Czy człowiek ma nieograniczony wpływ na własna przyszłość, czy też jego wybory są zależne od innych osób, losu lub przypadku?

Decyzje są nieodłączną częścią ludzkiego życia, od której nikt nie jest w stanie uciec. Wpływają one na to, kim jesteśmy oraz kształtują nasze dalsze losy. Jednocześnie nie zawsze jest tak, jak zakładał renesans, który głosił, że ludzie są "kowalami własnego losu". Człowiek nie ma bowiem nieograniczonego wpływu na swoją przyszłość i często jego wybory zależne są od innych osób, losu lub przypadku. Te elementy mogą zaważyć o całym życiu człowieka sprawiając, że przybierze ono niespodziewany kierunek.

Przypadek połączony z wpływem innych osób może sprawić, że człowiek dokona błędnego wyboru i w ten sposób zrujnuje wszystko na co pracował. Przekonał się o tym świetnie Jacek Soplica, bohater "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Był on człowiekiem młodym i dumnym, a także bardzo zakochanym w córce Stolnika, Ewie. Jej ojciec nie wyraził jednak zgody na ślub, chociaż wcześniej wielokrotnie zapraszał szlachcica do siebie i traktował go jak przyjaciela. Soplica nie mógł pogodzić się z tym, co go spotkało i często przechadzał się wokół zamku. Pech chciał, że znalazł się pod nim podczas Moskali i zobaczył tryumfującego Stolnika, co wyprowadziło go z równowagi. Urażona duma i złamane serce sprawiły, że chwycił za broń, zabił Stolnika, zostając uznanym za zdrajcę narodowego. To jedno wydarzenie ukształtowało całe jego dalsze życie, ale wpływ na tą decyzję miało wiele czynników.

Ogromny wpływ na naszą przyszłość mają także osoby trzecie, których manipulacja i złe rady mogą doprowadzić do upadku człowieka. Makbet, tytułowy bohater dramatu Williama Szekspira, był z początku rycerzem odważnym, zasłużonym i oddanym swojemu władcy. Przepowiednia, którą usłyszał od wiedźm, zmieniła zupełnie jego postępowanie i rozbudziła w nim głęboko skrywane żądze, o których sam nie wiedział. Zapragnął władzy, ale nadal targały nim wątpliwości - wiedział, że zabójstwo Dunkana oznacza złamanie wszystkich zasad i wartości rycerskich. Ogromną rolę w podjęciu decyzji o królobójstwu miała jego żona, która podjudzała go, wskazując, że byłby świetnym władcą, a także uderzała w jego męską dumę. To dzięki jej słowom zdecydował się na ten okrutny czyn, który zniszczył całe jego życie.

O tym, że nie da się uciec od własnego przeznaczenia i nie zawsze człowiek posiada zdolność do decydowania o sobie samym przekonał się za to Edyp, bohater dramatu Sofoklesa. Ciążyło na nim starożytne fatum, które sprawiało, że jego przyszłość była z góry przesądzona. Próbował uciec od tragicznej przepowiedni, ale ostatecznie nieświadomie dokonał zabójstwa swojego własnego ojca i ożenił się ze swoją matką. Robił wszystko, by móc zmienić swoją przyszłość, ale było to bezskutecznie i jego historia zakończyła się tragedią niewinnej rodziny. Co prawda w życiu człowieka nie występuje fatum, ale bardzo często nad naszymi decyzjami przejmują kontrolę sytuacje losowe.

Jak więc widać, na decyzje podejmowane przez człowieka może mieć wpływ wiele różnych elementów. Wszystko to sprawia, że jego przyszłość nie jest zależna tylko od niego. Przypadek, los czy wpływ innych osób także odgrywa ogromną rolę i może zaważyć o tym, kim się stanie, chociaż bardzo często nie zdajemy sobie z tego sprawy.