Przyczyny upadku Imperium Rzymskiego

Wiele książek dotyczących starożytności porusza temat przyczyn upadku Imperium Rzymskiego. W miarę upływu czasu dowiadujemy się o kolejnych przyczynach upadku Rzymu. Najważniejsze z nich postaram się poniżej przedstawić oraz opisać.

Uważam, że najważniejsze oraz podstawowe przyczyny to:

Rozpad wewnętrzny - to podstawowy powód, w którego skład wchodziły: biurokracja, powszechna korupcja, wzrost podatków i zubożenie ludności czego wynikiem było załamanie gospodarcze, nieregularne spływanie podatków do Rzymu, podział Cesarstwa na Wschodnie i Zachodnie, czyli podwojenie biurokracji.

Wynikiem załamania ekonomicznego było wyniszczenie klasy średniej (małych rolników i rzemieślników) wysokimi podatkami dla utrzymania plebsu pragnącego wina i igrzysk;
Wojny domowe to kolejny i bardzo ważny czynnik problemów wewnętrznych. Wiadomo, że jeśli każdy dowódca legionu miał ambicję zostania cesarzem, to nie mogło się to dobrze skończyć, a walki o tron były coraz częstsze i bardzo osłabiały imperium.

Wystarczy powiedzieć, że w latach 235-238 mamy do czynienia z 7 pretendentami do władzy. W późniejszych czasach było ich znacznie więcej. Na taki obrót sprawy wpływały nastroje armii, które to wynosiły i obalały cesarzy. Ogólnie wśród 41 władców, 6 tylko zginęło śmiercią naturalną, 4 podczas walk z sąsiadami, 28 podczas walk o tron, a tylko 3 przypadki są niepewne. Te liczby obrazują sytuacje wewnętrzną Rzymu w omawianym okresie. Przy tak częstych zmianach rządu, trudno o stabilne państwo.

Dlatego też wojny domowe powodowały duże zniszczenia i straty w obrębie granic samego Imperium. Na pewno mówiąc delikatnie, nie sprzyjały poprawie sytuacji ekonomicznej czy stabilności państwa. Nie wspominam o tym jak bardzo ułatwiały podbój barbarzyńcom

Do kryzysu wewnątrz imperium dołączył kryzys zewnętrzny. Gdyby nie sytuacja zewnętrzna, to Rzym podniósłby się z kryzysu, a przyczyną była wielka wędrówka ludów.
Mówiąc o Najeździe Ludów, mam na myśli ludy zza Renu (Germanowie, Hunowie, Goci, Wizygoci, Ostrogoci, Longobardowie, Wandalowie, Słowianie)

Wobec braku jakiejkolwiek przewagi technologicznej, zmagania Rzymian z barbarzyńcami miały charakter czysto fizycznej walki pomiędzy słabnącym imperium a bardziej witalnymi, zdrowymi i płodnymi plemionami barbarzyńców. Cesarstwo wg mnie popełniło wiele błędów np. Wojska stacjonujące w centrum imperium miały za mało czasu, by dojść do granic i pomóc tamtejszym żołnierzom, których było mało. Ówczesny cesarz i wielu poprzednich uważało zresztą (tak sądzę), że tak wielkiemu mocarstwu nikt nie będzie zagrażał (bo wszyscy się boją) i nie przywiązywali zbytniej uwagi do obrony granic. I to wykorzystywali Barbarzyńcy, którzy atakowali szybko, wycofując się i nie dając czasu na sprowadzenie posiłków.

Uważam, że Cesarstwo jest samo sobie winne, bo gdyby była w nim taka sytuacja wewnętrzna jak np. w I w. n.e. to myślę, że najazdy nie przyniosłyby takich zniszczeń

Chrześcijaństwo również uważa się za przyczynę upadku. Przecież ono w swej początkowej postaci miało wybitnie destrukcyjny wpływ na Imperium Romanum. Te dwa organizmy – państwowy (świecki) i kościelny nie mogły funkcjonować razem w tak dużym państwie. Chrześcijaństwo było siłą odśrodkową, które prowadziło do destabilizacji

Niewolnicy - liczba ich się zmniejszała, gdyż prawo rzymskie zakazywało rozród rodzin niewolniczych. Potrzebne były masy ludzi (niewolników) zdolnych do utrzymania produkcji. W końcu to tylko niewolnicy pracowali na roli. Coraz częstsze bunty hamowały produkcję płodów rolnych. Głód w zbuntowanych prowincjach był powodem innych problemów...

Choroby - dżuma na wschodzie oraz liczne zarazy

Cesarzowe - kilku z nich w sposób nieudolny sprawowało władzę

Ludy - mnoga liczba ludów żyjących w obrębie Cesarstwa Rzymskiego - brak jedności, wspólnego celu narodowego

Ołów - używanie ołowianych sztućców i rur w akweduktach powodowało rozwój chorób psychicznych i fizycznych u Rzymian

Brak jest jednoznacznej opinii co do przyczyn upadku Rzymu. Na jego upadek złożyło się szereg nakładających się problemów politycznych, gospodarczych, kulturalnych itd.
Uważam, że wielkie imperia długo żyć nie mogą. Złoto z ich skarbców emanujące daleko poza granice przyciągało najeźdźców.

Wszystkie powody upadku Rzymu tylko przyspieszyły jego rozpad - to, że któryś z nich byłby zawczasu naprawiony niczego nie zmienia...