Czasy

The Simple Present Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + czasownik w formie podstawowej (w trzeciej osobie liczby pojedynczej z końcówką -s)

I eat my breakfast every day.

Jem moje śniadanie codziennie.

John eats his breakfast every day.

John je swoje śniadanie codziennie.

Uwaga: W przypadku czasowników zakończonych na -ss, -sh, -ch, -x, -o, dodajemy w trzeciej osobie liczby pojedynczej końcówkę -es:"kisses", "watches", "goes". Jeśli czasownik kończy się na y poprzedzone spółgłoską, y zamieniamy na i i dodajemy -es: "tries", "copies". Dla czasowników zakończonych na y poprzedzone samogłoską dodajemy tylko -s: "says".
Zdanie pytające:

Pytanie ogólne: operator "do" (w trzeciej osobie liczby pojedynczej "does") + podmiot + czasownik w formie podstawowej (w trzeciej osobie bez -s)

Do I eat my breakfast every day?

Czy ja codziennie jem moje śniadanie?

Does he eat his breakfast every day?

Czy on codziennie je swoje śniadanie?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + operator "do" (lub "does" w trzeciej osobie liczby pojedynczej) + podmiot + czasownik (bez -s) + reszta zdania (z opuszczeniem części, o którą pytamy).

What do you eat every day?

Co jesz codziennie?

Zdanie przeczące: podmiot + operator "do" (lub "does") + not ("don't", "doesn't") + czasownik w formie podstawowej (w trzeciej osobie liczby pojedynczej bez "s").

I do not drink coffee every day.

Nie pijam kawy codziennie.

He does not smoke cigarettes.

On nie pali papierosów.

Użycie:
1. Czynności wykonywane zwykle, cyklicznie, regularnie, nawykowo.

I go to school every day.

Chodzę do szkoły codziennie.

Często używa się wówczas wyrażeń takich, jak:

always

zawsze


The Past SimpleTense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + II forma czasownika (czasownik z końcówką "-ed" dla regularnych)

I worked as a teacher in 1980.

W 1980 pracowałem jako nauczyciel.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: "did" + podmiot + czasownik w formie podstawowej

Did you meet him yesterday?

Czy spotkałeś go wczoraj?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + "did" + podmiot + czasownik w formie podstawowej (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What did you read two days ago?

Co czytałeś dwa dni temu?

Zdanie przeczące: podmiot + "did" + "not" ("didn`t") + czasownik w formie podstawowej

I didn`t talk to him last Monday.

Nie rozmawiałem z nim w ostatni poniedziałek.

Użycie:
Czynność przeszła, która miała miejsce w określonym punkcie przeszłości i nie ma wpływu na teraźniejszość:

I went to the cinema yesterday.

Poszedłem wczoraj do kina.

I met him a week ago.

Spotkałem go tydzień temu.

He died in 1970.

On zmarł w 1970.

Często punkt w przeszłości nie jest podany w sposób konkretny, lecz z kontekstu wynika, że miało to miejsce w przeszłości.

I drank a lot of wine when I was in Paris.

Pijałem mnóstwo wina, kiedy byłem w Paryżu. (Już tam nie jestem, zatem mój pobyt tam jest zakończony i należy do przeszłości.)
The Present Continuous Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + czasownik z końcówką -ing

Now I am eating my breakfast.

Teraz jem moje śniadanie.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + podmiot + czasownik z końcówką -ing

Am I eating my breakfast now?

Czy teraz jem moje śniadanie?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + podmiot + czasownik z końcówką -ing + reszta zdania (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What are you eating now?

Co teraz jesz?

Zdanie przeczące: podmiot + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + "not" + czasownik z końcówką -ing

I am not drinking coffee now.

Nie piję teraz kawy.

He is not drinking tea now.

On nie pije teraz herbaty.

Użycie:
1. Czynność ciągła wykonywana w chwili, kiedy o niej mówimy.

We are cooking dinner now.

Teraz gotujemy obiad.

2. Czynność wykonywana w przedziale czasie umownie określonym jako "teraz", ale niekoniecznie w tej chwili, kiedy o niej mówimy:

I am reading a novel by Nabokov.

Czytam powieść Nabokova. - Czytam tę książkę obecnie, ale niekoniecznie w tym momencie; jestem w trakcie jej czytania.


The Future Simple Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + "will" (lub "shall" - czasem używane dla pierwszej osoby liczby pojedynczej i mnogiej) (skracany do "'ll" + czasownik w bezokoliczniku

I will help you with this homework.

Pomogę ci z tym zadaniem.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: "will" (lub "shall") + podmiot + czasownik w bezokoliczniku

Will you do it for me?

Czy zrobisz to dla mnie?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + "will" (lub "shall") + podmiot + czasownik w bezokoliczniku (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What will you do?

Co zrobisz?

Zdanie przeczące: podmiot + "will" (lub "shall") + "not" ("won't", "shan't") + czasownik w bezokoliczniku

I will not talk to them.

Nie będę z nimi rozmawiać.

Użycie:
1. Zamiar czynności przyszłej powzięty w momencie, kiedy o niej mówimy:

- The phone is ringing!

Telefon dzwoni!

- OK, I'll answer it!

OK, ja odbiorę!

- Yesterday John said that your dress was terrible!

Wczoraj John powiedział, że twoja sukienka jest okropna!

- Did he? I will never talk to him anymore!

Naprawdę? Już nigdy nie będę z nim rozmawiać!

2. Opinie, przypuszczenia, spekulacje osoby mówiącej na temat przyszłości.

I think he will go to Africa this summer.

Myślę, że on pojedzie w najbliższe lato do Afryki.

They will probably wait for us.

Oni prawdopodobnie na nas poczekają.

The Present Perfect Continuous Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + odpowiednia forma czasownika "to have" (have, has) + "been " (III forma czasownika "to be") + czasownik z końcówką -ing

I have been waiting for him for an hour.

Czekam na niego od godziny.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: forma "to have" + podmiot + "been" + czasownik z końcówką -ing

Have you been waiting long?

Czy długo czekasz?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + forma "to have" + podmiot + "been" + czasownik z końcówką -ing (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What has he been doing ?

Co on robił?

Zdanie przeczące: podmiot + odpowiednia forma "to have" + "not" + "been" + czasownik z końcówką -ing

I have not been talking to him.

Nie rozmawiałem z nim.

Użycie:
1. Czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa nadal.

She has been typing this letter since breakfast.

Ona pisze ten list od śniadania. (Zaczęła po śniadaniu i nadal go pisze.)

2. Czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i zakończyła się w chwili, kiedy o tym mówimy.

I have been waiting for you for two hours!

Czekam na ciebie od dwóch godzin! (Ale właśnie przyszedłeś, więc już nie czekam)

Użycie tego czasu częściowo pokrywa się z użyciem The Present Perfect Tense; czas typu Continuous jest w pewnych wypadkach lepszy ze względów stylistycznych.


The Past ContinuousTense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + forma czasownika "to be" w czasie przeszłym (was lub were) + czasownik z końcówką -ing

I was sitting in an armchair.

Siedziałem w fotelu.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: "was" lub "were" + podmiot + czasownik z końcówką -ing

Were you reading a newspaper?

Czy czytałeś gazetę?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + "was" lub "were" + podmiot + czasownik z końcówką -ing (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What were you doing yesterday at six o'clock?

Co robiłeś wczoraj o szóstej?

Zdanie przeczące: podmiot + "was" lub "were" + "not" ("wasn't", "weren't") + czasownik z końcówką -ing

I wasn't talking to John, but to Mark.

Nie rozmawiałem z Johnem, tylko z Markiem.

Użycie:
1. Czynność ciągła w przeszłości - taka, w przypadku której granice czasowe nie są znane lub istotne.
2. Czynność, która rozpoczęła się przed pewnym punktem w przeszłości i prawdopodobnie trwała po nim.

He was having dinner at five o'clock.

O piątej jadł obiad. (Zaczął przed piątą i o piątej był w trakcie jedzenia.)

Uwaga:

He had dinner at five o'clock.

oznacza, że zaczął jeść o piątej.

3. W zdaniach typu:

I was having breakfast when Tom came.

Jadłem śniadanie, kiedy Tom przyszedł.

Czynność jednorazowa, wyrażona w czasie The Simple Past Tense następuje w czasie trwania innej czynności ciągłej lub przerywa tę czynność.


The Future Continuous Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + "will" (lub "shall" - czasem używane dla pierwszej osoby liczby pojedynczej i mnogiej) (skracany do "'ll") + be + czasownik z końcówką -ing

Tomorrow at ten o'clock I will be doing my homework.

Jutro o dziesiątej będę odrabiać zadanie.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: "will" (lub "shall") + podmiot + "be" + czasownik z -ing

Will you be working as usual tomorrow?

Czy jutro będziesz pracować jak zwykle?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + "will" (lub "shall") + podmiot + "be" + czasownik z -ing (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What will you be doing tomorrow at six o'clock?

Co będziesz robić jutro o szóstej?

Zdanie przeczące: podmiot + "will" (lub "shall") + "not" ("won't", "shan't") + "be" + czasownik z -ing

I will not be meeting them next week.

Nie spotkam się z nimi w przyszłym tygodniu.

Użycie:
1. Czynność ciągła w przyszłości, która zacznie się przed określonym punktem w przyszłości i będzie trwała po nim:

Tomorrow at six I will be watching this film.

Jutro o szóstej będę oglądać ten film. (Zacznę przed szóstą i o szóstej będę w trakcie oglądania.)

2. Wyrażenie czynności przyszłej bez zaznaczenia, że jest to wola mówiącego, jego zamiar lub wcześniejszy plan; po prostu stwierdzenie faktu.

I will be helping them next week.

Będę im pomagać w przyszłym tygodniu. (Nie wiemy, czy mówiący chce im pomagać, czy ustalił to wcześniej - podaje tylko sam fakt bez jakiegokolwiek zabarwienia emocjonalnego.)


The Present Perfect Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + odpowiednia forma czasownika "to have" (have, has) + III forma czasownika (dla czasowników regularnych: czasownik z końcówką -ed, dla nieregularnych - odpowiednia forma)

I have worked for this firm for a year.

Pracuję dla tej firmy od roku.

He has worked for us for a week.

On pracuje dla nas od tygodnia.

I have just eaten my lunch.

Właśnie zjadłem swój lunch.

John has just eaten his lunch.

John właśnie zjadł swój lunch.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: forma "to have" + podmiot + III forma czasownika

Have you done your homework yet?

Czy już odrobiłeś swoje zadanie?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + forma "to have" + podmiot + czasownik w III formie + reszta zdania (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What has he done yet?

Co on już zrobił?

Zdanie przeczące: podmiot + odpowiednia forma "to have" + "not" ("haven't", "hasn't") + III forma czasownika

I have not seen him before.

Nie widziałem go przedtem.

Użycie:
Czas ten może wyrażać czynności przeszłe lub teraźniejsze, zawsze jednak sugeruje silny związek z teraźniejszością.
1. Czynność, która właśnie się zakończyła, np. kilka minut temu.

He has just gone out.

On właśnie wyszedł.

2. Czynność przeszła, w przypadku której nie możemy podać czasu, kiedy ona się odbyła, ani nie posiadamy żadnej informacji, która pozwoliłaby to ustalić.

I've read the article, but I don't understand a word.

Przeczytałem artykuł, ale nie rozumiem ani słowa.

3. Czynność przeszła, która ma wyraźny skutek w teraźniejszości.

Look! I have washed your car!

Popatrz! Umyłem ci samochód! (Widać skutek w postaci czystego samochodu.)

4. Czynność, która odbyła się w przedziale czasu, który jeszcze się nie zakończył.

I've seen John three times this morning.

Dziś rano widziałem Johna trzy razy. (Ciągle jeszcze jest rano.)

5. Czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa nadal.

She has worked for this company for two weeks.

Ona pracuje dla tej firmy od dwóch tygodni. (Zaczęła pracować dwa tygodnie temu i nadal tam pracuje.)

6. Czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i zakończyła się w chwili, kiedy o tym mówimy.

I haven't seen you for years!

Nie widziałem cię od lat! (Ale teraz cię widzę, czyli "okres niewidzenia" właśnie się skończył.)

Charakterystyczne wyrażenia:

just

właśnie

I have just done it.

Właśnie to zrobiłem.

W zdaniu występuje między formą "to have" a czasownikiem. Występuje w zdaniach twierdzących.

already

jWystępuje w zdaniach twierdzących między formą "to have" a czasownikiem i znaczy "już".

She has already washed her hands.

Ona już umyła ręce.

yet

występuje w zdaniach przeczących na końcu zdania, gdzie oznacza "jeszcze", oraz w pytających (również na końcu), gdzie znaczy "już"

I haven't seen him yet.

Jeszcze go nie widziałem.

Have you seen him yet?

Czy już go widziałeś?

ever

kiedykolwiek

Have you ever seen a ghost?

Czy kiedykolwiek widziałeś ducha?

for

używane w określeniach: for a year - przez rok (od roku), for two hours - przez dwie godziny; oznacza okres, przez jaki czynność była wykonywana

I have lived here for three years.

Mieszkam tu przez dwa lata.

since

używane dla określenia momentu, od którego czynność była wykonywana, np. since Monday - od poniedziałku, since 1st May - od pierwszego maja, itp.

I haven't seen him for a month.

Nie widziałem go przez miesiąc.

I haven't seen him since Friday.

Nie widziałem go od piątku.


The Past Perfect Tense
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + "had" + III forma czasownika (dla czasowników regularnych: czasownik z końcówką -ed", dla nieregularnych - odpowiednia forma)

I had worked for this firm for a year before I gave it up a month ago.

Pracowałem dla tej firmy przez rok zanim zrezygnowałem miesiąc temu.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: "had" + podmiot + III forma czasownika

Had you done your homework before you left ?

Czy odrobiłeś swoje zadanie zanim wyszedłeś?

Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + "had" + podmiot + czasownik w III formie + reszta zdania (z opuszczeniem części, o którą pytamy)

What had he done before we came?

Co on zrobił zanim przyszliśmy?

Zdanie przeczące: podmiot + odpowiednia forma "had" + "not" (hadn't) + III forma czasownika

I had not met him before we were introduced at the party yesterday.

Nie spotkałem go zanim nie przedstawiono nas wczoraj na przyjęciu.

Użycie:
1. Odpowiednik czasu The Present Perfect Tense w przeszłości, tzn. jeżeli opowiadamy o czymś, co zdarzyło się w przeszłości i użylibyśmy czasu The Present Perfect Tense, gdyby wydarzyło się teraz, stosujemy czas The Past Perfect Tense.
Teraz:

She has just left.

Ona właśnie wyszła.

W przeszłości:

She had just left when I arrived yesterday at five o'clock.

Ona właśnie wyszła kiedy przybyłem wczoraj o piątej.

2. Czynność przeszła, która odbyła się, zanim nastąpiła inna czynność przeszła.

She had already finished writing when we came.

Ona już skończyła pisać kiedy przyszliśmy.

Zdania takie łączymy za pomocą:

when

kiedy

before

zanim

after

po tym, jak



Forma "to be going to do something"
Budowa:
Zdanie twierdzące: podmiot + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym + "going " + czasownik w bezokoliczniku z "to"

I am going to help him.

Mam zamiar mu pomóc.

Zdanie pytające:
Pytanie ogólne: odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym + podmiot + "going" + czasownik w bezokoliczniku z "to"

Are you going to leave now?

Czy masz zamiar teraz wyjść?
Pytanie szczegółowe: zaimek pytający + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym + podmiot + "going" + czasownik w bezokoliczniku z "to"

What are you going to do?

Co masz zamiar zrobić?
Zdanie przeczące: podmiot + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym + "not" + "going" + czasownik w bezokoliczniku z "to"

I am not going to read this.

Nie mam zamiaru tego czytać.

Użycie:

Zwrot ten oznacza "mieć zamiar coś zrobić" i jest używany dla wyrażenia zamiaru wykonania pewnej czynności przyszłej. Zamiar ten został powzięty wcześniej, nie w chwili, kiedy o tym mówimy.