Interpretacja i analiza wiersza Adama Mickiewicza pt. "Do ***. Na Alpach w Splugen 1829."

Romantyczna koncepcja miłości - odwołując się do koncepcji średniowiecznej miłości dworskiej, tradycji platońskiej, neoplatońskiej oraz chrześcijańskiej, a także miłości sentymentalnej – ukazywała miłość jako uczucie łączące ludzi: kochanków, przyjaciół, człowieka i naród (zbiorowość) czy człowieka i Boga – np. Konrad Wallenrod Mickiewicza. Jednocześnie, zdaniem romantyków, uczucie to miało charakter siły kosmicznej, znajdowało się u podstaw wszechświata, gwarantując jego harmonijną naturę.

Miłość romantyczna była wielowymiarowa – od uczucia duchowego po namiętność cielesną. Stąd tak ważna rola miłości w romantycznej koncepcji egzystencji, miłości ukazywanej jako doświadczenie nieskończoności, odkrycia głębi „ja” i głębi kosmosu. Miłość romantyczna w ziemskim wymiarze była zazwyczaj uczuciem niespełnialnym, tragicznym, zakończonym rozstaniem, powodującym cierpienie, co wiązało się zatem z rozbiciem harmonii kosmosu - tak rzecz została przedstawiona np. w IV części Dziadów Mickiewicza. Idea miłości romantycznej wiązała się z koncepcją człowieka uczuć, kierującego się w życiu wrażliwością i emocjonalnością.

Utopijna koncepcja miłości w romantyzmie wiodła do wizji związku dwóch doskonale rozumiejących się i dopełniających „ja”. Miłość nadawała ponadto istnieniu romantyka wymiar niezwykły, poetyczny, wyzwalała go ze świata mieszczańskiej codzienności. Tak przedstawioną miłość znajdujemy w liryku Adama Mickiewicza pt. „Do***. Na Alpach w Spluegen”

W powyższym utworze podmiotem lirycznym jest mężczyzna, wskazują na to formy czasowników – np. bym słodził, był rzucał, natomiast adresatem utworu jest kobieta w której „ja” liryczne jest do szaleństwa zakochane. Wiersz rozpoczyna się apostrofą „ Nigdy, więc nigdy z tobą rozstać się nie mogę!” Mimo że, podmiot liryczny jest z daleka od swojej ukochanej nie może o niej zapomnieć, wydaje mu się że widzi jej ślady, słyszy głos. Jest nieszczęśliwy z powodu rozstania. Sakralizuję kobietę, wydaje mu się tak piękna, że aż boi się na nią patrzeć, aby nie urazić jej majestatu – „ I włosy mi się jeżą, kiedy się oglądam, I postać twoję widzieć lękam się i żądam.” Podczas morderczej wędrówki po górach – „ wiecznymi utrudzony lody, I oczy przecierając z lejącej się wody” bezustannie myśli o niej. Jednocześnie boi się, że o nim zapomniała, że żyje swoim życiem – tańczy, bawi się lub znalazła inną miłość. Zastanawia się czy ukochana porzuciłaby luksusy i wygody, aby być z nim. Chce dzielić z nią swoje przygody. Jest gotowy zrobić dla niej wszystko, aby tylko była z nim.

W utworze znajdujemy rymy dokładne – np. mogę – drogę, ślady – kaskady, oglądam – żądam. Liczne wykrzyknienia sprawiają, że wiersz jest niezwykle dynamiczny. Środkami poetyckimi są epitety – błyszczące ślady, niewolnicze karki. Znajduje się tu także peryfraza – „ z lejącej się wody”. Dostrzegamy paralelizm składniowy oraz pytania retoryczne. Leksyka łamie zasadę decorum – np. „ryczące strumienie” „zwleczoną szmatą”. Trudno w kilku słowach zawrzeć różnorodne wartości tego utworu. Należą do nich: subiektywność wyrażania uczuć, żywiołowość, plastyczne obrazowanie znakomicie oddające myśli i uczucia oraz zdolność wypowiedzenia bogactwa treści w miniaturowym, precyzyjnie wykończonym kształcie. Podmiot liryczny ze swobodą wyznaje swoje uczucia.

Jest to sonet. Ze względu na rodzaj podmiotu lirycznego zaliczmy go do liryki podmiotu indywidualnego, natomiast na stopień jego wyeksponowania – do liryki bezpośredniej. Utwór ujawnia wnętrze twórcy, jest skrajnie subiektywny.

Wydarzenia z życia Adama Mickiewicza niewątpliwie wpłynęły na wymowę tego utworu. Doświadczeniem młodzieńczym poety była nieszczęśliwa miłość do Maryli z Wereszczaków, hrabiny Wawrzeńcowej Pettkonerowej. Na drodze do szczęścia kochanków stanęło zawarte w 1821 roku małżeństwo Puttkomerów. Zakochana w poecie Maryla pozostała więc jedynie Marylą, uosobiającą w jego utworach romantyczny ideał miłości.

Miłość romantyczna jest idealna, przede wszystkim duchowa, ale z założenia nieszczęśliwa. Chociaż kochankowie odwzajemniają swoje uczucia, nie mogą być razem. Stają przed nimi trudne do przezwyciężenia przeszkody. Jest to także miłość zakazana. Istnieją klasowe lub bądź finansowe bariery dzielące kochanków. Romantyczne uczucie z definicji nie może być szczęśliwe.