ZSRR w czasach Stalina

Już przed śmiercią pierwszego przywódcy radzieckiego imperium Włodzimierza Lenina, szefowie partii komunistycznej zaczęli rywalizować ze sobą o władzę.

Bowiem kontrola nad partią oznaczała kontrolę nad państwem, które, choć obszarowo ogromne, było zniszczone przez wojny i zacofane gospodarczo. W 1929r. Józef Stalin, sekretarz generalny partii komunistycznej, wyeliminował dawnych sojuszników i został niekwestionowanym przywódcą ZSRR.

Stalin urodził się w biednej rodzinie z pochodzenia był Gruzinem. Kiedy przystąpił do partii bolszewickiej został, w 1912r. członkiem Komitetu Centralnego. W rewolucji październikowej 1917r., która wyniosła komunistów na piedestał, odegrał niewielką rolę, ale wyróżnił się dynamizmem później, w czasie wojny domowej. W roku 1922 ze stanowiska komisarza do spraw narodowości awansował na sekretarza generalnego partii komunistycznej.

Stalin doprowadził do radykalnej zmiany polityki gospodarki. Po I wojnie światowej i po wojnie domowej gospodarka rosyjska była w tak złym stanie, że Lenin, aczkolwiek niechętnie, zgodził się na wprowadzenie Nowej Ekonomicznej Polityki, którą Stalin teraz zniósł i zdecydował, że nadszedł czas na zbudowanie gospodarki w pełni socjalistycznej. W tym czasie podjęto także ogromny wysiłek w celu uprzemysłowienia kraju. Związek radziecki był pod tym względem opóźniony w stosunku do państw zachodnich o co najmniej 100 lat, ale Stalin zdecydował, że ZSRR musi dorównać kapitalistom w ciągu 10 lat. Kluczem do postępu miało być planowanie rozwoju gospodarczego przez państwo.

Gdy wprowadzono w życie p r o g r a m k o l e k t y w i z a c j i, c h ł o p i często stawiali opór, a próby jego przełamania doprowadzały do strasznego w skutkach konfliktu, podczas którego niesławą okryła się radziecka tajna policja. Wielu chłopów zginęło, a miliony zostały zesłane na katorgę. Chaos spowodowany kolektywizacją doprowadził do straszliwej klęski głodu, której skutki pogłębiła jeszcze obojętność władz. Kolejne miliony mieszkańców wsi straciły życie. Dopiero po 1932 roku, gdy opór chłopstwa został ostatecznie złamany, wydawało się, że sytuacja wraca do normy. Kolektywizacja jednak nigdy nie dała spodziewanych rezultatów. Pomimo ofiar poniesionych przez miliony ludzi w czasie prób narzucenia "modernizacji", rolnictwo pozostało najsłabszym punktem radzieckiej gospodarki .

W roku 1934 wydawało się, że najgorsze już minęło, ale w rzeczywistości miało ono dopiero nadejść. Zabójstwo jednego z członków komunistów Siergieja Kirowa, w grudniu 1934 r., wywołało falę aresztowań i egzekucji na domniemanych sabotażystach, zdrajcach i szpiegach. Cała prawda o zabójstwie i czystkach, jakie po nim nastąpiły, wciąż nie jest znana. Zbrodnia mogła zresztą być zaaranżowana przez samego Stalina, aby wyeliminować rywala politycznego i zapewnić sobie wymówkę do bezwzględnego stłumienia wszelkiej rzeczywistej czy potencjalnej opozycji. Jeszcze w tym czasie Stalin musiał dzielić się władzą ze swoimi współpracownikami z Komitetu Centralnego partii. Po okresie nazwanym później wielkim terrorem (osiągną on szczytową formę w latach 1936-1939) dyktatura Stalina była już zupełnie nie kontrolowana przez nikogo, pomimo że on sam usilnie pozował na skromnego działacza partyjnego z fajeczką w ustach.

Stalin stosował taktykę zwaną "gigantomanią". Robił bardzo wiele niepotrzebnych rzeczy. Budował szereg olbrzymich elektrowni ( czasami za olbrzymich ) tłumacząc to tym, że "jeśli w państwie nie ma nowoczesnych fabryk, jeśli chce się niwelować zacofanie technologiczne trzeba budować elektrownie gdyż bez energii nie da się z niczym ruszyć"! Żeby wykorzystać energię Stalin rozpoczął elektryfikację.

Stalin miał pomysły jakie ani wtedy ani teraz nie mieszczą się w granicach zdrowego rozsądku. Stawiał on politykę nad ekonomię, tradycję i zdolność narodu. Przykładem tego było zburzenie Cerkwi pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela. Rosjanie wybudowali ją po zwycięstwie nad Napoleonem, zbudowana z 40mln. cegieł. Okryta cennymi kamieniami, z wielkimi i pięknymi relikwiami w środku, zburzona w połowie 1931r. Na jej miejsce postawiono Pałac Sowietów. Równało się to z tym jakby Mussolini kazał zburzyć Bazylikę Świętego Piotra w Rzymie. Kolejnym zwariowanym pomysłem Stalina była budowa Biało morskiego kanału przy budowie którego zginęło ponad 50000 ludzi. Kanał zbudowano rękami ofiar reżimu stalinowskiego. Do budowy ściągnięto 120000 więźniów "politycznych". Kanał miał długość 227km. składał się z : 37 sztucznych kanałów; 19 śluz; 49 tam; 15 zapór wodnych. Jednak po zakończeniu budowy Stalin stwierdził, że kanał jest wąski i płytki i nie mogły by nim przepłynąć statki floty radzieckiej. Miano rozpocząć budowę nowego większego i głębszego kanału o nazwie "Wielki Biało morski Kanał". Na szczęście nie rozpoczęto budowy z powodu wybuchu II wojny światowej.

Podczas wielkiego terroru tajna policja ( od 1934 r. NKWD ) aresztowała miliony ludzi. Wielu stracono, lecz jeszcze więcej wysłano do rozsianych po całym kraju obozów pracy przymusowej ( łagrów ), których sieć rozrosła się do monstrualnych rozmiarów. Porzucono zasady wewnątrzpartyjnej solidarności, szeregi partii zostały zdziesiątkowane. Wszyscy rywale Stalina Zinowiew, Kamieniew, Bucharin pojawili się jako oskarżeni w pokazowych procesach, przyznając się do nieprawdopodobnych przestępstw, na przykład do wieloletniej działalności szpiegowskiej na rzecz obcych mocarstw. Wszyscy zostali straceni. Do zeznań zmuszono ich głównie za pomocą gróźb pod adresem rodzin, lecz zapewne stosowano również przemoc fizyczną.

Wielki terror objął wszystkie grupy społeczeństwa radzieckiego. Ludzie powszechnie zachęcani byli do donosicielstwa. Bez względu na pierwotną przyczynę czystek, w kraju zapanował rodzaj szaleństwa, porównywany ze średniowiecznym polowaniem na czarownice. Dopiero w 1939 roku Stalin wstrzymał nagonkę.

W tym czasie sytuacja w Europie stała się dramatyczna. Pomimo wzrastającego zagrożenia ze strony hitlerowskich Niemiec, wzajemna niechęć i podejrzenia
nie pozwalały na efekty współpracy między ZSRR a Wielką Brytanią i Francją.

W tym przypadku wina leżała nie tylko po stronie Stalina. Ostatecznie Stalin zdecydował się podpisać z Niemcami pakt o nieagresji, mimo że komunizm i faszyzm zawsze były uważane za śmiertelnych wrogów. W tajnym protokole do paktu Europa Wschodnia została podzielona na strefy interesów niemieckich i radzieckich. Zgodnie z tymi postanowieniami, 17 września 1939 roku wojska radzieckie wkroczyły na wschodnie ziemie Polski, a w roku 1940 ZSRR zajął państwa nad bałtyckie: Litwę, Łotwę, i Estonię. Związek Radziecki zagarną także część terytorium Finlandii, po wojnie radziecko fińskiej ( listopad 1939 marzec 1940 ).Mimo radzieckiego zwycięstwa w tym konflikcie, wojna pokazała słabość Armii Czerwonej, która w czasie wielkich czystek straciła niemal cały korpus oficerski.

Choć wiadome było jak Hitler traktuje porozumienie z innymi państwami, Stalina zaskoczył najazd Niemców na ZSRR w czerwcu 1941 r. Brak natychmiastowej reakcji z jego strony stał się jedną z przyczyn straszliwych strat, których doznały armie radzieckie. Jednak później zachował zimną krew, gdy Niemcy podeszli pod Moskwę. Stalin nie opuszczając miasta, wydał rozkaz o wprowadzenie "taktyki spalonej ziemi", która spowolniła z czasem postęp Niemców. Ostatecznie Stalin wyszedł z wojny jako zwycięski przywódca, co potwierdziło jego nadludzki status w oczach narodu.

W końcowym okresie wojny wojska radzieckie kontrolowały całą Europę Wschodnią, co umożliwiało Stalinowi zainstalowanie w Polsce, Czechosłowacji, na Węgrzech i w innych państwach reżimów komunistycznych. Gdy komuniści wy grali wojnę domową w Chinach, Stalin stał się przywódcą dużego bloku państw komunistycznych. Przywódcy mocarstw zachodnich stali się w stosunku do Stalina
nieufni, a ich obawy, potwierdzone jego brutalnym stłumieniem ruchów wolnościowych w Europie Wschodniej, doprowadziły do rozłamu w gronie byłych sojuszników, co ostatecznie zapoczątkowało "ZIMNĄ WOJNĘ".

Powojenna odbudowa ZSRR była długim, bolesnym procesem. W tym czasie Stalin stał się wręcz obsesyjnie podejrzliwy, nasyłając tajną policję na Żydów i żołnierzy Armii Czerwonej, którzy, jak twierdził, mogli zostać skażeni obcym, burżuazyjnym myśleniem. Odrodzenie się w ZSRR terroru na pełną skalę wydawało się być kwestią czasu, ale 5 marca 1953r. Stalin zmarł. Jeden z największych tyranów w historii był opłakiwany i czczony przez miliony radzieckich obywateli
jako "WIELKI WÓDZ I NAUCZYCIEL".

Pod przywództwem Józefa Stalina ZSRR szybko stał się krajem wysoko uprzemysłowionym i, wychodząc zwycięsko z II wojny światowej, urósł do rangi super mocarstwa. Lecz stalinowska tyrania dokonała straszliwych spustoszeń w społeczeństwie radzieckim.