Rzeczypospolita pod rządami Wettinów

August II Mocny (1697-1733)
- o tron rywalizował z: Jakubem, synem Jana III Sobieskiego oraz księciem francuskim Conti
- koronacja 1697
- rządy: unia polsko-saska, próby umocnienia władzy królewskiej (opór szlachty), aktywna polityka międzynarodowa, polityka merkantylizmu, rozwój szkolnictwa, liczne sojusze z mocarstwami Europy, kontynuacja wojny z Turcją (1699 pokój w Karłowicach – Polska odzyskuje Ukrainę i Podole)

Wojna północna 1700-1721: sojusz Augusta II z Danią, Rosją i Prusami przeciwko Szwecji – kontratak króla szwedzkiego Karola XII – walki toczone głównie na terenie Rzeczpospolitej (jedna z większych bitew stoczona pod Kaliszem) – wyniszczenie kraju

Konfederacja warszawska – zawiązana przez zwolenników Karola XII przeciwko Augustowi II

Konfederacja sandomierska – zawiązana przez zwolenników Augusta II

1704 Szwedzi ogłaszają królem Polski Stanisława Leszczyńskiego – wojna domowa – na tron powraca August II po klęsce Szwedów w 1709 pod Połtawą – zawiązanie kolejnej konfederacji przeciwko absolutystycznemu królowi – porozumienie dzięki Rosji: 1717 Sejm Niemy: urzędnicy sascy nie mogą decydować o polskich interesach, ograniczenie praw hetmanów i podskarbich, stałe podatki na wojsko

1721, pokój w Nystad, zakończenie wojny północnej:
- wzrost znaczenia Rosji i Prus
- Szwecja traci silną pozycję

Po rządach Augusta II znaczenie Rzeczpospolitej znacznie spadło na arenie międzynarodowej: w 1720 Rosja i Prusy podpisały między sobą porozumienie dotyczące ustroju Rzeczpospolitej

Warto zapamiętać
Od Sasa do Lasa – opowiadanie się szlachty za Augustem II albo Stanisławem Leszczyńskim
Polska nierządem stoi ­– osłabienie władzy królewskiej – o sile państwa decyduje brak silnej władzy

August III Sas (1734-1763)
- koronowany w 1734 (przez rok panował ponownie Stanisław Leszczyński)
- szlachta zawiązała przeciw niemu konfederację w Dzikowie – wojna domowa – sejm pacyfikacyjny 1736
- rządy spokojne, bez prowadzenia wojen, kierowanie państwem na wzór saski, rozwój sztuki i nauki
- słaba pozycja króla – nieposzanowanie ze stron dwóch magnackich polskich rodów: Potockich i Czartoryskich

Warto zapamiętać
Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa/Za króla Sasa było chleba i miasa – panowanie Augusta III można nazwać okresem dobrobytu

A to ciekawe…

Akademię Nauk w Nancy założył Stanisław Leszczyński

Zamieszania na tle religijnym w Toruniu (walki katolików z luteranami) w 1724 nazywamy Tumultem toruńskim

August II Mocny (1697 – 1733)
▪ pochodził z Saksonii z dynastii Wettinów
▪ jego wybór na króla Polski doprowadził do połączenia Rzeczpospolitej z Saksonią unią personalną 1700 – 1721
– wojna północna 1709
– bitwa pod Połtawą 1717
– Sejm niemy

August III Sas (1733 – 1763)
▪ syn Augusta II Mocnego

1732 - Rosja, Prusy i Austria zawarły tzw. Traktat Trzech Czarnych Orłów; wykluczał kandydaturę na tron polski przedstawiciela z dynastii Wettinów oraz Stanisława Leszczyńskiego, przeznaczając tron infantowi portugalskiemu Don Emanuelowi; w razie oporu ze strony Rzeczpospolitej trzy mocarstwa zobowiązały się do zbrojnej interwencji

Po śmierci Jana III Sobieskiego w roku 1697 dokonano podwójnej elekcji. August II elektor saski przy pomocy swojej armii szybko dotarł do Krakowa i tam się koronował.

Prowadził aktywną politykę,zagraniczna zawierał liczne sojusze i kontynuował wojnę z Turcja. Na mocy pokoju w Karłowicach Rzeczpospolita odzyskała Ukrainę i Podole. Wbrew woli szlacht August II przystąpił do wojny północnej w wyniku której Rzeczpospolita straciła swoją pozycje na arenie międzynarodowej.August II w roku 1704 został zmuszony do abdykacji i jego miejsce zajął Stanisław Leszczyński, który rządził do roku 1709,czyli przegranej bitwy przez Szwecję z Rosjanami pod Połtawą. Wtedy na tron Polski powrócił August II. Leszczyński jeszcze raz został królem Polski w roku 1733 i panował do 1736.
Czasy saskie dla Rzeczpospolite bardzo niekorzystne. Polska straciła swoja pozycje w Europie. Sąsiedzi wtrącali się w wewnętrzne sprawy i kontrolowali wszelkie poczynania króla.

Notatka (zapiszcie w zeszycie)
1. Po śmierci Jana III Sobieskiego, królem został August II Mocny. Pochodził z Saksonii, z dynastii Wettinów. Ta elekcja połączyła nasz kraj unią personalną z Saksonią.

2. W latach 1700-1721 była tzw. wojna północna, w którą August II wplątał Rzeczpospolitą. Była to wojna o panowanie nad Bałtykiem między Rosją i Szwecją, król August II wsparł Rosję. W 1706 roku król opuścił Polskę i udał się do Saksonii, by powrócić w 1709 roku. W tym czasie królem był Stanisław Leszczyński, jednak musiał ustąpić bitwie pod Połtawą w 1709 roku, w której Rosja pokonała Szwecję.

3. August II Wettin dążył do umocnienia władzy, napotkał sprzeciw szlachty, dodatkowo do konfliktu wewnętrznego mieszała się Rosja, rzekomo dbająca o prawa naszej szlachty

4. 1717r.- sejm niemy, rozpoczął się okres uzależnienia Rzeczypospolitej od Rosji

5. 1733 r. - podwójna elekcja po śmierci Augusta II, większość szlachty wybrała ponownie Stanisława Leszczyńskiego, mniejszość wybrała syna poprzedniego króla Augusta III Sasa. Doszło do wojny domowej, wygrał ją August III. W Polsce panowała więc dalej Saska dynastia Wettinów.

6.Postanowienia sejmu niemego - ograniczenie władzy senatu, zakazano królowi Augustowi II Mocnemu opuszczania terytorium Rzeczpospolitej na dłuższy czas, zmniejszenie władzy hetmanów, wprowadzenie podatków na wojsko, rozwiązanie formacji rajtarów, rozwiązanie formacji pikinierów, obydwa państwa - Rzeczpospolitą i Saksonię miała łączyć tylko unia personalna, urzędnikom saskim odebrano prawo decydowania w sprawach polskich, a urzędnikom polskim w sprawach saskich, wojska saskie z wyjątkiem gwardii królewskiej miały opuścić ziemie polskie.

Sejm niemy, to sejm jednodniowy, zwołany w 1717 roku. Został nazwany "niemym" z powodu niedopuszczenia do głosu posłów, ponieważ obawiano się zerwania obrad. Miał charakter sejmu pacyfikacyjnego, kończącego czas walki króla ze szlachtą. Ustawy sejmu niemego ograniczały wpływy saskie w Polsce. Sejm niemy zapoczątkował interwencję Rosji w wewnętrzne sprawy państwa polskiego.

Postanowienia sejmu niemego - ograniczenie władzy senatu, zakazano królowi Augustowi II Mocnemu opuszczania terytorium Rzeczpospolitej na dłuższy czas, zmniejszenie władzy hetmanów, wprowadzenie podatków na wojsko, rozwiązanie formacji rajtarów, rozwiązanie formacji pikinierów, obydwa państwa - Rzeczpospolitą i Saksonię miała łączyć tylko unia personalna, urzędnikom saskim odebrano prawo decydowania w sprawach polskich, a urzędnikom polskim w sprawach saskich, wojska saskie z wyjątkiem gwardii królewskiej miały opuścić ziemie polskie.