Maszyny do zbioru i omłotu zbóż.

Maszyny do zbioru zbóż są niezbędnymi urządzeniami w każdym gospodarstwie rolnym. Obecnie są one bardzo skomplikowane jednak w dawnych czasach do zbioru zbóż używano jedynie kos i sierpów. Żniwa kiedyś były pracochłonne, mało wydajne, trwały znacznie dłużej niż obecnie oraz znacznie więcej ludzi musiało pracować przy zbiorach. Zboże było koszone ręcznie przy pomocy kosy bądź sierpa. Następnie ludzie wiązali ścięte zboże w snopki i zestawiali w stogi. Młócenie również odbywało się przy dużym nakładzie siły mięśni za pomocą cepów i był to proces długotrwały.
Z czasem kosy zastąpiono kosiarkami. Pierwsze kosiarki były napędzane przez konie, jednak praca podczas żniw nadal była zbyt długa. Kosiarki zastąpiono snopowiązałkami i ludzie dopiero zostali znacznie odciążeni przez maszynę. Nawet konie zostały zastąpione przez ciągniki. W krótszym czasie można było skosić znacznie więcej zboża przy pomocy mniejszej ilości ludzi. Również wiązanie zboża w snopki zostało zastąpione przez maszynę.
Młócenie ręczne także zostało zastąpione przez maszyny. Tworzenie coraz to nowszych maszyn do młócenia przyczyniło się do powstania kombajnów. Dzięki kombajnom praca podczas żniw stała się o wiele lżejsza, a co ważniejsze wydajniejsza. Kombajn ścina zboże, od razu je młóci i gromadzi ziarna w specjalnym pojemniku. Wszystko to się dzieje przy pracy jednego człowieka. Obecne kombajny są na tyle nowoczesne, że praca fizyczna człowieka, który je obsługuje, odnosi się jedynie do obsługi komputera. Komputer robi praktycznie wszystko za człowieka.


Sposoby zbioru zbóż i rodzaje stosowanych maszyn

Stosowane są następujące sposoby zbioru zbóż:
· zbiór wieloetapowy,
· zbiór jednoetapowy,
· zbiór dwuetapowy (obecnie rzadko stosowany).
Przy tradycyjnym zbiorze wieloetapowym kosi się zboże kosiarką, żniwiarką lub wiązałką, dosusza się je na polu, po czym zwozi do miejsca składowania lub bezpośrednio do młocki i młóci w młocarniach. Przy obecnym stanie techniki rolniczej wieloetapowy zbiór zbóż uważa się za przestarzały ze względu na konieczność wykonywania wielu pracochłonnych operacji i duże straty ziarna.
Przy zbiorze jednoetapowym zboże kosi się i młóci jednocześnie za pomocą kombajnu.
Jednoetapowy zbiór zbóż jest obecnie podstawową technologią zbioru.
Przy zbiorze jednoetapowym stosuje się niekiedy chemiczne przygotowanie roślin (np. rzepaku) do zbioru, czy tzw. desykację, na kilka dni przed zbiorem. Desykacja przyspiesza, a w warunkach nie sprzyjającej pogody wręcz umożliwia, równomierne przeschnięcie i wyrównanie dojrzałości nasion. Dzięki zastosowaniu desykacji straty ziarna są znacznie mniejsze. Przeprowadzenie desykacji jest ułatwione przy uprawie z zastosowaniem technologicznych ścieżek przejazdowych.
Przy zbiorze dwuetapowym skoszone zboże pozostawia się w pokosach do przeschnięcia. Następnie zbiera się je i młóci za pomocą kombajnu zbożowego wyposażonego w podbieracz pokosów, po uprzednim odjęciu nagarniacza i zdemontowaniu zespołu tnącego.


Kosiarka konna z zespołem żniwnym

Do koszenia zboża w małych gospodarstwach stosowało się kosiarki konne typu Z030 lub Z031 wyposażone dodatkowo w zespół żniwny Z902. Zespół żniwny składa się z czterech zasadniczych zespołów: pomostu, rozdzielacza zboża, układu zawieszenia zespołu tnącego i urządzenia do podnoszenia pomostu. Pomost zespołu żniwnego składa się z belek poprzecznych i listew podłużnych, ustawionych równolegle do kierunku ruchu maszyny. Zadaniem pomostu jest gromadzenie ściętego zboża w ilości takiej, jaka jest potrzebna do uformowania jednego snopa o wymaganej wielkości. Natomiast rozdzielacz służy do oddzielania zboża koszonego w danym przejściu kosiarki od reszty łanu. Rozdzielacz może być ustawiony na odpowiedniej wysokości, zależnie od rodzaju koszonego zboża. Zawieszenie zespołu tnącego składa się z kółka jezdnego, podpierającego pomost w jego prawym końcu, oaz z ramienia z zaczepem nastawnym. Urządzenie do podnoszenia pomostu składa się z dodatkowego siodełka i dźwigni. Podczas pracy kosiarką z zespołem żniwnym pomocnik jadący na dodatkowym siodełku nachyla zboże ręcznymi grabiami na zespół tnący i na pomost zespołu żniwnego. Skoszone zboże nie pada więc w sposób przypadkowy, jest układane ręcznie na pomoście. Po nagromadzeniu ilości zboża odpowiadającej „garści” na pomoście, pomocnik opuszcza pomost za pomocą urządzenia wydźwigowego na powierzchnię pola. Źdźbła ścierniska dostają się wówczas między podłużne listwy pomostu ściągają z niego zboże, pozostawiając „garść” na polu. Garście te muszą być następnie związane w snopy, najczęściej za pomocą słomianych powróseł.


Wiązałki

Wiązałka służy do koszenia i wiązania zboża w snopy.
Nagarniacz listwowy (motowidło) nachyla zboże na zespół tnący. Listwy nagarniacza powinny uderzać źdźbło zboża poniżej poniżej kłosów i układać ścinane zboże na przenośniku poziomym, stanowiącym pomost wiązałki.
Ustawienie nagarniacza zależy od wysokości zbieranego zboża i kierunku jego nachylenia.

Ustawienie nagarniacza można regulować w płaszczyźnie pionowej i poziomej za pomocą dźwigni regulacyjnych. Może on być ustawiony wyżej lub niżej, wysunięty do przodu lub cofnięty. Na przykład przy koszeniu zboża nachylonego do przodu nagarniacz powinien być wysunięty do przodu i ustawiony niżej. Zespół tnący powinien być wówczas pochylony palcami w dół.

Rozdrabniacz zewnętrzny oddziela pas ścinanego zboża od łanu. W nowszych typach wiązałek jest on wykonany w postaci obracającego się stożka z nawiniętą ślimakową listwą. Wysokość ustawienia dzioba rozdzielacza oraz napięcie paska klinowego napędu rozdzielacza można regulować.

Zboże ścięte zespołem tnącym układane jest za pomocą nagarniacza na przenośniku poziomym. Jest on wykonany z płótna napiętego na dwóch wałkach. Przenośnikiem poziomym zboże przenoszone jest między dwa płótna przenośnika ukośnego, które przemieszczając się przenoszą zboże ku górze między wewnętrznymi powierzchniami na stół zespołu formująco-wiążącego. Stół ten może być przesuwany. Dzięki temu snopy mogą być zawsze wiązane poniżej połowy wysokości źdźbeł, niezależne od wysokości koszonego zboża.

Ubijacze, wysuwające się kolejno przez szczeliny w stole, formują snop. W formowaniu snopa bierze udział również równasz knowia, wyrównujący źdźbła zboża. Formowany snop dociskany jest do dźwigni oporowej (rogatki). Gdy nacisk snopa na dźwignię oporową jest dostatecznie duży i odchyli tę dźwignię, zostaje włączony napęd iglicy i supłacza.
Wielkość snopów reguluje się przez zmianę ustawienia dźwigni oporowej w stosunku do ubijaczy, a ścisłość wiązania przez zmianę napięcia przytrzymującej tę dźwignię.

Iglica opasuje snop sznurkiem wiązałkowym, wyprowadzonym z puszki i podaje jeden koniec sznurka do chwytacza supłacza. Drugi koniec sznurka zaciśnięty zostaje w tarczy zaciskowej przed rozpoczęciem formowania snopa. Gdy końce sznurka opasującego snop zostaną zaciśnięte w tarczach chwytacza, palec supłacza obraca się i zawiązuje węzeł. Z kolei nóż supłacza odcina sznurek, a ściągacz ściąga węzeł węzeł palca supłacza. Po zawiązaniu snopa dźwignia oporowa pochyla się jeszcze bardziej do dołu. Umożliwia to zrzucenie przez zgarniacze snopa na ściernisko. Dźwignia oporowa wraca do pierwotnego położenia. Iglica cofając się pozostawia w chwytaczu koniec sznurka i układa go na powierzchni stołu i na palcu supłacza. Rozpoczyna się formowanie następnego snopa.
Snop jest prawidłowo wiązany wtedy, gdy zaciśnięcie sznurka w tarczy zaciskowej supłacza jest tak silne, że wyrwanie go z zacisku następuje przy pociągnięciu z siłą około 140 N. siła oporu dźwigni oporowej (rogatki) powinna wynosić 80-100 N, a napięcie sznurka przy puszce 25-30 N.

W przypadku gdy wiązałka nie wiąże trzech kolejnych snopów zboża należy zatrzymać maszynę, ustalić przyczynę nieprawidłowego wiązania i usunąć ją.

Najczęściej spotykany usterki w pracy zespołu formująco-wiążącego, przyczyny i sposoby ich usuwania podawane są w fabrycznej instrukcji obsługi wiązałki.





Maszyny do omłotu

Rodzaje młocarni
Do omłotu zbóż, rzepaku, strączkowych, traw itp. stosuje się młocarnie stacjonarne. Kombajny zbożowe, stosowane przy dwuetapowym zbiorze zbóż, pracują również jako młocarnie.

Ze względu na rodzaj zespołu młócącego, młocarnie można podzielić na: zębowe i cepowe.
Młocarnie o szerokości bębna 450-1000 mm, w których zboże podawane jest kłosami do przodu – prostopadle do osi bębna – nazywają się wąskomłotnymi, młocarnie, w których zboże podawane jest równolegle do osi bębna – szerokomłotnymi. Szerokość robocza bębna młócącego młocarni szerokomłotnej wynosi 1700-1800 mm.

Młocarnie pod względem ogólnej budowy zespołów młócących i zasady ich działania są do siebie podobne. Różnią się wielkością (wydajnością) i wyposażeniem w zespoły pomocnicze.

Młocarnie czyszczące wyposażone są w szereg zespołów umożliwiających wytrząsanie słomy oraz czyszczenie i sortowanie ziarna. W zależności od dokładności czyszczenia rozróżnia się młocarnie z pojedynczym, podwójnym i potrójnym czyszczeniem.

Najważniejszymi zespołami roboczymi młocarni czyszczącej są:
· zespół młócący (cepowy lub zębowy),
· wytrząsacz (klawiszowy lub pomostowy z podbijaczami),
· podsiewacz,
· zespoły czyszczące (dolna i górna wialnia)
· przenośniki ziarna (przenośnik łopatkowy, przenośnik czerpakowy lub wyrzutnik ziarna),
· sortownik.

Charakterystyka budowy i przebieg pracy typowej młocarni
Zboże podawane jest do zespołu młócącego przez gardziel wlotową młocarni kłosami skierowanymi do przodu. Obracający się bęben młócący, współpracujący z klepiskiem, wymłaca ziarno, które przez szczeliny klepiska spada wraz z plewami i drobnymi zanieczyszczeniami na pomost wytrząsacza i zsuwa się na pomost zbiorczy podsiewacza. Słoma zaś z resztkami ziarna, plew i zgonin, wyrzucona przez szczelinę wylotową zespołu młócącęgo dostaje się na wytrząsacz pomostowy z podbijaczami, którym jest energicznie przesuwana w kierunku stołu spadowego. Ze słomy wypadają ziarna, plewy oraz zgoniny i przesiewają się przez sita podsiewacza. Ze słomą zostaje również usunięta z młocarni część zgonin. Pozostałe zgoniny zsuwają się z sita podsiewacza i wypadają również poza młocarnię. Nad wytrząsaczami zawieszone są blaszana zasłona i fartuch płócienny, które hamują zbyt szybkie przesuwanie się słomy po wytrząsaczach oraz nie dopuszczają do wyrzucania na zewnątrz nasion wypryskujących z bębna młócącego.

Przesiane przez sito podsiewacza ziarno, plewy i drobne zanieczyszczenia zsuwają się po blaszanym dnie podsiewacza na sito wiatrowe dolnej wialni. Strumień powietrza wytwarzany przez wentylator, skierowany z boku na sita oddziela od ziarna plewy i drobne zanieczyszczenia, które są wyrzucane poza maszynę przez wydmuchiwacz plew. Ziarno wraz z ciężkimi i drobnymi zanieczyszczeniami dostaje się na sito zbożowe. Na sicie tym zatrzymują się większe zanieczyszczenia (kamyczki, grudki ziemi, kawałki kłosów itp.), a przesiany materiał spada na sito piaskowe, które oddziela od ziarna nasiona chwastów i piasek. Oczyszczone ziarno zsuwa się do wyrzutnika łopatkowego, którym podawana jest do wialni górnej. Strumień powietrza skierowany na sito górna wialni górnej oddziela od ziarna resztki plew i lekkich zanieczyszczeń. Na sicie dolnym wialni górnej następuje sortowanie materiału ziarnistego w zależności od wielkości na ziarno i na poślad. Ziarno spada do zbiornika workownika, gdzie pod wpływem regulowanego strumienia powietrza zostaje dodatkowo posortowane w zależności od masy na trzy frakcje: nasiona najlepiej wykształcone, a więc najcięższe, średnio wykształcone i najlżejsze.

Niektóre młocarnie są wyposażone dodatkowo w tzw. kłosownik-żubrowni, gdzie zostają oddzielone ości i plewy. Ziarno oczyszczone w górnej wialni może być dodatkowo dokładnie rozdzielone w sortowniku cylindrycznym na frakcje także według grubości ziarna.


Kombajny zbożowe

Rodzaje kombajnów zbożowych
We wszystkich rozwiniętych krajach kombajny zbożowe są podstawowymi maszynami do zbioru zbóż. Za pomocą kombajnów zbiera się wszystkie rodzaje zbóż i roślin o podobnym sposobie uprawy i zbioru, takich jak rzepak, kukurydza, słonecznik, soja, gryka, rośliny motylkowe grubonasienne i drobnonasienne, trawy i niektóre okopowe.
Kombajn zbożowy jest maszyną składającą się z zespołów występujących w maszynach żniwnych i młocarniach stacyjnych. Za pomocą kombajnu zbożowego można wykonywać jednocześnie:
• koszenie,
• podbieranie,
• omłot zboża oraz
• czyszczenie ziarna.
W zależności od sposobu umieszczenia zespołu żniwnego (hedeiu) rozróżnia się kombajny:
- o bocznym lub czołowym symetrycznym usytuowaniu zespołu żniwnego w stosunku do zespołu młócącego.
W zależności od przepustowości kombajny można podzielić na:
-kombajny o małej przepustowości (2-2,5 kg/s)
-kombajny o średniej przepustowości (2,5-5 kg/s)
-kombajny o dużej przepustowości (powyżej 5 kg/s).
Powszechne zastosowanie znalazły kombajny samojezdne o czołowym symetrycznym usytuowaniu zespołu żniwnego w stosunku do młocarni kombajnu. Są to kombajny o średniej i dużej przepustowości.
W Polsce użytkowane są kombajny zbożowe: samojezdne Z050 Bizon, Z056 Bizon Super, Z058 Bizon Rekord (rys. 8.6), Z083 Bizon Gigant, Bizon BS (ZllO i Z120), Bizon Dynamie (Z165, Z165/1, Z165/2J oraz Sampo Bizon Z140.
Dostępne są również zachodnie kombajny zbożowe: firm Ernte Meister, New Holland, John Deere i Case.
Kombajny te różnią się wielkością, szerokością roboczą, wydajnością, przepustowością, prędkością obrotową i sposobem napędu nagarniacza oraz rozwiązaniem konstrukcyjnym poszczególnych zespołów roboczych.
Niektóre kombajny mogą być wyposażone w: adaptery do zbioru kukurydzy, adaptery do zbioru rzepaku z pnia rozdrabniacze słomy pokombajnowej. Najnowsze typy kombajnów wyposażone są w komputery pokładowe, kontrolujące i informujące o przebiegu pracy poszczególnych zespołów roboczych.
Oprócz kombajnów samojezdnych spotyka się kombajny półza-wieszane, w których źródłem napędu jest silnik spalinowy ciągnika zagregatowanego z kombajnem.
Kombajn półzawieszany na ciągniku ma prostszą budowę w porównaniu z kombajnem samojezdnym. Jest także znacznie ekonomiczniejszy ze względu na możliwość wykorzystania silnika ciągnikowego bez potrzeby instalowania na kombajnie specjalnego silnika, który użytkowany jest tylko w krótkim okresie żniw.
Budowa i zasada działania zespołów roboczych w kombajnie półza-wieszanym jest podobna jak w kombajnach samojezdnych.

Budowa kombajnu samojezdnego
zespoły robocze:
• zespołu żniwnego (hederu)
• zespołu młócącego z czyszczeniem,
zespoły pomocnicze: '
• zespołów przenośników ziarna i kłosów,
• zbiornika na ziarno z urządzeniem wyładowczym,
• hydraulicznego układu sterowniczego,
• układu napędowego (przekładni napędu głównych zespołów roboczych oraz przekładni napędu kół jezdnych),
• silnika napędowego,
• układu elektrycznego,
• pomostu z kabiną i układem sterowania.

Wszystkie zespoły i układy są połączone konstrukcją ramową kombajnu. Rama nośna kombajnu umieszczona jest na czterech ogumio-nych kołach, z których dwa przednie są kołami napędowymi, a tylne kierującymi.
Stanowisko operatora (kombajnisty) znajduje się na pomoście kombajnu. W zasięgu wzroku, rąk i nóg siedzącego na stanowisku kombajnisty znajdują się dźwignie regulacyjne i sterujące układem hydraulicznym, przełączniki oraz odpowiednie przyrządy pomiarowe i kontrolne.
Nad pomostem kombajnu może być zainstalowany daszek przeciwsłoneczny lub kabina z odpowiednią wentylacją i klimatyzacją.
Kombajn zbożowy może być też dodatkowo wyposażony w podnośniki wyległego zboża, podbieracz pokostów, adapter do młocki stacyjnej, chwytacz plew, wyposażenie specjalne do zbioru traw i koniczyny, adapter do zbioru kukurydzy na ziarno oraz rozdrabniacz słomy.
Budowa, zasada działania i regulacja zespołów roboczych kombajnu
Zespół żniwny. Zadaniem zespołu żniwnego jest ścięcie oddzielonego od łanu pasa zboża, przetransportowanie go do środkowej części zespołu, a następnie do gardzieli zespołu młócącego.
Zespół żniwny połączony jest wahadłowo z ramą młocarni. Do unoszenia zespołu żniwnego w położenie transportowe i do opuszczania w położenie robocze służą dwa siłowniki hydrauliczne. Zawieszenie zespołu żniwnego umożliwia kopiowanie nierówności pola zarówno w kierunku podłużnym, jak i poprzecznym oraz zmianę wysokości koszenia.
Ze względu na dużą szerokość zespołu żniwnego przewozi się go po drogach na specjalnym wózku doczepionym z tyłu do kombajnu.
Zespół żniwny składa się z następujących podzespołów:
• rozdzielaczy,
• nagarniacza,
• zespołu (podzespołu) tnącego,
• podajnika ślimakowo-palcowego oraz
• przenośnika pochyłego.
Zadaniem rozdzielaczy jest oddzielenie zbieranych roślin od łanu i skierowanie ich pod działanie palców nagarniacza. W kombajnie stosowane są dwa rozdzielacze - lewy i prawy, przymocowane do boków kadłuba hederu. Rozdzielacze są szczególnie przydatne przy zbiorze zbóż długosłomiastych, pochylonych i wyległych.
Nagarniacz nachyla rośliny w kierunku zespołu tnącego w celu ułatwienia cięcia i przemieszcza skoszone rośliny w kierunku podajnika ślimakowo—palcowego.
W kombajnach Bizon stosuje się nagarniacze palcowo-mimośrodowe pięcio- lub sześcioramienne z możliwością zmiany kątów ustawienia palców w zależności od stopnia wyłożenia zboża.
Prawidłowe i umiejętne wykorzystanie przez kombajnistę możliwości zmian nastaw regulacyjnych nagarniacza może w znacznym stopniu wpływać na pracę całego zespołu żniwnego, a tym samym na wydajność kombajnu i zmniejszenie strat ziarna.
W nagarniaczu reguluje się kąt ustawienia palców na listwach, położenie całego nagarniacza w stosunku do zespołu tnącego oraz prędkość obwodową listew przez zmianę prędkości obrotowej wału nagarniacza.
Przy zbiorze zboża prosto stojacego palce ustawia się pionowo lub nieznacznie odchyla w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu maszyny. Przy zbiorze zboża wyległego, przerosniętego palce należy odchylić od położenia pionowego w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu maszyny.
Regulację położenia nagarniacza przeprowadza się za pomocą dwóch układów siłowników hydraulicznych sterowanych przez kombajnistę z pomostu (kabiny).
Prędkość obwodowa listew nagarniacza powinna być nieco większa od prędkości ruchu kombajnu. Zatem podczas pracy zachodzi potrzeba dostosowywania prędkości obrotowej wału nagarniacza do prędkości ruchu kombajnu.
Prędkość obrotową wału nagarniacza w kombajnach Z056 reguluje się za pośrednictwem przekładni bezstopniowej pasowej sterowanej hydraulicznie. Przekładnia ta składa się z:
-koła pasowego dolnego - napędzającego
-koła pasowego górnego - napędzanego.
Każde koło składa się z dwóch tarcz stożkowych, z których jedna jest przesuwna.
Koło napędzane osadzone jest na siłowniku hydraulicznym, którego tłok połączony jest jarzmem i śrubami z tarczą przesuwną tego koła.
Tłoczenie oleju do cylindra powoduje wysuwanie się tłoka z cylindra siłownika i zbliżanie tarczy przesuwnej do tarczy stałej. Powoduje to przemieszczanie się paska klinowego na większą średnicę podziałową koła napędzającego. Równocześnie napięcie paska klinowego wywołuje opór sprężyn dociskających tarcze koła napędzanego. Tarcza przesuwna oddala się od tarczy stałej, a pasek przemieszcza się na mniejszą średnicę podziałową tego koła. Dzięki temu uzyskuje się zwiększenie prędkości obrotowej wału nagarniacza. Zmniejszenie prędkości obrotowej wału nagarniacza następuje po otwarciu odpływu oleju z cylindra siłownika hydraulicznego.
W kombajnach Z058 i Z083 zastosowany jest napęd nagarniacza za pomocą silnika hydraulicznego. Nie ma tu przekładni bezstopniowej. Prędkość obrotową wału nagarniacza reguluje się bezpośrednio przez zmianę prędkości obrotowej silnika hydraulicznego napędzającego wał nagarniacza.
W nagarniaczach napędzanych silnikami hydraulicznymi zmianę prędkości obrotowej nagarniacza uzyskuje się w wyniku zmiany ilości oleju tłoczonego przez pompę do silnika hydraulicznego. Uzyskuje się to przez odpowiednie przesterowanie dźwigni regulatora prędkości w kabinie.
W starszych kombajnach stosuje się napęd listwy nożowej za pomocą mechanizmu korbowo-wahaczowego. Obecnie najczęściej stosuje się napęd mechanizmem tarczy wahliwej. Posuwisto-zwrotny ruch listwy nożowej zapewnia głowica napędowa napędzana za pośrednictwem przekładni pasowo-klinowej.
Zadaniem podajnika ślimakowo-palcowego jest odbieranie skoszonej masy zbożowej z szerokiego zespołu tnącego i podawanie jej do wąskiej obudowy przenośnika pochyłego.
Podajnik ślimakowo-palcowy jest zazwyczaj wykonany w postaci obrotowego cylindra blaszanego, do którego z obydwu stron przy-spawane są zwoje ślimakowe - lewy i prawy. Ślimaki przesuwają ścięte zboże ku środkowej części zespołu żniwnego. Wewnątrz środkowej części cylindra na nieruchomej mimośrodowej osi osadzone są za pomocą piast palce. Podczas pracy zespołu żniwnego palce te przesuwają się w prowadnicach cylindra i dzięki mimośrodowemu osadzeniu chowają się do cylindra od strony przenośnika pochyłego, a wysuwają się na największą długość od strony przeciwnej.
W podajnikach ślimakowo-palcowych kombajnów Bizon reguluje się kąt ustawienia palców podajnika w zależności od grubości warstwy zboża oraz odległości zwojów,(piór) ślimaka od dnia kadłuba (koryta) zespołu żniwnego.
Przenośnik pochyły odbiera masę roślinną podawaną podajnikiem ślimakowo-palcowym i przesuwa ją do zespołu młócącego. Od równomierności podawania masy roślinnej do młocarni kombajnu w dużym stopniu zależy wydajność kombajnu, a także wielkość strat ziarna na wytrząsaczach.
Najbardziej rozpowszechnione są przenośniki łańcuchowo-listwowe.
Przenośniki pochyłe kombajnów napędzane są przekładniami pasowo—klinowymi. W układzie przekładni pasowo—klinowych zastosowane są koła napinające, których położenie jest sterowane z pomostu (kabiny) kombajnisty. Koła te pełnią jednocześnie rolę sprzęgieł wyłączających i włączających napęd na przenośniki pochyłe i wszystkie mechanizmy zespołów żniwnych..
W nowych rozwiązaniach układów napędowych przenośników pochyłych, a także w zmodernizowanych kombajnach Bizon, stosowane są mechanizmy nawrotne, umożliwiające zmianę kierunku ruchu przenośnika. W razie przeciążenia lub zapchania kombajnista zamiast zatrzymywania ruchu przenośnika ma możliwość mechanicznego „wycofania” nadmiaru masy zbożowej z komory przenośnika pochyłego.

Młocarnia kombajnu zbożowego.
W młocarni kombajnu zbożowego, podobnie jak w młocarni stacyjnej, następuje wymłacanie skoszonej masy i czyszczenie wymłóconego ziarna.
Układy czyszczące młocarni kombajnu są znacznie prostsze w porównaniu z układami czyszczącymi młocarni stacyjnych. Jednakże w młocarniach kombajnów zastosowane są doskonalsze rozwiązania konstrukcyjne podzespołów i systemów regulacji, a nawet kontroli działania mechanizmów.
W skład młocarni kombajnu zbożowego Bizon wchodzą następujące zespoły i podzespoły:
• chwytacz kamieni,
• zespół młócący,
• odrzutnik słomy,
• wytrząsacz,
• zespół czyszczący.
W kombajnach zbożowych powszechnie stosowane są zespoły młócące cepowe typu otwartego. Bęben ma przekrój poprzeczny wielokąt-ny, dzięki czemu zespół młócący jest mniej wrażliwy na nierównomierne zasilanie go materiałem młóconym.
Prędkość obrotowa bębnów młócących w kombajnach Z056 i Z058 regulowana jest przekładnią bezstopniową sterowaną za pomocą mechanizmu dźwigniowego przez pokręcenie korbą znajdującą się na pomoście (w kabinie) kombajnisty.
W kombajnach Z083 prędkość obrotową bębna młócącego reguluje się przekładnią bezstopniową. Przesuwanie tarcz w tej przekładni odbywa się za pomocą siłownika hydraulicznego współpracującego z rozdzielaczem, którego ustawienie sterowane jest dźwignią ręczną z kabiny kombajnisty. Odrzutnik słomy przemieszcza słomę z resztkami ziarna i plew na początek zespołu wytrząsaczy. Odrzutnik słomy wykonany jest w postaci wirnika z czterema skrzydłami wzmocnionymi odpowiednimi płytkami.
Wytrząsacze wydzielają ziarno z masy zbożowej podawanej przez odrzutnik słomy i bęben młócący.
W kombajnach zbożowych z reguły stosowane są wytrząsacze klawiszowe Klawisze są osadzone na dwóch wałach wykorbionych za pośrednictwem samosmarujących łożysk tocznych (przedni wał jest wałem napędowym).
Podobnie jak w młocarniach stacyjnych nad klawiszami wytrząsacza jest umieszczona uchylna przesłona zakończona gumowym fartuchem. Słoma spadająca z wytrząsaczy zsuwa się na urządzenie do układania słomy zamocowane na osłonie wylotowej wytrząsaczy. Urządzenie to wykonane jest w postaci blach zwężających szerokość wylotu słomy spadającej z wytrząsaczy. Zastosowanie blach zwężających umożliwia dostosowanie szerokości wałów słomy do szerokości roboczej podbieraczy maszyn stosowanych do zbioru słomy pokombajnowej.
Zespół czyszczący w kombajnie zbożowym jest znacznie prostszy w budowie i działaniu niż w młocarni stacyjnej.
W skład zespołu czyszczącego kombajnu wchodzą:
- podsiewacz,
- zespół sit - zwykle sito górne i dolne•
- wentylator tłoczący strumień powietrza pod sita.
Ziarno z zanieczyszczeniami spadające z klepiska i wytrząsacza dostaje się na schodkową podłogę podsiewacza, z którego zsuwa się na sita żaluzjowe i tam jest przedmuchiwane strumieniem powietrza wytwarzanego przez wentylator. W sitach żaluzjowych istnieje możliwość dostosowywania w każdej chwili szerokości szczeliny do rodzaju i warunków czyszczonego materiału
Lekkie zanieczyszczenia pozostające w sitach są wydmuchiwane z kombajnu na zewnątrz. Niewymłócone kłosy wraz ze zgoninami, dzięki wahadłowym ruchom kosza, przesuwają się do kanału spadowego kłosów, a następnie do dolnego koryta przenośnika ślimakowego. Natomiast zgoniny i inne lekkie zanieczyszczenia wydostają się na zewnątrz kombajnu. Oczyszczone ziarno z sita dolnego kosza spada na pochylnię, skąd zsuwa się do koryta ślimaka ziarnowego. Czystość ziarna zależy od wielkości szczelin sit i siły strumienia powietrza wytwarzanego przez wentylator który w kombajnach zbożowych jest wyposażony w wirnik sześciołopatkowy i w dwie kierownice strumienia powietrza. Siła strumienia powietrza zależy od prędkości obrotowej wirnika wentylatora, którą można zmieniać za pośrednictwem bezstopniowej przekładni napędu wentylatora.
Do transportu poziomego ziarna i kłosów służą przenośniki ślimakowe, natomiast do transportu na pewną wysokość częściej stosuje się przenośniki łańcuchowo-łopatkowe.
Zespół przenośników kłosów w kombajnie Bizon składa się z poziomego przenośnika ślimakowego i pochyłego przenośnika łańcuchowo-łopatkowego, transportującego niedomłócone kłosy do zespołu młócącego.
Zespół przenośników ziarna w kombajnach Bizon składa się z poziomych górnego i dolnego ślimaków transportujących i rozgarniających ziarno w zbiornikach oraz z przenośników pochyłych.
Zbiornik ziarna służy do gromadzenia wymłóconego i oczyszczonego ziarna w czasie zbioru. Pojemność zbiornika zależy od przepustowości kombajnu. Zbiornik od góry jest przykryty pokrywą. Na dnie zbiornika umieszczony jest ślimak rozładowczy z osłoną daszkową i regulowanymi zasuwami. Wielkość szczeliny między zasuwami a dnem zbiornika powinna być dostosowana do wilgotności ziarna zgromadzonego w zbiorniku.
Układ hydrauliczny kombajnu zbożowego umożliwia napęd i regulację szeregu zespołów roboczych. Jest zbudowany z wielu podzespołów, których zadaniem jest zamiana energii ciśnienia cieczy na energię kinetyczną mechanizmów sterujących.
Do wytwarzania ciśnienia cieczy służy pompa. Zamiana energii ciśnienia cieczy na energię mechaniczną wykonywana jest przez siłowniki, do których ciecz kierowana jest z rozdzielaczy. Podzespoły układu hydraulicznego połączone są przewodami prostymi, łukowymi lub łamanymi w odcinkach krótkich lub długich, dzięki czemu energia ciśnienia tłoczonej cieczy może być przekazywana w różnych układach przestrzennych i na różne odległości. Jest to jedna z ważniejszych zalet układów hydraulicznych.
Sterowanie hydrauliczne wykonywane jest z pomostu kombajnisty przez przestawienie dźwigni rozdzielaczy hydraulicznych.
W układzie hydraulicznym kombajnu zbożowgo ma zastosowanie rozdzielacz specjalny obrotowy typu Orbitrol, umożliwiający sterowanie układem kierowniczym kombajnu. Rozdzielacz spełnia dwa zadania:
• w sprawnym układzie hydraulicznym steruje przepływem oleju do siłownika kół sterujących, zapewniając pełnohydrauliczne sterowanie kombajnem,
• w razie uszkodzenia pompy głównej układu hydraulicznego (system awaryjny) umożliwia przetłaczanie oleju do siłownika sterowania układem kierowniczym. W nowoczesnych kombajnach stosuje się napęd hydrostatyczny (za pomocą silników hydraulicznych) kół jezdnych oraz niektórych zespołów roboczych, np. nagarniacza i bębna młócącego.
Zastosowanie napędu hydrostatycznego pozwala na wyeliminowanie bezstopniowych przekładni mechanicznych i zapewnia płynną regulację prędkości obrotowych zarówno zespołów roboczych, jak i kół jezdnych w dostosowaniu do warunków pracy kombajnu.
W nowych rozwiązaniach kombajnów zbożowych część rozdzielaczy sterowana jest zaworami elektromagnetycznymi, co - oprócz ułatwienia obsługi — umożliwia automatyzację sterowania wieloma procesami roboczymi zespołów kombajnów przy wykorzystaniu układu hydraulicznego.
Dąży się głównie do samoczynnego utrzymywania odpowiedniej wysokości koszenia, prędkości ruchu kombajnu odpowiadającej najlepszemu obciążeniu zespołu młócącego oraz odpowiedniej wielkości strat ziarna.
W kombajnie samojezdnym układ jezdny i główne zespoły robocze kombajnu napędzane są za pośrednictwem przystawki napędowej, której wał łączy się z kołem zamachowym silnika.
Regulowanie prędkości jazdy przez zmianę obrotów silnika napędowego - tak jak to jest możliwe w ciągnikach lub samochodach - w kombajnie zbożowym nie może być stosowane. W czasie pracy kombajnu bowiem obroty silnika muszą być stałe, odpowiadające najwłaściwszym prędkościom zespołów roboczych kombajnu, a przede wszystkim prawidłowej prędkości obrotowej bębna młócącego. W układach jezdnych kombajnów stosowane są specjalne rozwiązania umożliwiające ciągłą zmianę prędkości jazdy:
• układ napędowy mechaniczny (z przekładnią bezstopniową) lub
• układ napędowy hydrauliczny (z silnikiem hydrostatycznym).
W kombajnach wyposażonych w mechaniczny układ napędowy napęd przenoszony jest od silnika - przez przekładnię bez-stopniową, sprzęgło mechanizmu jazdy, skrzynię przekładniową, mechanizm różnicowy i zwolnice - na koła napędowe.
Kombajn wyposażony jest w hamulce ręczne i nożne typu szczękowego lub tarczowego. Hamulce kombajnu działają zwykle niezależnie na lewe i prawe koło, co w razie potrzeby umożliwia zmniejszenie promienia skrętu.