalając wotum nieufności większością dwóch trzecich głosów.
Trybunał Sprawiedliwości- dokonuje wykładni prawa europejskiego i interpretacji traktatów, orzeka w sprawach wnoszonych na jego forum. Jego wyroki są nie podważalne
i wiążące dla sądów państw członkowskich. Skargi wnoszone do Trybunału mogą dotyczyć unieważnienia aktów prawnych wydanych przez unijne instytucje, zaniechania lub niewykonania zadań, nieprzestrzegania prawa unijnego przez państwo członkowskie, odszkodowań za szkody wyrządzone przez instytucje UE. Trybunał może - na wniosek Komisji Europejskiej - zasądzić wysokie kary za nie wykonanie przez państwa członkowskie jego orzeczeń.

* Stosunki RP-UE.
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych miedzy Polską a Wspólnotą Europejska nastąpiło 16 września 1988 r. wtedy również zapoczątkowano negocjacje w sprawie umowy o handlu i współpracy handlowe i gospodarczej, która została podpisana 16 września 1989 r.
w Warszawie podczas pierwszej wizyty w Polsce przewodniczącego Rady Ministrów oraz przewodniczącego Komisji Wspólnot Europejskich.
Zmiany ustrojowe w Polsce umożliwiły podjecie rozmów na temat stowarzyszenia Polski ze Wspólnotami Europejskimi w 1990 r. Oficjalne rokowania rozpoczęto 22 grudnia 1990 r., a ich efektem było podpisanie 16 grudnia 1991 r Układu europejskiego ustanawiającego miedzy Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Jednocześnie została podpisana część handlowa układu ujęta w Umowie przejściowej, obowiązująca od 1 marca 1992 r., która ze względu na szybką ścieżkę ratyfikacji w ramach Rady Ministrów pozwoliła na wcześniejsze, przed wejściem w życie całego Układu europejskiego, wdrożenie jego postanowień handlowych.
Układ europejski z Polska zaczął obowiązywać 1 lutego 1994 r., trzy miesiące
po wejściu w życie Traktatu o Unii Europejskiej. Powołano Rade Stowarzyszenia RP-UE, której zadanie jest nadzór nad realizacja układu. Organem wykonawczym Rady jest Komitet Stowarzyszenia. Działania Komitetu wspierane są przez podkomitety i grupy robocze, zajmujące się implementacją układu w poszczególnych sektorach gospodarki.
Forum kontaktów miedzy Parlamentem RP a Parlamentem Europejskim jest Parlamentarna Komisja Wspólna RP-UE, która odgrywa role parlamentarnego komitetu stowarzyszenia. Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Kopenhadze (czerwiec 1993 r.) państwa członkowskie UE oficjalnie potwierdziły, że kraje Europy Środkowej i Wschodniej, stowarzyszone ze Wspólnotami, zostaną członkami UE po spełnieniu kryteriów ekonomicznych i politycznych. Konkretyzując kryteria członkowskie zawarte w traktatach założycielskich Wspólnot, Rada Europejska sformułowała następujące warunki przyjęcia państw stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej:
1.Osiagniecie stabilności instytucji gwarantujących demokracje i praworządność, przestrzeganie praw człowieka oraz respektowanie i ochronę praw mniejszości narodowych.
2. Funkcjonowanie gospodarki rynkowej oraz istnienie potencjału mogącego sprostać presji konkurencji i siłom rynkowym UE.
3. Zdolność przyjęcia zobowiązań wynikających z członkostwa.
Podczas szczytu Rady Europejskiej w Essen (9-10 grudzień 19994 rok) państwa członkowskie UE potwierdziły wolę rozszerzenia Unii o kraje stowarzyszone i przyjęły strategię przedakcesyjną przygotowania państw stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej do członkostwa UE, określającą dziedziny i formy współpracy uznane przez Unię za istotne z punktu widzenia przyspieszenia integracji.
Na szczycie Rady Europejskiej w Cannes (czerwiec 1995 rok) została przyjęta Biała księga w sprawie dostosowań prawa do wymogów rynku wewnętrznego.
Układ europejski, przyjęta w Essen strategia zintegrowania z UE państw stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej, ogłoszona na szczycie w Cannes Biała księgą dostosowań do rynku wewnętrznego, a także roczne programy dostosowawcze przyjmowane przez rząd RP określały ramy i perspektywy stosunków RP z UE. Narodowa Strategia Integracji, przyjęta w styczniu 1997 roku, zaakceptowana przez Sejm w maju 1997 r., formułowała konkretne zadania stojące na drodze do członkostwa w UE oraz sekwencje czasową ich realizacji.
Znaczenie NSI polegało nie tylko na tym, że przyśpieszyła i ukierunkowała prace instytucji rządowych, ale także na tym , że pomogła podnieść w społeczeństwie , zwłaszcza w kręgach biznesu i polityki, świadomość możliwych konsekwencji członkostwa Polski w UE.
Działania dostosowawcze do członkostwa realizowane są w ramach opracowanego przez rząd RP, przyjętego 23 czerwca 1998 roku, a następnie modyfikowanego co rok Narodowego Programu Przygotowania Do Członkostwa w UE. Narodowy Program określa sposoby realizacji priorytetów zdefiniowanych w dokumencie w wspólnotowym Partnerstwo dla członkostwa oraz wnikających z prowadzonych negocjacji akcesyjnych. NPPC wyznacza kierunek działań dostosowawczych zarówno legislacyjnych, jak i instytucjonalnych oraz określa harmonogram ich urzeczywistnienia w latach 1998-2002 ( na potrzeby przeglądu prawa krajowego pod katem prawa UE- tzw. screening- rząd uznał za datę gotowości kraju do przyjęcia zobowiązań państwa członkowskiego UE 31 grudnia 2002 r.), instytucje odpowiedzialne za programowanie i realizację zadań, mechanizmy decyzyjne, a także planowane źródła i procedury finansowania działań dostosowawczych.
Program opiera się na doświadczeniach wynikających z wcielenia w życie Układu Europejskiego i stanu przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, na opinii sformułowanej przez Komisje Europejska w corocznym raporcie opisującym wyniki osiągnięte przez Polskę w procesach dostosowawczych oraz dokumencie wspólnotowym Partnerstwo dla członkostwa.
Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w UE traktowany był jako dokument otwarty, podlegający okresowym uściśleniom i dostosowaniu do zmieniającej się sytuacji w procesie dostosowawczym oraz wniosków płynących z przeglądu prawa polskiego pod katem zgodności z prawem wspólnotowym.
Terminy realizacji poszczególnych priorytetów i żądań ustalone w NPPC nie były, bez uzasadnienia, przedłużane nawet wówczas, gdy podczas przeglądu prawa zostały zadeklarowane daty późniejsze dostosowania polskiej legislacji. Jednocześnie do Narodowego Programu włączono nie zrealizowane, a zachowujące aktualność zadania ujęte we wcześniejszych dokumentach rządowych. Priorytety dostosowawcze NPPC wspomagają osiągnięcie przez Polskę gotowości do członkostwa w UE z końcem 2002 r., zgodnie
z deklaracjami przedstawionymi podczas negocjacji akcesyjnych. Rada Unii Europejskiej w decyzji z 23 marca 1998 r. przewidziała możliwość nowelizacji dokumentu wspólnotowego Partnerstwo dla członkostwa , która następnie wymaga dostosowania ze strony polskiej NPPC. Miało to miejsce w latach 1999 i 2000.
Realizacja priorytetów ujętych w NPPC do 2002 r. monitorowaniu przez stronę polską. Dodatkowo Polska przygotowuje informacje na temat dostosowania i przedstawienia stronie unijnej w celu wsparcia oceny dokonywanej regularnie przez Komisje Europejska w raportach okresowych. Partnerstwo dla członkostwa oraz Narodowy Program wiążą bezpośrednio realizacje ustalonych przez Komisje Europejska priorytetów dostosowawczych ze świadczoną przez Unię pomocą finansową ze środków programów PHARE, SAPARD oraz ISPA, które są instrumentem wspierającym przygotowania Polski do członkostwa.
Od 1998 r. program PHARE jest w 70% przeznaczony na inwestycje i budowę infrastruktury związanej z przyjmowaniem i wdrażaniem prawa wspólnotowego, a w 30% na wzmocnienie sprawności administracji i kwalifikacji zatrudnionego w niej personelu. PHARE uwzględnia zatem przede wszystkim działania przewidziane w NPPC.
Warunkiem a przede wszystkim istota członkostwa w UE jest przyjęcie wspólnotowego acquis communautaire, tj. dorobku prawnego i proceduralnego wypracowanego w toku rozwoju organizacji, stanowiącego podstawę jej funkcjonowania. Proces dostosowania prawa polskiego do wspólnotowego odbywa się na podstawie postanowień Układu europejskiego, screeningu oraz samych negocjacji akcesyjnych.
Elementem zapewniającym prawidłowe dostosowywanie polskiego prawa do wspólnotowego jest procedura opiniowana propozycji aktów prawnych uchwalanych w Polsce pod kątem zgodności przyjętych w nich rozwiązań z rozwiązaniami wspólnotowymi. Opinie takie początkowo wydawał pełnomocnik rządu do spraw integracji europejskiej oraz pomocy zagranicznej, a później sekretarz w imieniu przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej. Wspomnianej procedurze opiniowania podlegały projekty rządowe,
a od 19 marca 1999 r., na podstawie zmienionego Regulaminu Sejmu RP, a także parlamentarne.
W 2000 r. zostały podjęte następujące działania na rzecz przyspieszenia procesu dostosowawczego:
- marszałkowie Sejmu i Senatu oraz prezes Rady Ministrów podpisali Trójporozumienie dla przyspieszenia procesu dostosowania prawa polskiego do prawa UE ( 10 lipca
2000 r.).
-w Sejmie powołano Komisje Prawa Europejskiego( czerwiec 2000) oraz w Senacie Komisja Nadzwyczajna Legislacji Europejskiej ( sierpień 2000) w celu przyspieszenia prac nad projektami aktów zakwalifikowanych jako dostosowujące polskie prawo do rozwiązań acquis ( w Sejmie IV kadencji powołano parlamentarną Komisje Europejską)
-przyjęto (na krotko) system europejskich ustaw horyzontalnych umożliwiających dostosowanie prawa polskiego do wymagań acquis w kilku obszarach jednocześnie
( 13 lipca 2000 r.).
Proces dostosowawczy odejmuje hormonizacje prawa, restrukturyzacje gospodarki oraz sferę instytucjonalną. Pogłębiający się proces integracji Polski z Unią wymagał dobrego zorganizowania pracy ministerstw odpowiedzialnych za wdrażanie Układu europejskiego oraz przygotowania negocjacji Polski z UE zajmował się pełnomocnik rządu do spraw integracji europejskiej oraz pomocy zagranicznej, powołany 26 stycznia 1991 r. na mocy uchwały Rady Ministrów. Po reformie centrum administracyjnego funkcje pełnomocnika , rozszerzone o nowe kompetencje lepiej odpowiadające potrzebom przygotowań do negocjacji, 1 października 1996 r. przejął Komitet Integracji Europejskiej.

* Różnice i obawy po przystąpieniu RP do UE.
Co nas różni?
· poziom konsumpcji
· poziom technologiczny (udział przemysłu wysokich technik w polskim przemyśle wynosi około 5%-w krajach Unii 25%)
· jakość wykonywanych produktów
· poziom usług, zatrudnienie w usługach (w Polsce około 42% ludności zawodowo czynnej (w UE- 65%)
· ilość osób zatrudnionych w rolnictwie (w Polsce - 26%, w Wielkiej Brytanii 1,5%,
w krajach UE średnio około 6%)
· infrastruktura komunikacyjna (brak autostrad, dostatecznej sieci telefonicznej)
Czego się obawiamy?
· utraty suwerenności gospodarczej
· ograniczenia produkcji w części przedsiębiorstw, co może prowadzić do zwiększenia bezrobocia (tak jak to ma miejsce w Hiszpanii czy Grecji)
· upadku mało konkurencyjnych przedsiębiorstw (w tym wielu gospodarstw rolnych)
· umożliwienia obywatelom UE nabywania ziemi w Polsce
· lokalizowania w Polsce zakładów uciążliwych dla środowiska
· wzrostu zorganizowanej przestępczości
Co wniesiemy do UE?
· kapitał ludzki - około 38 min - w tym wielu ludzi młodych, zdolnych
i przedsiębiorczych
· dorobek kulturowy
· zdrową i smaczną żywność
· potencjał intelektualny
· możliwość wymiany handlowej z 38-milionowym narodem
· możliwość inwestowania w naszym kraju

* Korzyści dla Polski po przystąpieniu do Unii Europejskiej.
1.Możliwość korzystania z programów pomocy.
Polska jako państwo słabiej rozwinięte może korzystać z funduszy, a także innych programów z dotacjami na ochronę środowiska, restrukturyzacje przemysłu, rozwój rolnictwa czy tez transportu.
2.Szybszy rozwój gospodarczy.
Włączenie Polski do Unii Europejskiej stwarza szanse na jej szybszy rozwój gospodarczy o czym może przekonać przykład Irlandii, która w ciągu 24 lat swego członkostwa w UE podwoiła wysokość PKB na jednego mieszkańca, osiągając ostatnio poziom PKB wyższy od Wielkiej Brytanii.
3.Większy napływ zagranicznego kapitału daje szansę unowocześnienia wielu gałęzi przemysłu.
4.Uruchomienie i stymulowanie procesów innowacji społecznej, gospodarczej wymuszonej przez konieczność adaptacji Polski do wymogów Unii.
5.Możliwość eksportu polskich towarów bez ograniczeń na rynki zachodnie może wpłynąć na poprawę sytuacji polskich eksporterów, na wzrost produkcji oraz na dodatkowy wzrost PKB.
6.Powstanie nowych miejsc pracy, spadek bezrobocia, wzrost wynagrodzenia
za prace, co przyczyni się do poprawy warunków życia ludności.
7.Korzyści z realizacji zasad „ czterech swobód”- swobody osiedlania się, podejmowania pracy oraz przepływu kapitału, dzięki czemu Polacy będą mogli pracować i mieszkać w wybranym przez siebie kraju UE. W okresie początkowym, po przystąpieniu polski do UE korzystanie z tej zasady jest ograniczone dla obu stron.
8.Przyspieszony rozwój regionów i miast współpracujących z innymi regionami UE i tworzących tzw. euroregiony.
9. Uaktywnienie międzynarodowego ruchu turystycznego -zniesienie granic miedzy Polską a Unia Europejska przyczyni się do wzrostu liczby turystów zagranicznych, zachęconych walorami środowiska przyrodniczego oraz zabytkami kultury.
10.Polepszenie bezpieczeństwa i pozycji polski w Europie.
11.Wyjście z sąsiedztwa dwóch mocarstw: Rosji i Niemiec.

* Rozwój rolnictwa polskiego po przystąpieniu do Unii Europejskiej.
Wejście Polski do UE jest obecnie jedyną realną szansą na odbudowanie silnego polskiego rolnictwa, które w niedalekiej przyszłości będzie mogło, na lepszych niż obecnie zasadach konkurować, zarówno na rynku europejskim, jak i światowym. Polscy rolnicy w dniu akcesji zostaną włączeni w system i zasady europejskiej Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), funkcjonującej już z powodzeniem od ponad czterdziestu lat. To dzięki niej stworzono w Europie nowoczesny sektor celny oraz konkurencyjną gospodarkę żywnościową na najwyższym światowym poziomie.
Polski rolnik będzie miał zagwarantowane ceny najważniejszych artykułów rolnych na kilka lat naprzód. Rozwiąże to problem niepewności finansowej, który jest obecnie jedną
z największych bolączek polskich rolników. Ten mechanizm zapewni rolnikom zarówno poczucie bezpieczeństwa jak i umożliwi racjonalne planowanie inwestycji w gospodarstwie. System cen, gwarantowanych bezpośrednio przełoży się również na wiarygodność kredytową rolników wobec banków. Polskie interesy w negocjacjach rolnych w ramach WTO (Światowej Organizacji Handlu) i porozumień handlowych z innymi krajami, będą reprezentowane przez Komisję Europejską. To zapewni lepszą ochronę interesów polskich rolników w porównaniu do sytuacji, w której Polska musiałaby to robić na własny rachunek.
Rolnicy w Polsce w pierwszych trzech latach członkostwa otrzymają odpowiednio 55%, 60%, 65% płatności bezpośrednich. Chociaż w UE obowiązują jedynie dopłaty i premie do określonej produkcji w gospodarstwie, rząd polski podjął decyzję o zastosowaniu prostego systemu dopłat. Oznacza to, że każdy właściciel ziemi w Polsce powyżej 1Ha otrzyma odpowiednio 41euro/ha w 2004 r., 51euro/ha w 2005 r. i 61euro/ha w 2006 r. Ponadto rolnik otrzyma dopłaty powierzchniowe na produkcję upraw roślinnych (zboża, oleiste, len, tytoń, chmiel) w wys. 70euro/ha w 2004 r., 71euro/ha w 2005 r. i 72euro/ha w 2006 r. Dodatkowo rolnik otrzyma dopłatę powierzchniową od posiadanych łąk i pastwisk, wykorzystywanych w produkcji zwierzęcej (bydła, owiec) w wys. 45euro/ha w 2004 r., 56euro/ha w 2005 r.
i 69euro/ha w 2006 r. Polskie rolnictwo dostanie również znaczące wsparcie dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Będą to zarówno obszary nizinne (charakteryzujące się min. niską jakością gleb, niesprzyjającymi warunkami klimatycznymi, Czy niekorzystną rzeźbą terenu), jak i górskie (350mnpm) gdzie produkcja rolna jest utrudniona. Dopłata z tego tytułu wyniesie od 56 do 113 euro/ha.
W 2004 r. polscy rolnicy chcą zwiększyć rentowność gospodarstwa, otrzymają również znaczne środki na modernizację gospodarstw rolnych. Ponadto przez dwa pierwsze lata członkostwa Polski w UE (lata 2004-2006) rolnicy otrzymają płatność w wys. 200euro/ha rocznie na dostosowania do standardów UE. Będzie to rekompensata finansowa za inwestycje w gospodarstwie w zakresie wymogów środowiskowych, higieny, dobrostanu zwierząt, bezpieczeństwa żywności i pracy.
Kolejną formą długoterminowej inwestycji jest niezwykle atrakcyjny program zalesiania gruntów rolnych, dostępny w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE.
Młodzi rolnicy (do lat czterdziestu) przejmujący gospodarstwo dostaną znaczne wsparcie z funduszu UE. Ta pomoc finansowa będzie miała na celu ułatwienie działalności
i modernizacji przejmowanego gospodarstwa. Ponadto polscy rolnicy będą mogli korzystać z innych działań UE umożliwiających rozwój wsi takich jak: inwestycje w gospodarstwach rolnych, wsparcie dla grup producentów, szkolenia, wsparcie doradztwa rolniczego, czy programy rolno-środowiskowe. Gwarancją powodzenia przyszłych programów rozwoju rolnictwa jest unijna zasada pomocy finansowej, czyli obowiązkowy wkład finansowy UE na poziomie 80% wydatków. Oznacza to, że budżet krajowy zostanie obciążony tylko w niewielkim stopniu (20%). Taka forma finansowania jest od wielu lat praktykowana z powodzeniem w krajach UE. Wejście Polski do UE umożliwia rolnikom korzystanie w pełni z tego systemu. Nie zmieni to jednak obecnie obowiązujących w Polsce preferencji dla rolnictwa. Państwa nadal będzie dofinansowywało odrębny system ubezpieczeń społecznych KRUS (Kasa rolniczych ubezpieczeń społecznych), obejmująca rolników i członków ich rodzin. Dotacje do oprocentowania kredytów inwestycyjnych, środków ochrony roślin, postępu biologicznego, paliwa rolniczego, zakupu maszyn oraz inne formy wsparcia nadal będą obowiązywały w ramach pomocy państwa. Polskie produkty rolne będą na rynku światowym konkurować na równych zasadach z produktami unijnymi. Obecnie polskie rolnictwo ze względu na swoją specyfikę nie jest zdolne do otwartej konkurencji na rynkach światowych. Dzięki Wspólnej Polityce Rolnej polscy rolnicy będą mogli liczyć na poprawę i stabilizację koniunktury w rolnictwie, opłacalność produkcji i zwiększoną zdolność gospodarstw rolnych do finansowania swojego rozwoju. Wejście Polski do UE wpłynie również na stabilizację rynków rolnych, rozwój produkcji rolnej, poprawę struktury agrarnej, modernizację gospodarstw rolnych, dostęp do nowych rynków zbytu oraz na wsparcie specyficznych potrzeb poszczególnych regionów.

* Wnioski.
Rzeczpospolita Polska wstąpiła 1maja 2004 roku i weszła do elity krajów europejskich. Przed Polską uchyliły się drzwi do wielu programów pomocowych: Fahre, Sapard, dopłaty bezpośrednie dla rolników i inne. Większość tych programów działa na zasadzie bezzwrotnych pożyczek lub podziału kosztów miedzy UE a instytucjami państwowymi Polski. Programy pomocowe dotyczą budowy oczyszczalni ścieków, sieci kanalizacji, sieci gazowniczych, rozbudowy infrastruktury komunikacyjnej. Teraz najważniejszą role odgrywają urzędnicy samorządów lokalnych, a także prywatni przedsiębiorcy, aby wykorzystać w jak największym stopniu dane pieniądze. Polska musi wystrzec się błędów popełnionych przez Grecję, która w znikomym stopniu wykorzystała programy pomocowe.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej otworzymy się rynki pracy niektórych krajów zachodnich ( Wielka Brytania, Irlandia, Szwecja), a inne kraje wprowadziły kilkuletnie okresy ochronne (np. Niemcy, Austria, Francja). Taka sytuacja powinna obniżyć bezrobocie w Polsce. Wspólna gospodarka rolna i programy pomocowe dla rolnictwa powinny podnieść z zapaści polskie rolnictwo. Wreszcie polscy rolnicy będą wiedzieli co ile i za ile będą produkować. Wprowadzenie rent strukturalnych obniży średni wiek rolników. Programy zalesieniowe rozwiążą sprawę gruntów o niskiej klasie ziemi. Przed obywatelami RP otworzyły się granice, możliwy jest swobodny przepływ ludzi, towarów i usług.
Wprowadzone zmiany potrzebują czasu. Ich wyniki nie będą widziane od razu, ale dopiero w przyszłych pokoleniach. Proces akcesji RP do UE jest trudny, ale konieczny, gdyż podniesie on poziom życia i powoli będziemy się zrównywać z krajami Europy Zachodniej.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 22 minuty