Ziemniak

Ziemniak, kartofel (Solanum tuberosum), gatunek z rodziny psiankowatych, jedna z najważniejszych roślin jadalnych świata, powszechnie uprawiana w klimacie umiarkowanym, rzadziej w ciepłym, dostarcza bulwskrobiowych, spożywczych, pastewnych lub przemysłowych (produkcja alkoholu, krochmalu itd). Krzaczasta bylina, kwiaty białe, różowe lub fioletowe, owoc - zielona jagoda. Największe uprawy w Rosji, Polsce, Stanach Zjednoczonych.

Dzicy przodkowie uprawnych form ziemniaka występują w Andach i na sąsiednich terenach, od Meksyku po Chile. Ziemniaki uprawiane były od dawna przez Inków już ok. 3500 lat temu, do Polski przywiózł je prawdopodobnie z wiedeńskiej wyprawy (1683) Jan III Sobieski. Uprawiane jako roślina jadalna od 2. połowy XVIII w. (początkowo ziemniaki hodowano jako rośliny ozdobne lub ciekawostki botaniczne).

Pod względem powierzchni upraw ziemniaki stanowią trzecią (po pszenicy i życie) roślinę uprawną – 13% ogólnej powierzchni upraw przy niewielkiej tendencji spadkowej.
Ziemniaki można uprawiać na glebach słabych (gleby niższych klas bonitacyjnych), nie tolerują natomiast nadmiaru wilgoci w glebie w okresie dojrzewania oraz niskich temperatur.
Ze względu na dużą pracochłonność uprawą ziemniaków zajmują się głównie rolnicy indywidualni (98% powierzchni zasiewów), na terenach silnie rozdrobnionego rolnictwa.
Pod względem powierzchni upraw ziemniaków Polska zajmuje czwarte miejsce na świecie po Chinach, Rosji i Ukrainie. Na Polskę przypada 8.4 produkcji światowej. Uzyskiwane plony należą jednak do najniższych w Europie.

Tereny upraw:

- Mazowsze, Podlasie
- wsch. Wielkopolska
- Wysoczyzna Piotrkowska
- Karpaty i Podkarpacie

Znaczna koncentrację upraw w Polsce centralnej powoduje zapotrzebowanie rynków dużych aglomeracji miejskich i hodowla trzody chlewnej.
Na Śląsku i Pomorzu odchodzi się od stosowania ziemniaków jako rośliny paszowej, dlatego tez uprawy tam maleją.
Wykorzystanie ziemniaka: na reprodukcję, na spożycie, na potrzeby przemysłu, głównie spirytusowego, a też farmaceutycznego i kosmetycznego, na eksport, na paszę dla zwierząt.


Odmiany Hodowli Ziemniaka Zamarte
Wczesność Nazwa odmiany Użytkowość Rok rejonizacji
Bardzo wczesne 1. Aster jadalna 1990
2. Bard N jadalna 1999
3. Denar N jadalna 1999
4. Drop N jadalna 1991
5. Felka * jadalna 2002
6. Irys jadalna 1975
7. Lord N jadalna 1999
8. Orlik N jadalna 1989
9. Ruta jadalna 1985

Wczesne 10. Aksamitka jadalna 1998
11. Albina N jadalna 1996
12. Bila jadalna 1994
13. Cedron N skrobiowa 1997
14. Dorota N * jadalna, frytki 2002
15. Gabi skrobiowa 2000
16. Gracja N * jadalna, czipsy 2002
17. Korona N * jadalna 2002
18. Sumak jadalna 1995

Średnio wczesne 19. Alicja skrobiowa 1999
20. Balbina skrobiowa 1997
21. Barycz N jadalna 1997
22. Baszta N jadalna 1996
23. Kuba N skrobiowa, czipsy 1999
24. Maryna jadalna 1993
25. Mors N jadalna 1997
26. Trada B jadalna 1996

Średnio późne 27. Ania N jadalna 1994
28. Anielka NB jadalna 1997
29. Beata jadalna 1997
30. Danusia N jadalna 1999
31. Rudawa N * skrobiowa 2002
32. Vistula skrobiowa 1995

Późne 33. Bzura skrobiowa 1986
34. Dunajec NB skrobiowa 1994
35. Jasia N skrobiowa 1999
36. Skawa N skrobiowa 2000