Układ nerwowy i narządy zmysłów - ściąga.

Narządy zmysłów połączone są z układem nerwowym. Podstawowym elementem układu nerwowego jest neuron. Neuron zbudowany z: -Ciała komórki z dendrytami, -Akson w osłonce białkowej, -Zakończenia służące do połączeń z następną komórką lub gruczołu. Bodziec przez komórkę przechodzi zawsze w kierunku dendrytu akosnu. Między komórkami są połączenia zwane synapsami, a impuls przenoszony jest przez przekaźniki nerwowe czyli substancje chemiczne. Części układu nerwowego: -Ośrodkowy układ nerwowy który działa zależnie od naszej woli, -Mózgowie to mózg móżdżek rdzeń przedłużony, -Rdzeń kręgowy. Obwodowy układ nerwowy- stanowią go nerwy czaszkowe i nerwy rdzeniowe, działa on nie zależnie od naszej woli. Mózg- zbudowany z dwóch półkul każda półkula zawiera 4 płaty w każdym z nich znajdują się ośrodki korowe kierujące określonymi funkcjami. Płaty: -Płat czołowy zawiera ośrodki ruchowe pisania i kojarzenia, –Płat ciemieniowy zawiera ośrodki czuciowe odbierające dotyk ciepło zimno, -Płat skroniowy zawiera ośrodki słuchu i mowy, -Płat potyliczny zawiera ośrodek wzroku. Mózg zbudowany jest z dwóch warstw: -Korowej istota szara, -Podkorowej istota biała. Mózg chronią 3 opony mózgowe i płyn mózgowo- rdzeniowy. Móżdżek- reguluje pionową postawę utrzymanie równowagi utrzymuje napięcie mięśniowe i odpowiada za precyzję ruchu. Rdzeń przedłużony- łączy mózg z rdzeniem kręgowym i przewodzi impulsy tą drogą zawiera ośrodki nerwowe odpowiedzialne za czynności odruchowe takie jak: ssanie, żucie, połykanie, kichanie, kaszel oraz ośrodek oddechowy i ośrodek czynności serca. Rdzeń kręgowy- chroni go kanał kręgowy i 3 opony odchodzą od niego nerwy rdzeniowe, istota szara i biała ułożone odwrotnie niż w mózgu dlatego jesteśmy unerwieni na krzyż.


Odruch- to reakcja organizmu na bodziec ze środowiska zewnętrznego bądź wewnętrznego. Łuk odruchowy to droga impulsu od receptora do efektora. Receptor -> Efektor. Efektor- to narząd wykonawczy. Droga impulsu w prostym łuku odruchowym: -Podrażnienie receptorów w skórze, -Neuron czuciowy, -Neuron pośredniczący w rdzeniu kręgowym, -Neuron ruchowy, -Efektor np.: mięsień. Rodzaje odruchów: -Odruchy Bezwarunkowe czyli wrodzone wykonywane automatycznie bez naszej woli na poziomie rdzenia kręgowego np.: Zwężanie źrenicy pod wpływem światła, wydzielanie śliny pod wpływem pokarmu. –Odruchy warunkowe czyli nabyte zależą od naszej woli dają możliwość uczenia się odbywają się w korze mózgowej. Komórki nerwowe zwierząt o prostej budowie są rozłożone w miarę równomiernie. U zwierząt o złożonej budowie komórki nerwowe są skoncentrowane w przedniej części ciała i tworzą mózg.


Człowiek posiada 6 zmysłów: Dotyk, Wzrok, Słuch, Węch, Równowaga, Smak. Oko zbudowane jest z: -Siatkówka- położona w tylnej części oka. –Rogówka- przez nią dostaje się do wnętrza oka światło. –Twardówka- stanowi przezroczystą część i przymocowane są do niej mięśnie. –Tęczówka- przez nią przechodzi światło oraz nadaje oczom barwę. –Źrenica- zmieniający wielkość otwór w tęczówce. –Soczewka- element optyczny oka. –Ciało szkliste. -Siatkówka- warstwa światłoczuła. –Nerw wzrokowy- przekazuje impulsy do płata potylicznego kory mózgowej. –Spojówka. Powstanie obrazu- promienie świetlne przechodzą przez spojówkę, rogówkę i źrenicę docierają do soczewki gdzie następuje ich załamanie i skupiają się na siatkówce gdzie powstaje obraz odwrócony, pomniejszony i rzeczywisty który nerwem wzrokowym dociera do płata potylicznego. Wady wzroku: Oko miarowe, Nadwzroczność, Krótkowzroczność, Dalekowzroczność, Astygmatyzm, Daltonizm, Starczowzroczność.


Ucho składa się z: Ucho zewnętrzne: -Małżowina uszna, -Przewód słuchowy zewnętrzny. Ucho środkowe: -Jama bębenkowa, - 3 kosteczki słuchowe, -Kowadełko, -Młoteczek, -Strzemiączko. Trąbka słuchowa Eustachiusza połączona z gardłem w celu wyrównania ciśnienia wywieranego na bębenek. Ucho wewnętrzne: - 3 kanały półkoliste, -Błędnik- jako narząd równowagi, -Ślimak- w nim fale dźwiękowe przetwarzane są na impuls elektryczny i przekazane nerwem słuchowym do płata skroniowego. Zmysły węchu i smaku- są zmysłami chemicznymi bo narządy odbierają bodźce pochodzące z substancji chemicznych. Kubki smakowe- umieszczone są na języku, podniebieniu i gardle. Zmysł dotyku- człowiek ma receptory czucia powierzchniowego odbierające ciepło, zimno, dotyk, ból, oraz receptory czucia głębokiego odbierające bóle stawów i mięśni.