Jelita

Jelito, stanowi najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego u kręgowców rozpoczynający się za żołądkiem a kończący się odbytnicą lub stekiem. U większości bezkręgowców jelitem nazywa się cały przewód pokarmowy. Ściana jelita zbudowana jest z błony śluzowej, błony mięśniowej (tkanka mięśniowa) i otrzewnej. U ssaków więc też u człowieka wyróżniamy jelito cienkie i grube.

Jelito cienkie

Jelito cienkie, ma długość 5-6 m, składa się z dwunastnicy, jelita czczego czyli próżnego i jelita krętego czyli biodrowego. Jelito cienkie charakteryzuje się obecnością w błonie śluzowej fałdów okrężnych i na nich osadzonych kosmków jelitowych, które w bardzo dużym stopniu zwiększają powierzchnię resorpcyjną (wchłaniania).

W jelicie cienkim odbywa się końcowy rozkład pokarmów (trawienie), cukrów do glukozy względnie fruktozy, tłuszczów do kwasów tłuszczowych: glicerolu, białek do aminokwasów. Z tego jelita resorbowane są do krwi cukry proste i aminokwasy, a do limfy( chłonki) kwasy tłuszczowe (enzymy trawienne).

Jelito grube

Jelito grube, składa się z części rozpoczynającej się ślepo poniżej ujścia jelita cienkiego, zwanej jelitem ślepym, od którego odchodzi, zwisając do miednicy małej, wyrostek robaczkowy. Idąc w górę od prawego talerza biodrowego jelito ślepe przechodzi w dalszą część jelita grubego, czyli okrężnicę.Wyróżniamy trzy części okrężnicy.

Pierwsza jest nazwana okrężnicą wstępującą, która następnie pod prawym łukiem żebrowym zgięciem prawym (wątrobowym) przechodzi w okrężnicę poprzeczną. Ta część jelita grubego jest zrośnięta z siecią większą żołądka. W lewym podżebrzu w sąsiedztwie śledziony okrężnica poprzeczna lewym zgięciem przechodzi w okrężnicę zstępującą, kierującą się ku dołowi i na lewym talerzu biodrowym przechodzi w esicę, która po przejściu do miednicy kończy się odbytnicą (prostnicą). Odbytnica jest zakończona otworem - odbytem zaopatrzonym w zwieracz. Odbyt jest końcowym otworem przewodu pokarmowego.

Morfologicznie jelito grube cechuje obecność wypukleń, trzech taśm i przyczepków sieciowych. W jelicie grubym następuje resorpcja wody i innych składników, przez co treść ulega znacznemu zagęszczeniu. Ponadto odbywają się tutaj procesy fermentacyjne. Zagęszczona treść jelita tworzy kał, który jest wydalany przez odbyt w czasie defekacji.

Jelito olbrzymie

Jelito olbrzymie, nie jest jednolitą jednostką chorobową, lecz zmianą chorobową, której przyczyny mogą być rozmaite. Rozróżniamy 3 postacie jelita olbrzymiego:

1) jelito olbrzymie wrodzone - choroba Hirschsprunga, jest to wada rozwojowa polegająca na braku lub mniejszej liczbie komórek zwojowych w ścianie jelita grubego, która ulega w tym miejscu obkurczeniu, głównie w odcinku esiczo-odbytniczym.

Powyżej tego odcinka występuje znaczne rozszerzenie jelita grubego. Choroba objawia się uporczywym, przewlekłym zaparciem i powiększeniem brzucha, wymiotami, wychudzeniem, niedokrwistością, dystrofią. Objawy występują już w pierwszych dniach życia noworodka. Leczenie operacyjne.

2) postać samoistną, idiopatyczną,

3) postać objawową. Te dwie ostatnie postacie spotykane są w wieku dorosłym i starszym. W rozszerzonym jelicie gromadzą się twarde masy kałowe, które wywołują stany zapalne i zatrucie ustroju. Leczenie operacyjne.

Zapalenie jelita cienkiego i grubego przewlekłe

Zapalenie przewlekłe wywołane może być zakażeniem bakteryjnym lub pasożytniczym, długotrwałym żywieniem nieodpowiednimi pokarmami lub też powstaje na tle uczulenia.

Najbardziej znamiennym objawem są biegunkowe wypróżnienia ze stolcami pienistymi barwy jasnej lub zielonkawej, niekiedy sfermentowanymi, o woni cuchnącej. Przy przewadze procesu zapalnego w jelicie grubym, w obrazie klinicznym dominują bóle brzucha, parcie na stolec, a w kale pojawia się domieszka śluzu, a czasem krwi.

Rozwojowi choroby sprzyja niedobór enzymów trawiennych, pogłębiający się w czasie jej trwania, doprowadzający do zespołu złego trawienia. Po dłuższym okresie choroby dochodzi do wychudzenia z powodu złego wykorzystania pokarmów (zespół upośledzenia wchłaniania).

Leczenie: dieta, Enteroseptol, Sulfaguanidinum, preparaty enzymatyczne: Bepepsin, Pancreatinum).

Jelito, niedrożność

Niedrożność jelit objawia się zatrzymaniem pasażu treści pokarmowej, w związku z porażeniem perystaltyki, a zatem także zatrzymaniem oddawania wiatrów i stolca. Niedrożność często prowadzi do martwicy zamkniętego odcinka jelit. Wyróżniamy niedrożność ostrą i przewlekłą lub mechaniczną i czynnościową.

Niedrożność mechaniczna może zostać wywołana przez:

1) zamknięcie światła jelita z powodu zrostów, skrętu, ucisku wywołanego przez guz nowotworowy, zamknięcia przez ciało obce, kamień kałowy lub żółciowy, kłąb glist,

2) wgłobienia,