Choroby cywilizacyjne

Choroby cywilizacyjne nierozłącznie wiążą się z pojęciem chorób społ. Granica między nimi jest dość niewyraźna. Choroby cywilizacyjne przez swą powszechność stają się chorobami społ. Ich przyczyną jest postęp techniczny, rozwój przemysłu, urbanizacji, motoryzacji oraz chemizacja środowiska. Wiele z tych schorzeń jest następstwem wypadków, zatruć przemysłowych, hałasu, zanieczyszczeń środowiska, a zwłaszcza skażenia gleb, wody, powietrza i żywności.

Choroby cywilizacyjne są wywołane nie tylko wykorzystywaniem tzw. zdobyczy cywilizacji. Te zdobycze pozwalają człowiekowi na maksymalne ograniczenie ruchu fizycznego, angażując tylko niektóre mięśnie, ale również eliminują naturalne czynniki środowiska, warunkujące dobry stan zdrowia człowieka. Stanowią one u nas ok. 80% wszystkich przyczyn zgonów. Są to głównie choroby krążenia, układu oddechowego (np. astma - silne napady duszności wywołane skurczami oskrzelików itd.), alergie, nowotwory (nieprawidłowy nadmierny rozrost tkanki ustrojowej, nieskoordynowany, trwający mimo ustąpienia czynnika, który go wywołał i nie reagujący na naturalne mechanizmy regulacyjne organizmu) i choroby o podłożu psychicznym (nerwice, depresje, stres, schizofrenie, manie itp.).

Choroby społeczne to różnego typu schorzenia przewlekłe, szeroko rozpowszechnione w społ. Jedną z podst. cech tych chorób jest możliwość ich zwalczania w sposób kompleksowy. Indywidualne zabiegi nie są w stanie opanować choroby społ., mogą być co najwyżej cennym uzupełnieniem masowych, zorganizowanych i systematycznie prowadzonych kuracji obejmujących całe społ. lub ich określone grupy.

Do chorób społ. zaliczamy: alkoholizm (nałogowe nadużywanie alkoholu etylowego, rodzaj toksykomanii z uzależnieniem psychicznym; prowadzi do poważnych zmian w organizmie i psychice człowieka; choroba powstająca wskutek nadużywania alkoholu), nikotynizm (nałóg palenia lub żucia tytoniu albo zażywania tabaki; może doprowadzić do zatrucia nikotyną), otyłość (masa przekraczająca o 20% górną granicę prawidłowej masy ciała; przyczyny: czynniki genetyczne, niewłaściwe odżywianie, niezdrowy tryb życia-brak ruchu, tempo życia, stresy i inne uwarunkowania psychiczne i społ.; skutki: skłonność do cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia, chorób serca, nowotworów, bezpłodności, reumatyzmu; powoduje skrócenie życia), choroby serca i naczyń krwionośnych (np. miażdżyca - choroba zwyrodnieniowa naczyń krwionośnych wywołana nadmiarem cholesterolu i wapnia; nadciśnienie-stan podwyższonego ciśnienia tętniczego; zawały - ograniczona martwica mięśnia sercowego spowodowana ustaniem dopływu krwi poprzez niedrożność naczynia wieńcowego; itd.), AIDS (choroba wywołana przez zakażenie wirusem HIV, które następuje 3 drogami: płciową, przez krew-strzykawka, transfuzja, przeszczepy, łożyskową z chorej matki na płód), choroby weneryczne (inaczej choroby przenoszone drogą płciową: ogólna nazwa chorób przenoszonych z partnera na partnera w czasie stosunku płciowego. Np. kiła, rzęsistkowica, rzeżączka, wrzód miękki, świerzb itd.), choroby reumatyczne (zmiany zapalne lub zwyrodnieniowe, dotyczące głównie narządów ruchu; mogą dotyczyć: stawów, tkanek okołostawowych, mięśni ścięgien; osteoporoza - zanik kości itp.), cukrzycę (choroba przemiany materii dotycząca pierwotnie metabolizmu węglowodanów, a wtórnie tłuszczów i białek, przy obniżonej tolerancji na wprowadzone do ustroju węglowodanowe składniki pokarmowe i niezdolności do prawidłowego przetwarzania glukozy; przyczyny: niedobór lub brak aktywności insuliny), niektóre choroby psychiczne, a w Polsce w ostatnim czasie znów gruźlicę (zakażenie prątkami gruźlicy, które wyzwalają w organizmie reakcje prowadzące do uszkodzenia tkanek).

Choroby cywilizacyjne stają się coraz bardziej powszechne i dotykają nie tylko ludzi starszych czy dorosłych, ale także młodzież, a nawet dzieci. Niektóre są łatwe do wyleczenia, ale niektóre wiążą się z powikłaniami oraz długotrwałymi, kosztownymi i skomplikowanymi kuracjami, a jeszcze niektóre są wręcz nieuleczalne. Aby uniknąć wszystkich należy prowadzić zdrowy, aktywny tryb życia, uprawiać sporty, zdrowo się odżywiać, unikać stresów, zapobiegać nałogom lub rzucać je, jeżeli takowe istnieją, unikać przypadkowych stosunków płciowych z wieloma partnerami (w przypadku chorób wenerycznych). W ten sposób zapobiegniemy chorobom cywilizacyjnym również przyszłych pokoleń.