Czy utwory Jana Kochanowskiego mają wartość dla współczesnego czytelnika?

Jan Kochanowski uważany jest za największego poetę polskiego renesansu. Chyba każdy wie, iż to właśnie on pisał "Fraszki" i "Pieśni", że to spod jego pióra wyszedł zbiór dziewiętnastu "Trenów" ku pamięci Urszuli, większość Polaków zna, choćby ogólną, problematykę "Odprawy posłów greckich". Utwory Kochanowskiego są odbiciem wewnętrznych przeżyć autora, są jego spojrzeniem na świat. Jednak mimo tego, iż był człowiekiem renesansu, w jego utworach znajdujemy rozterki i problemy ludzkie jak i wartości, które są ponadczasowe a tym samym zrozumiałe i bliskie współczesnemu człowiekowi, np. miłość, patriotyzm, śmierć...

Jednym z wielu utworów Kochanowskiego jest fraszka "Na dom w Czarnolesie", gdzie podmiot liryczny zwraca się do Boga o skromne, lecz moralne życie. Prosi Boga, by przeżyć je godnie, bez zbytnich majątków. Zależy mu na ludzkiej życzliwości, zdrowiu. Dzisiaj świat, moim zdaniem, opiera się jedynie na pieniądzu, gdzie ludzie wciąż pędzą do przodu aby zdobyć jak najwięcej, gubiąc po drodze ciepło domowego ogniska i wiarę w Boga. Czytając ten utwór, przynajmniej niektórzy z nas może uświadomią sobie co w życiu jest najważniejsze i zrozumieją, że życie jest krótkie i szkoda go marnować na pogoń za bogactwem, które jest tylko w sumie chwilową pociechą.

"Odprawa posłow greckich" jest bardzo kontrowersyjnym ale i bardzo współczesnym utworem. Autor bowiem krytykuje w nim władców państwa jak i społeczeństwo. Słowa krytyki są wyrazem troski o losy ojczyzny, mają wymowę uniwersalną, ponieważ nie odnoszą się do konkretnego władcy, lecz do każdego. “Wy, którzy Pospolitą Rzeczą władacie”- to wezwanie do wszystkich, którzy sprawują władzę. Powinni oni zdawać sobie sprawę z wielkiej odpowiedzialności, jaka na nich spoczywa. Mają oni bowiem sprawować opiekę nad całym narodem, mają stać na straży prawa i sprawiedliwości. Nie wolno im myśleć o własnych interesach, powinni mieć na uwadze dobro ogółu. Poeta ostrzega, że władcy są bezkarni. Hasła i wartości zawarte w tym utworze powinny być wykorzystane i dziś. Nasi polscy politycy powinni bowiem zastanowić się nad swoim zachowaniem, które coraz częściej "daje wiele do myślenia".

Kolejne wartości które nie są obojętne dla współczesnego czytelnika zawarte są w Pieśni IX Księgi pierwszej: "...Miło szaleć, kiedy czas po temu...". Według tego stwierdzenia, należy cieszyć się życiem, bawić przy suto zastawionym stole i pełnym dzbanie wina. Zabawie należy oddać się całkowicie zgodnie ze starożytną horacyjską zasadą "Carpe diem" (chwytaj dzień). Kochanowski pojmował humanistyczny ideał szczęścia jako możliwość oddania się ulubionym zajęciom, życzliwości wobec innych ludzi, możliwości osiągnięcia wewnętrznej harmonii. Nie należy się też oglądać za przeszłością i zbytnio zastanawiać nad przyszłością, wykorzystywać wszystkie okazje do zabawy, bo nikt nie wie co go czeka jutro. Tylko Bóg zna przyszłość i "...śmieje sie z nieba, kiedy się człowiek troszczy bardziej niżli trzeba...".

Zdaniem poety człowiek powinien dążyć do szczęścia , które zależy od czystego sumienia. Dlatego też trzeba zachować umiar i poprzestać na małym, a radości i niepowodzenia znosić ze spokojem. Nie możemy więc zapominać o umiarkowaniu we wszystkim co robimy. Bo w życiu ludzkim, zarówno ludzi renesansu, jak i nam współczesnych, najważniejsze są: cnota i czyste sumienie. Uważam więc, że cnota w pojęciu humanistów jest niezbędna każdemu człowiekowi. Trudno bowiem żyć, gdy gryzie kogoś sumienie, a dzięki dobroci i szlachetności droga do nieba jest otwarta dla każdego.

Ze śmiercią spotkał się prawie każdy z nas. Niektórzy widzieli ją w telewizji inni przeżyli śmierć swojej bliskiej osoby. Śmierć bowiem jest czymś ponadczasowym, każdy z nas wie, że życie nie jest wieczne. Dlatego też utwory Kochanowskiego poświęcone śmierci jego ukochanej Urszulki wzbudzają w nas uczucie współczucia, żalu i strachu przed nieznanym. W utworach tych autor przedstawia Urszulkę jako istotę "boską" nie mająca wad.

Myślę, że wiele osób po śmierci bliskiego zapomina o jego wadach, a stara się przypomnieć radosne chwile spędzone razem. W Trenie VIII Kochanowski wspomina swoją córeczkę i wyraża tym samym swoją wielką tęsknotę za nią "...tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała. Nie dopuściłaś nigdy matce się frasować"...., "...pełno nas, a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło...". Te wersy wyrażają niezwykły ból po śmierci dziecka - postać dziecka nie przysłania jednak głównego bohatera cyklu, czyli poety, który zawarł w nich wszystkie myśli i doświadczenia życiowe, a także wypowiedział prawdę o człowieku, którego rozpacz prowadzi do obłędu i poszukiwania sensu życia.

Twórczość Kochanowskiego jest uniwersalna, czyli ponadczasowa. Prawdy życiowe w jego utworach znajdzie człowiek każdego pokolenia. A wartości które Kochanowski przekazuje, nigdy nie stracą na ważności, ale będą jeszcze przez wiele lat przypominać ludziom co w życiu jest najważniejsze. Nigdy nie stracą na swojej wartości, ponieważ prawdy w nich zawarte są zawsze żywe.