Recenzja książki: "Antygona" - Sofoklesa.

W jednym ze swoich dzieł grecki tragiko pisarz Sofokles przedstawił dalszą część mitu o Labdakidach. Utwór „Antygona” jest typowym dramatem greckim, rozpisanym na trzy osoby. Składa się z prologu jako wprowadzenia do akcji. Parodosu czyli wejściowej pieśni chóru, oraz przeplatających się epejsodionów i stasimonów jako scen, w których poprzez dialog aktorów prezentowane są wydarzenia i liryczne pieśni chóru komentujące dany epesojdion. Eksodos czyli końcowa pieśń chóru kończy dramat. Sofokles zachował w swoim dziele zasadę trzech jedności czasu, miejsca, akcji. Akcja dramatu rozgrywa się w przeciągu dwudziestu czterech godzin, toczy się w tym samym miejscu w pałacu Kreona i posiada tylko jeden wątek.

Autor Antygony zrywa z dotychczasowymi (jak na tamte czasy) wyznacznikami dramatu greckiego ponieważ wprowadza trzeciego aktora, powiększa chór z dwunastu do piętnastu osób, posługuje się malowanymi dekoracjami scenicznymi. Zrywa też z tradycją łączenia w trylogię sztuk związanych ze sobą treścią. Utwór ten posiada te wszystkie cechy. W „Antygonie” występuje także typowy dla dramatu greckiego tragizm postaci jako konflikt tragiczny, tragiczny wybór, ironia tragiczna oraz wina tragiczna.

Sofokles pokazuje co należy respektować przed prawem ziemskim. Boskie prawo jest najważniejsze i nie należy patrzeć co dany człowiek uczynił złego za życia, dać mu możliwość poprawienia się lub pochowania go z szacunkiem jak nakazują bogowie.
Jedną z głównych postaci w tym dramacie jest Antygona. Mimo zakazu Kreona podejmuje próby pogrzebania brata Polinejka, który ginie w bratobójczej walce o tron Teb. Polinejkes został uznany za zdrajcę ojczyzny i nie może być pochowany. Antygona jako postać tragiczna zachowuje swoją godność do końca wzbudzając swoją postawą ogromny szacunek. Mimo prób nie udaje jej się pochować brata, zostaje skazana na powolną śmierć przez Kreona i w konsekwencji popełnia samobójstwo.

Akcja utworu przebiega bardzo wolno, wydarzenie bywa opisywane przez szeregi stron, co może powodować znużenie czytaniem. Pieśni chóru mają wpływ na opóźnienie akcji utworu. Sofokles w pieśniach chórów określa i nazywa główne prawdy moralne. Prawo boskie jest ważniejsze od prawa ziemskiego, bogowie mają rację, a nie ludzie, bogowie się nie mylą w swoich wyrokach. Prawdy te są ważne, ale mogą wzbudzać dyrektywność, co zwykłemu śmiertelnikowi może się nie podobać. Własne przemyślenia człowieka bardziej skłaniają do przyjęcia i do uznania tych prawd, niż narzucenie ich z góry. Sofokles przedstawia tragizm postaci w sposób jednoznaczny. Czy tak powinno być? Tragizm ten można podważyć, postać może wyjść z danego konfliktu nie odnosząc poważniejszych obrażeń. Ich historia nie musi skończyć się tragicznie. Konflikt można rozwiązać np. przez negocjacje.

Antygona popełnia samobójstwo jednak wcześniej jest bardzo dumna, czuje zgodność swojego postępowania z prawem boskim, jest pewna że zwycięży z Kreonem. Samobójstwo jest w wyraźnym konflikcie z poglądami i z uznaniem praw przez Antygonę. Człowiek mający pewność zwycięstwa nie popełnia samobójstwa. Jawi się tu pewna słabość człowieka i jego niedoskonałość.
Dramat Sofoklesa powstał dwa tysiące pięćset lat temu, treść jest trudna do przyswojenia. Umieszczenie tego dramatu antycznego w spisie lektur dla trzeciej klasy gimnazjum jest złym posunięciem. Przyswojenie treści sprawia trudność z interpretacją dla tego przedziału wiekowego. Treści są nie do końca zrozumiałe i jasne.

Utwór ten jest pięknym przykładem tragedii antycznej, w tamtych czasach był on ważny i niósł przesłanie dla ludzi, a współczesnemu człowiekowi może dać wytyczne do moralnego postępowania.