Ultradźwięki - definicja

Są to fale sprężyste, niesłyszalne dla ucha ludzkiego, o częstotliwości przekraczającej 20 kHz; w przyrodzie występują jako składowe fal wywoływanych przez wiatr, deszcz, ruch morza itp., a także mogą być wytwarzane przez niektóre zwierzęta, np. nietoperze, delfiny; w technice ultradźwięki wytwarza się za pomocą generatorów mechanicznych (gwizdki, syreny, piszczałki) oraz elektromechanicznych (magnetostrykcyjnych, piezoelektrycznych) umożliwiających uzyskanie fal o częstotliwości nawet kilkudziesięciu GHz (w ciałach stałych).

Ultradźwięki podlegają podobnym prawom jak fale dźwiękowe, jednak wykazują szereg szczególnych właściwości w zakresie dyfrakcji, rozprzestrzeniania się, odbicia i załamania zbliżających je do fal świetlnych.

Ultradźwięki mogą być silnie ogniskowane, w wiązkach fal ultradźwiękowych możliwe jest uzyskanie dużych gęstości strumienia energii, a dzięki temu możliwe jest wykorzystanie ultradźwięków w wielu procesach, np. rozdrabnianie cząstek zawiesin lub uzyskiwanie zawiesin, ich koagulacja, skrawanie lub drążenie materiałów, wspomaganie procesów obróbki plastycznej materiałów, niszczenie żywych komórek i tkanek, zabijanie drobnych owadów itp.

Ultradźwięki znajdują też zastosowanie w licznych metodach badań właściwości i budowy materii wykorzystywanych w fizyce, technice, biologii i medycynie (m. in. w diagnostyce ultrasonograficznej).