Czy świat starożytny jest nam bliski, czy może jest on daleki współczesnym ludziom? - rozprawka

Czy świat starożytny jest nam bliski, czy może jest on daleki współczesnym ludziom? Pytanie zgoła mogłoby się wydawać proste. Większość ludzi mogłaby odpowiedzieć, że jest on daleki. I każdy mógłby to poprzeć odpowiednimi argumentami.

Ja jednak postaram się udowodnić, że jest on nam także bliski i że mamy z nim wiele wspólnego pomimo ogromnej przepaści czasowej, jaka nas dzieli.

Po pierwsze sztuka antyczna na długie wieki określiła europejskie kanony piękna. Uznano ją za wzór doskonały - klasyczny. Dlatego terminem klasycyzm określa się nie tylko twórczość antyczną, ale i wszystkie późniejsze prądy artystyczne, które oparte były na wzorach antycznych. Do końca XVIII w. trwały kanony piękna wykształcone w kulturze greckiej i rzymskiej. Dlatego lekturę polskiej i europejskiej klasyki, tzn. dzieł uznanych w tradycji, musimy poprzedzić czytaniem literatury antycznej, jako źródła, z którego wypływają różne strumienie literatury europejskiej. Przykładem tego może być chociażby mit o Dedalu i jego synie Ikarze. Jest to jeden z najżywotniejszych mitów, który wielokrotnie poruszał wyobraźnię artystów. Malarz Pieter Breughel namalował obraz pt. "Pejzaż z upadkiem Ikara". Na jego obrazie nikt nie zajmuje się lotem i upadkiem Ikara - oracz orze ziemię, pasterz pasie trzodę, statek płynie po morzu i nikt nie zauważa tonącego Ikara. Po prostu każdy zajmuje się swoją pracą. Z kolei współczesny polski poeta Ernest Bryll także próbował wyrazić swój stosunek do tych mitologicznych postaci. Napisał wiersz rozpoczynający się od słów "Wciąż o Ikarach głoszą, choć doleciał Dedal". Inny, również współczesny poeta polski Tadeusz Różewicz wie, że trudno jest rozstrzygnąć, czy być marzycielem Ikarem czy realistą Dedalem. Toteż napisał wiersz pt. "Prawa i obowiązki", gdzie przedstawia dwie różne postawy.

Jarosław Iwaszkiewicz swą krótką nowelę z lat okupacji hitlerowskiej zatytułował Ikar. Jakie analogie dostrzegł pisarz między losem chłopca z warszawskiej ulicy a mitycznym Ikarem? Bohater opowiadania Michaś zagłębiony w lekturze wpadł pod koła niemieckiego auta. Niemcy zatrzymali się i zabrali ze sobą chłopca, który zapewne trafił do obozu lub zginął. Jego zainteresowanie lekturą jest analogiczne do Ikarowego lotu. Aresztowania Michasia nikt nie zauważył, tak jak na obrazie Breughela nikt nie zauważył tonącego Ikara. Tak, więc do dziś, Dedal pozostanie symbolem praktycznej i przezornej postawy życiowej, a także pewnej przeciętności. Ikar zaś jest uosobieniem postawy idealistycznej, marzycielskiej.

Po drugie świat antyczny pozostawił po sobie bardzo wiele z zakresu sztuki i nauki. Mogę śmiało tak stwierdzić, biorąc pod uwagę na przykład Archimedesa lub znakomitego matematyka Pitagorasa. To właśnie on ustanowił twierdzenie zwane Twierdzeniem Pitagorasa, którego obecnie uczymy siew szkołach.

Poza tym do dziś architekci czerpią inspiracje do swoich projektów.

Kolejnym aspektem, jaki chciałabym wziąć pod uwagę jest to, iż ten wspaniały świat z każdym rokiem coraz bardziej zanika. W świetle tak wielkiego rozwoju cywilizacji oraz techniki komputerowej tradycje i korzenie często zanikają, więc nie ma się, co dziwić, że i starożytność odchodzi w zapomnienie. Obecnie młodzi ludzie przesiadują przed komputerami większość dnia. Czasami zapominając o swoich obowiązkach.

Tak, więc biorąc pod uwagę powyższe argumenty, mogę stwierdzić, że świat antyczny jest zarówno bliski jak i daleki współczesnym ludziom. Uważam tak, dlatego, ponieważ chociaż teraz młodzi ludzie uważają, że dla nich świat antyczny jest daleki, to wystarczy jednak spojrzeć na otaczającą nas rzeczywistość i uważnie przyjrzeć się, a na pewno każdy z nas dostrzeże te delikatne aczkolwiek jakże wyraźne znaki jego obecności i bliskości. Jest przecież ich tak wiele. Czy i ty potrafisz je dostrzec?