Omów związek postaci Prometeusza z wiersza Kazimierza Przerwy- Tetamjera z epoką modernizmu

Kazimierz Przerwa – Tetmajer należał do najznamienitszych twórców modernizmu, a jego poezja utrzymana była w nastroju pesymizmu, melancholii, skrajnego marazmu. Przykładem może być manifest „Koniec wieku XIX”. Innym wierszem, zachowanym w podobnej tonacji jest „Prometeusz”.
Mityczny tytan był wielkim przyjacielem ludzkości – wykradł bogom z Olimpu ogień, by podarować go ludziom. Stworzył człowieka z gliny i łez. Za dar ognia srodze zapłacił. Rozgniewany Zeus kazał przykuć go do skał Kaukazu, tam zaś zgłodniały sęp wyjadał mu odrastającą wciąż wątrobę.
Jednak bohater wiersza dekadenckiego poety znacznie różni się od swego antycznego pierwowzoru. Pozostaje jednak w ścisłym związku z epoką modernizmu.
Wiersz rozpoczyna się apostrofą skierowaną do żywiołu ognia. Podmiot liryczny podkreśla jego potęgę i prosi, aby „runął lawą czerwoną i rwał ziemi łono”. W obecnej bowiem sytuacji tylko ogień może wyzwolić go z cierpienia, którego mityczny tytan doświadcza. Aby podkreślić dramat sytuacji w której znajduje się bohater autor stosuje wykrzyknienia.
Przykuty do twardej skały dobroczyńca ludzkości, głodny i spragniony słyszy ludzkie jęki dobiegające z ziemskiego padołu, które jeszcze bardziej pogłębiają jego żal i depresję. Ludzkość męczy się tak samo jak przykuty do twardych skał Kaukazu. Jest bezradna i bezsilna.
Prometeusz cierpi okropne katusze, ale nie sam ból fizyczny powoduje, iż błaga matkę – ziemię o totalną destrukcję. Najstraszniejsza jest dla niego beznadziejna rozpacz i nieustająca, stale pogłębiająca się chandra. Niemoc i nieszczęście, których od wieków doświadcza, czyhające na każdego jak tygrys, który czai się na swą ofiarę w nadwodnej komyszy – uzmysławiają mu, iż człowiek nie jest w stanie przed nimi uciec. Nie może także z nimi walczyć bowiem, tak jak gazela w starciu z tygrysem, tak człowiek wobec powyższych uczuć pozostaje całkowicie bezradny.
W zakończeniu wiersza starożytny heros wyznaje, iż gdyby „wszechmocą Przeznaczenia władał” ofiarowałby ludziom nie ogień, ale o wiele bardziej pożądaną przez nich rzecz, jaką jest absolutnie wyzwolenie; osiągnięcie niezmiennego stanu spokoju i prawdy absolutnej – nirwanę.
Poeta stosuje różnorodne środki stylistyczne, jak np.: metafory: „rwij ziemi łono”, „płyną ludzkie jęki”, apostrofy: „matko-rodzicielko wzbudź te ognie” czy pytania retoryczne: „Gdzież nie ma nieszczęścia i męki?”. Używa ich w celu dobitnego ukazania psychofizycznego stanu mitycznego pół-boga.
Wykreowana przez Tetmajera sylwetka Prometeusza pozostaje w bardzo ścisłej relacji z epoką modernizmu. Mityczny pół - bóg jawi nam się tutaj jako dekadent, świadomy bezsensu swego istnienia, poszukujący spokoju ducha i umysłu podobnie jak sam autor utworu. Owej równowagi nie może jednak osiągnąć, co pogłębia jego dramat, gdyż zamiast „stanu niebytu” podarował ludziom bezużyteczny ogień. Skoro nie może przerwać swych cierpień przy pomocy nirwany szuka innej drogi – śmierci. Błaga żywioł, oraz rodzicielkę – ziemię o całkowite zniszczenie ludzkiego bytu. Niech ziemia pozostanie taka, jaką została stworzona czyli „wodą i głazem”.