Społeczeństwo.

Społeczeństwo to pewna samowystarczalna forma życia zbiorowego ludzi, będącą historycznie ukształtowanym kompleksem zbiorowości i grup społecznych, połączonych przez wspólne terytorium, instytucje, formy działania i wartości kulturowe. Charakterystyczne dla członków takiego społeczeństwa jest poczucie odrębności w stosunku do innych zbiorowości.

Struktura demograficzna społeczeństwa pozwala na wyróżnienie grup w różnych kategoriach wiekowych. W zależności od potrzeb dzieli się na osoby w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Liczebność poszczególnych grup wiekowych umożliwia nam ustalenie, czy mamy do czynienia ze społeczeństwem starzejącym się.
Struktura klasowa jest wyrazem różnic społecznych.

Struktura warstwowa, tak jak podział klasowy, jest wyrazem różnic społecznych. Warstwa społeczna to zbiorowość ludzi, której członkowie uznają, ze łączy ich wspólna pozycja społeczna. Wyróżnikiem danej warstwy może być posiadany majątek, poziom kultury czy styl życia.

Struktura zawodowa we współczesnych społeczeństwach jest odbiciem znaczenia, jakie maja w nich różne zawody. W polskiej strukturze zawodowej zachodzą obecnie istotne zmiany. Zmniejsza się liczba osób zatrudnionych w przemyśle i rolnictwie, a zwiększa zatrudnienie w usługach. Pojawiają się nieznane dotąd w naszym kraju zawody, takie jak maklerzy giełdowi, doradcy podadkowi, przedsiębiorcy, zawodowi politycy i inni. Jednak hierarchia prestiżu nie uległa zmianie.

Większość ludności Polski mieszka w miastach – w 2002 roku około 61,7% Polaków było mieszkańcami miast, przy czym wskaźnik ten zmienił się w ciągu ostatnich 10 lat.
W ogólnej liczbie mieszkańców więcej jest kobiet – na 100 mężczyzn przypadało od 106 do 110 kobiet. Z danych statystycznych wynika, ze jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. O strukturze demograficznej Polski decyduje przyrost naturalny. Największy wyż demograficzny w Polsce występował w latach 1953-55. Wynosił 19,5 promila (okres powojenny zwany kompensacyjnym czyli rekompensacyjnym straty wojenne) Wyż demograficzny jest to nagły wzrost udziału młodej grupy w społeczeństwie jest dużym przyrostem naturalnym. Najniższy przyrost naturalny nastąpił w 98 roku. Wyniósł 1,2 promila (dla miast 0,4 promila a dla wsi 2,1 promila). Najwyższy przyrost naturalny mają województwo podkarpackie, śląskie. Najniższy (nawet ujemny) przyrost naturalny mają łódzkie (-4,3 promila) mazowiecki (-2,7 promila). Społeczeństwo Polskie na razie zalicza się do społeczeństwa młodego z dużym udziałem dzieci i młodzieży, ale z tendencją starzenia się ludności. W ludności Polski przeważają kobiety. Średni wiek mężczyzn 67,5 lat, a kobiet 76 lat.

Przyrost rzeczywisty to powiększenie się liczby ludności wskutek przyrostu naturalnego po uwzględnieniu migracji i ludności oraz zmian terytorialnych.

58,6% ludności w Polsce (jeden z najwyższych wskaźników w Europie) jest w wieku produkcyjnym, 27,6 % stanowią dzieci i młodzież w wieku przed produkcyjnym, ok 18,8% to ludność w wieku poprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 70 osób w wieku nieprodukcyjnym. Około 25% ludności polskiej czynnej zawodowo pracuje w przemyśle. Powojenną strukturę zatrudnienia w Polsce charakteryzuje systematyczne zmniejszanie liczby zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie. W rolnictwie pracuje obecnie 27% ludności. Pozytywnym zjawiskiem w Polsce jest wzrost liczby osób pracujących w usługach (handel, gospodarka komunalna, bankowość, oświata) - około 70% ogółu zatrudnionych. Tylko 7% Polaków ma wyższe wykształcenie Ok. 30% - średnie, 2,6% -policealne, szkoły zawodowe - 26%, podstawowe - 34%. Szkoły podstawowej nie ukończyło 6%.

Stopa bezrobocia wynosi 11%. Rejonowe Biura Pracy kierują bezrobotnych do pracy stałej, sezonowej, interwencyjnej lub robot publicznych. Spadek stopy bezrobocia świadczy o tendencjach rozwojowych kraju. Podstawowe przyczyny ograniczające możliwości znalezienia pracy to niskie kwalifikacje zawodowe, przekroczenie wieku 40-45 lat, mała mobilność zawodowa i przestrzenna, bierność osobista, brak bodźców materialnych i pozamaterialnych do podjęcia pracy.

Polacy mają stosunkowo niskie wykształcenie: na 100% niecałe 7% ma wyższe wykształcenie. Ponad 6% społeczeństwa polskiego ma wykształcenie niepełne podstawowe. Taki stan rzeczy utrudnia walkę z bezrobociem. Zjawisko ubóstwa może dotyczyć nawet i 30% społeczeństwa polskiego. Wynika ono z dużego bezrobocia, które dotyczy ok. 3 mln ludzi, nie obejmuje to ‘ukrytego bezrobocia’ na wsi.

Społeczeństwo jest najbardziej złożoną zbiorowością społeczną. Składają się na nią obiektywne warunki bytu(przyroda, warunki ekonomiczne), kultura i struktura społeczna.


Materiały:
1. Podręcznik
2. Internet