Życie i twórczość William'a Shakespeare.

William Shakespeare urodził się,prawdopodobnie 23kwietnia 1564r.w angielskim miasteczku Stratford-upon-Avon.Tam w 1571r.rozpoczął naukę w szkole miejskiej;w tzw.grammar school,czyli gimnazjum humanistycznym,uczono go m.in.retoryki,gramatyki łacińskiej i czytania prostych tekstów twórców rzymskich(Wirgiliusza,Owidiusza,i innych).Była to jedyna szkoła w życiu Shakespeare'a,na niej zakończyła się jego edukacja.W latach1578-81 prawdopodobnie przebywał u możnego protektora Aleksandra Houghtona w Lea Hall,gdzie został członkiem zespołu aktorskiego i muzycznego,zaś w latach1581-88-u baroneta Thomasa Hesketha w Rufford,w funkcji sekretarza,być może nauczyciela,a także członka tamtejszego zespolu muzycznego.27listopada1582r.osiemnastoletni Shakespeare ożenił się z Anną Hathaway.Jego małżeństwo ze starszą o osiem lat kobietą nie układało się zbyt szczęśliwie,a prawdopodobną przyczyną zawarcia związku było dziecko-w dniu ślubu małżonka była w trzecim miesiącu ciąży.Pozatym biseksualne skłonności Williama nie przyczyniały się do umocnienia tego małżeństwa.W1583r.odbył się chrzest pierwszego dziecka Shakespeare'ów-Zuzanny,zaś w1585r.kolejnych-bliżniaków;Judyty i Hamneta.W1588r.William jako dwudziestoczterolatek pozostawił żonę z dziećmi w rodzinnym Stratfordzie i sam wyruszył do Lądynu.Mieszkał tam przez następne dwadzieścia lat,opiekując się jednak rodziną w odległym mieście-spłacał długi swego ojca i troszczył się o byt żony i dzieci.W Londynie początkowo pracował na żle opłacanych stanowiskach w teatrach,podobno swoją karierę w"The Theatre"(teatrze)rozpoczął od sprawowania opieki nad końmi widzów w czasie trwania spektakli.Prowadził też szeroko rozwiniętą działalność gospodarczą:miedzy innymi inwestował w nieruchomości i zajmował się lichwą.Trzeciego marca1592r.Zespół Lorda Strange'a wystawił jego dramat"KRÓL HENRYKVI",część pierwsza.Przedstawienie cieszyło się ogromnym powodzeniem,a Shakespeare zdobył popularność i stał się stałym "dostawcą"tekstów dla teatrów.W1593r.w Londynie wybuchła zaraza,w wyniku której zmarło około 11000 osób.Życie teatralne zostało zawieszone,zamknięto sceny,zaś Shakespeare opuścił na rok stolicę.Czas ten poświęcił na tworzenie dwóch poematów:WENUS I ADONIS oraz LUKRECJA.Obydwa utwory przyniosły mu uznanie w oczach krytyków,zaś sam pisarz zyskał możnego protektora-lorda Southamptona.W1594r. zaraza wygasła co pozwoliło Williamowi na powrót do Londynu,gdzie związał się z trupą teatralną o nazwie SŁUDZY LORDA SZAMBELANA,z którą 26 i 27 grudnia wystawił przed królową swoją sztukę KOMEDIA OMYŁEK.W1596r.zmarł Hamnet-jedyny syn Williama.W tym samym roku pisarz dopomógł swemu ojcu Johnowi,a tym samym i sobie,w zdobyciu tytułu szlacheckiego.W1598r.Shakespeare stał się udziałowcem nowej sceny wzniesionej przez zespół-teatru"The Globe"("Pod Kulą Ziemską").W1601r. zmarł mu ojciec,zaś rok póżniej pisarz powiększył swój majątek w Stratford.W1603r.zmarła królowa Elżbieta I;Słudzy Lorda Szemberlana zdobyli jednak uznanie nowego władcy,JakubaI,zyskując tytuł Sług Jego Królewskiej Mości.Często występowali przed monarchą;objeżdżali także ze spektaklami prowincję.W1608r.zespół Shakespeare'a otrzymał w użytkowanie pomieszczenia w londyńskim opactwie dominikańskim Blackfriars(pierwsi posiadacze stałego krytego teatru),zaś w 1610r.sam pisarz przeprowadził się do rodzinnego Stratford.W1613r.,podczas wystawiania HENRYKAVIII,spłonął całkowicie"The Globe",odbudowano go rok póżniej(istniał do1644r.,kiedy to został rozebrany).Shakespeare zmarł 23kwietnia1616r..Jego pogrzeb odbył się 25 kwietnia w kościele Świętej Trójcy w Stratford,pochowany został w prezbiterium tejże kolegiaty.
Najprościej byłoby stwierdzić,iż Shakespeare stanowił epokę dla samego siebie,tworząc dzieła o charakterze ponad czasowym,uniwersalnym,daleko wykraczającym poza zchematy dramatu elżbietańskiego.Powyższy wniosek dla wielu jednak byłby niewystarczający.Dlatego często twierdzi się,że jest to twórca przełomu dwóch epok-renesansu i baroku.Temu pierwszemu okresowi odpowiadałyby wczesne utwory dramatopisarza,póżniejszemu-powstałe w okresie dojrzałym.Dzieła Shakespeare'a zwykle dzieli się na cztery kategorie:1)utwory poetyckie:SONETY(1592-94;cykl składający się ze154 utworów:od1 do 126 poświęcony młodemu mężczyżnie,od 127-kobiecie),WENUS I ADONIS(1593),LUKRECJA(1594)2)kroniki historyczne(dramaty,których akcja opiera się na wydarzeniach z historii Anglii);KRÓL HENRYKiV(1590),KRÓL HENRYKVI(1591),KRÓL HENRYKVIII(1613),KRÓL RYSZARD II(1595),KRÓL RYSZARD III(1592)3)komedie:KOMEDIA OMYŁEK(1593),POSKROMNIENIE ZŁOŚNICY(1593),SERC STARANIA STRACONE(1594)DWÓCH PANÓW Z WERONY(1594),SEN NOCY LETNIEJ(1596),WESOŁE NIEWIASTY Z WINDSORU(1597),KUPIEC WENECKI(1597),WIELE HAŁASU O NIC(1599),JAK WAM SIĘ PODOBA(1599),WIECZÓR TRZECH KRÓLI(1600),MIARKA ZA MIARKĘ(1603),OPOWIEŚĆ ZIMOWA(1610),BURZA(1611)4)tragedie:TITUS ANDRONICUS(1592),ROMEO I JULIA(1595),JULIUSZ CEZAR(1599),HAMLET(1601),OTELLO(1604),KRÓL LEAR(1606),MAKBET(1606),KORIOLAN(1607),ANTONIUSZ I KLEOPATRA(1608).

Najbardziej znanymi z nich są bez wątpienia tragedie.Romeo i julia to osadzona w realiach renesansowej Werony nieśmiertelna opowieść o dziejach młodzięczej miłości,której w poprzek stają uprzedzenia rodowe.Makbet stanowi krwawe studium,zbrodni i władzy;studium spowite atmosferą narastającej w oszałamiającym tempie grozy i nocnego koszmaru.Hamlet zaś jest historią duńskiego księcia,któremu przyszło się zmierzyć z wyzwaniem przerastającym jego możliwości.Historia ta wykracza poza schemat klasycznej tragedii zemsty,a o jej nie przemijającej wartości decycują przede wszystkim treści filozoficzne,etyczne,psychologiczne oraz słynne monologi wznoszące się na wyżyny poetyckiego kunsztu.
"SHAKESPEARE JEST JAK ŚWIAT.KAŻDA EPOKA ZNAJDUJE W NIM TO,CZEGO SAMA SZUKA I CO SAMA CHCE ZOBACZYĆ".