Analiza mitu pt.: "Demeter i Persefona"

Jedną z najważniejszych i najczcigodniejszych bogiń w mitologii greckiej była Demeter, co oznacza: Gleba-Matka. Demeter była uosobieniem tej urodzajnej warstwy naszej planety, która, obsiana ziarnem daje życiodajny plon. Zdecydowanie była też jedną z bogiń najbardziej dobroczynnych. Grecy wierzyli, że to ona właśnie dała ludziom wszystkie zboża, a także drzewo figowe i mak, że właśnie ona stworzyła źródła i wodopoje, że właśnie ona opiekuje się osadami rolników, ich trzodami i polami. To ona stworzyła całą żyjącą przyrodę, była więc boginią tej ogromnej, tajemniczej mocy twórczej, która sprawia, że życie na Ziemi wciąż na nowo się odradza.

Demeter miała córkę Persefonę. Kiedyś zostawiła ją, bawiącą się z nimfami, nad brzegiem morza. Odchodząc, przestrzegła córkę, by nie zbierała narcyzów, kwiatów poświęconych bóstwom podziemnym. Początkowo Persefona posłusznie zbierała wszystkie śliczne kwiatki, a omijała narcyzy. Do czasu: "Wtem ziemia wydała kwiat, jakiego słońce nigdy nie widziało. Z jednego korzenia wyrastało sto głów, rozgorzałych złotem przykoronków, a karbowane brzegi białych płatków płonęły jasnym szkarłatem. Cudowna woń napełniła niebo, ziemię, przeniknęła do słonej głębiny morza, aż wszystkie nereidy podniosły się ze swych szmaragdowych łóżek i zawołały: Ach!” Persefona niewiele myśląc zerwała kwiat „Upiła się jego zapachem, oczy jej zaszły mgłą i ciemność ogarnęła duszę Wtedy rozwarła się ziemia i Hades, bóg piekieł, porwał Persefonę na wozie zaprzężonym w czarne rumaki". Demeter nie mogła jej odnaleźć. Nikt jej nie widział. Wtedy zrozpaczona matka okryła świat żałobą. Zmarniały zasiewy, nie było pożywienia dla trzód, wyschły rzeki i źródła, a ludzi dopadł głód. Dopiero Hermes, szybkonogi poseł i goniec Dzeusa, odszukał Demeter w jakiejś odległej pieczarze, gdzie ukryła się przed wszystkimi. Dzeus nakazał swemu bratu Hadesowi, by oddał porwaną dziewczynę matce. Lecz Hades już ją poślubił i nie chciał się z Persefoną rozstać na zawsze. Musiał posłuchać największego z Bogów, lecz użył podstępu: dał Persefonie na pożegnanie owoc granatu. Zjadła kilka ziarenek, nie wiedząc, że zwiążą ją one na zawsze z podziemnym królestwem. Odtąd co roku musiała wracać do męża na całe trzy miesiące. Gdy Persefona wracała do podziemi, świat płakał razem z Demeter i wszystko na nim więdło i zamierało: jesień przynosiła trzy miesiące smutnej zimy. Dopiero kiedy Persefona wracała, na świecie pojawiała się wspaniała wiosna.

Na podstawie mitów zawartych w mitologii, możemy stwierdzić, iż ludzie żyjący, w czasach starożytnych utożsamiali Bogów z cechami ludzkimi. Widzimy to w micie o „Demeter i Persefonie” Persefona jako młoda dziewczyna przejawia cechy lekkomyślności i niepohamowania, zarazem nie słucha przestróg matki. Świadczy o tym fragment, który mówi nam, że Bogini urodzaju przestrzega córkę przed złym działaniem kwiatów-Narcyzów. Persefona nie posłuchała się matki i zerwała kwiat, przez co doszło do tragedii, gdyż Hades ją porwał w czeluście Tartaru. Myślę, że niezadowolenie i niechęć Demeter, która po stracie córki spowodowała głód i nieurodzaj nie do końca musi być złą cechą wynikającą z żałoby Demeter. Żałoba jest zjawiskiem naturalnym i ludzkim. Zaś fakt, iż Demeter sprowadziła głód i nieurodzaj, jest bardziej winą Persefony wynikająca z nieposłuszeństwa, niż samej Demeter. Aby wyjaśnić zjawisko zmian pór roku, możemy odwołać się do informacji zawartych w micie. Mianowicie autor przedstawia nam równocześnie sytuacje, gdy Persefona jest z matką, co daje nam wiosnę i lato, urodzaj i dobrobyt, ponieważ Demeter jest szczęśliwa razem z córką, jak również, gdy Persefona schodzi do Tartaru, i Demeter przeżywa trudne żałobne chwile, co symbolizuje nam zimę. W taki właśnie sposób starożytni Grecy tłumaczyli sobie cykliczność zmian pór roku

W micie o Demeter i Persefonie widzimy, że każdy Bóg miał jakieś zadanie, pełnił jakąś funkcje, był porównywany do ludzi np.: Dzeus, jako najwyższy Bóg prosił, swego brata Hadesa, aby uwolnił Persefonę. Nie robił tego bez powodu, mianowicie gdy Demeter przestała opiekować się ziemią nastała nędza i ludzie zapomnieli o składaniu ofiar Bogom, czego Dzeusowi zaczęło brakować. Ukazuje nam to pychę i samolubstwo. Hermes natomiast pełni funkcje detektywa Boskiego i poszukuje zaginionych. Hades przedstawia nam postać najbardziej zbliżoną człowiekowi, ponieważ gdy Dzeus rozkazał mu wypuścić Persefonę nie mógł się z tym pogodzić, i uciekł się do zastosowania podstępu. Można stwierdzić, iż jest postacią niemoralną i złą, nie mówiąc już o tym, że wykradł Persefonę czyli jest podstępnym niegodziwcem.

Mit ten ukazuje nam, że na świecie jest cierpienie, przestawione na przykładzie Demeter gdy utraciła swoje dziecko. Widzimy życie i śmierć jako elementy natury, która za pomocą Demeter umiera i odradza się gdy Persefona wraca od Hadesa. I tak niepokojące, bo nie wyjaśnione zjawiska przyrody, przemienność pór roku, zostają ubrane w barwną fabułę i uzyskują personifikację w postaci bóstw uosabiających siły przyrody. Taka jest rola mitu o Demeter i Persefonie. Dzięki mitycznym formom myślenia to, co niejasne, zostaje wyjaśnione i przybliżone