Motywy w powzji Norwida

W wierszach Cypriana Kamila Norwida pojawia się motyw niedocenienia; konflikt między wybitnymi jednostkami, a przeciętnym, współczesnym mu społeczeństwem. Motyw ten dostrzec można w wierszu pt.: „Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie...” Autor przytacza przykłady wielu wybitnych ludzi, którzy mieli odwagę wystąpić ze swoimi poglądami za co zostali skrzywdzeni przez los – odrzuceni bądź wygnani z kraju. Także i po śmierci ich ciała nie zaznawały spokoju. Norwid przywołuje postacie Sokratesa, Dantego, Kolumba, Camoesa (Kamaisza), Kościuszki, Napoleona i Mickiewicza. Każdy z nich zginął w nędzy, albo został zabity. Tym samym autor podkreśla, że wielcy i wybitni, za życia spychani na margines, zostają docenieni dopiero po śmierci. Odrzucenie to wpisane jest w ich los, gdyż ludzie są tak skonstruowani, że nie akceptują tych wyróżniających się i próbują zrównać ich ze swoim poziomem. (Także i sam poeta wyraża nadzieję, że choć teraz niedoceniony i niezrozumiany zyska uznanie w przyszłości). Motyw ten pojawia się również w „Klaskaniem mając obrzękłe prawice...”, gdzie Norwid ukazuje znudzenie, niegdyś wywołującą zachwyt, poezją wzywającą do walki. Jednak, gdy pojawia się nowy twórca czytelnicy nie potrafią go zrozumieć, negują jego sposób wyrażania myśli. Dlatego też Norwid zdaje sobie sprawę, że zostanie doceniony dużo później, bo współczesne mu społeczeństwo nie akceptuje jego wielkości. Tak też się stało, gdyż twórczość poety została zrozumiana dopiero w XX wieku.

„Fortepian Szopena” jest wyrazem hołdu poety dla wielkiego kompozytora i pianisty jakim był Fryderyk Szopen. Inspiracją do napisania wiersza było wyrzucenie na bruk przez żołnierzy carskich fortepianu, na którym niegdyś grywał. Dla poety kompozytor był wspaniałym twórcą, wzorem dla potomnych, a jego muzyka – doskonała. Muzyka Szopena symbolizuje tu wszelką sztukę, bowiem potrafił on połączyć elementy antyczne z chrześcijańskimi wzbogacając to o pierwiastki polskie – ludowe i narodowe. Autor umieszcza Szopena obok takich wielkich sław jak Fidiasz (rzeźbiarz), Dawid (psalmista), Ajschylos (tragediopisarz).W wierszu pojawia się także motyw niedocenienia, gdyż wielkość muzyki Szopena rodzi strach i nienawiść u tych, którzy chcieliby zatrzymać świat w rozwoju. „Ideał sięgnął bruku”- tak właśnie dzieje się z każdą doskonałością, która najpierw odrzucona, później odradza się i tryumfuje.

Wiersz „Do obywatela Johna Browna” jest nawiązaniem do postaci amerykańskiego farmera, który walczył o zniesienie niewolnictwa. Za wszczęcie buntu zostaje on skazany na śmierć przez powieszenie. Wyrok ten wywołuje sprzeciw inteligencji z całej Europy, lecz mimo to zostaje wykonany. Norwid Johna Browna stawia obok Kościuszki i Waszyngtona- dwóch narodowych bohaterów i wyraża nadzieję, że śmierć wybitnej jednostki sprawi, że idee, które głosiła, zostaną wprowadzone w życie.

„Bema pamięci żałobny- rapsod” to wiersz poświęcony pamięci Józefa Bema, który dla Norwida był symbolem najwyższych wartości moralnych i cnót wojskowych. Pogrzeb ów bohatera stylizowany jest na wzór pochówku słowiańskiego wodza, podkreślając w ten sposób wielkość i niezwykłość generała. Jeździec i orszak pogrzebowy odprowadzający zmarłego do miejsca wiecznego spoczynku nie zatrzymuje się przy grobie lecz przekracza go. To przekroczenie bram czeluści oznacza, że pamięć po generale będzie wieczna, a idee wolnościowe, które propagował rozpowszechnią się wśród żywych i będą realizowane przez kolejne pokolenia.