Życiorysy Świętych: Bazyli Wielki i Grzegorz Teolog (z Nazjanzu).

Bazyli urodził się w Cezarei Kapadockiej ok. 330 roku w zamożnej rodzinie chrześcijańskiej. Wszyscy członkowie jego rodziny zostali wyniesieni na ołtarze, co jest wyjątkowym faktem w dziejach Kościoła. Bazyli otrzymał staranne wykształcenie z zakresu retoryki, filozofii i historii. W czasie ateńskich studiów poznał Grzegorza z Nazjanzu, z którym połączyła go serdeczna przyjaźń. W ławie szkolnej zasiadał z nimi także Julian, późniejszy cesarz rzymski, przez potomnych nazwany Apostatą ze względu na powrót do kultów pogańskich. Po powrocie do rodzinnego miasta krótko wykładał w nim retorykę, a następnie zdecydował się porzucić dotychczasowe życie i udać się na pustynię jako pustelnik, odwiedzając różne wspólnoty mnisze. Niebawem przyłączył się do niego św. Grzegorz z Nazjanzu. Razem opracowali wówczas zestaw najcenniejszych fragmentów pism Orygenesa (Filokalia). Następnie przyjął święcenia kapłańskie, a sześć lat później po raz drugi powrócił do Cezarei Kapadockiej, tym razem jako jej pasterz. Jego biskupia posługa charakteryzowała się troską o piękno liturgii, o ubogich oraz o wyjaśnianie i obronę prawd wiary (zwalczał herezję ariańską). Jest uważany za ojca wschodniego monastycyzmu – z reguły nazwanej jego imieniem po dziś dzień korzystają zakony prawosławne i w katolickich Kościołach wschodnich. Bazyli, któremu nadano przydomek Wielki, zmarł ok. 379 roku.

Jego przyjaciel Grzegorz (nazwany przez potomnych Teologiem) był jego rówieśnikiem. Podobnie jak św. Bazyli Wielki, pochodził z rodziny świętych. Przyszedł na świat w Arianzos k/Nazjanzu, również ok. 330 roku, także w chrześcijańskiej rodzinie. Pierwsze nauki Grzegorz pobierał w Nazjanzie u swego wuja Amfilochiusza (uczył go krasomówstwa), studia średnie odbył w Cezarei Kapadockiej, a następnie udał się na studia wyższe retoryki do Cezarei Palestyńskiej, gdzie zapoznał się z nauką Orygenesa i stał się odtąd jego wielbicielem. W tym czasie podążył do Aleksandrii, a później na dalsze studia udał się do Aten, gdzie odbywał je wraz ze św. Bazylim Wielkim. Razem z Bazylim po studiach rozpoczął życie pustelnicze, jednak podobnie jak on nie na długo, gdyż także został kapłanem i biskupem. Krótko zarządzał diecezją w Nazjanzie (gdzie zastąpił swojego ojca), a potem objął stolicę biskupią w Konstantynopolu. Po różnych nieporozumieniach powstałych podczas odbywającego się tam soboru powszechnego powrócił do Nazjanzu, a następnie osiadł jako pustelnik w rodzinnym Arianzos, gdzie do końca życia poświęcił się pisaniu, głównie kazań i utworów poetyckich. Grzegorz był wielkim teologiem, humanistą i poetą. Spuścizna literacka po nim jest bardzo bogata, są to przede wszystkim kazania i listy. Zasłynął ponadto jako jeden z największych poetów Kościoła Wschodniego. W swoich utworach opiewa tajemnice wiary, swoje osobiste przeżycia, uniesienia mistyczne i wydarzenia współczesne. Jest patronem bazylianów i poetów. Zmarł ok. 390 roku.

Św. Grzegorza wspomina się razem ze św. Bazylim. Jak na ziemi łączyła ich przyjaźń, tak po śmierci łączy ich wspólna chwała. Święci Bazyli i Grzegorz bronili wiary w jedność bóstwa (czyli wiary w jednego Boga w Trzech Osobach) i człowieczeństwa w Chrystusie (bóstwo Chrystusa i jego człowieczeństwo tworzą jeden podmiot), walczyli również z herezjami negującymi bóstwo Ducha Świętego.