Zmienność i mutacje

Zmienność organizmów:
- Fenotypowa, środowiskowa, fluktuacyjna i kodyfikacyjna:
Zmienność fenotypowa, to zmienność, która jest zależna od warunków środowiskowych (pogodowo- glebowych). Jest niedziedziczna.
1. Strzałka wodna, zależnie od warunków środowiskowych, ma 3 typ liści.( sercowate, taśmowate, lancetowate)
2. Ubarwienie zwierząt. Królik himalajski zależnie od warunków pogodowo- glebowych ma różne zabarwienie futra i kolor tłuszczu.
3. Czynnik pokarmowy – u mrówek rodzaj pokarmu decyduje o cechach, jest to polimorfizm.
Zmienność fenotypowa jest wynikiem działania warunków zewnętrznych na efekty wtórne genu. Każda właściwość organizmu jest wypadkową właściwości dziedzicznych organizmu i jednocześnie wpływów środowiskowych.

Możliwość zmiany cech danego gatunku jest możliwa tylko do pewnego momentu.

- Rekombinacyjna.
Jest wynikiem segregacji chromosomów oraz zjawiska crossing- over oper czasie mejozy i losowego łączenia się gamet o różnych genotypach. Pod względem genotypowym w wyniku rekombinacji powstają osobniki właściwościach nie występujących u rodziców. W wyniku rekombinacji zachodzi stałe przekazywanie i wytwarzanie różnych genotypów. Zmienność jest uzależniona od:
- ilości chromosomów
- częstotliwości zachodzenia crossing- oper.
W trakcie procesu powstają nowe układy genów, ale nie nowe geny.

Zmienność mutacyjna:
Jest to zmienność, która może być wywołana w sposób naturalny mutacja spontaniczna. Mutacji spontanicznej jesteśmy poddawani przez całe życie. Czynnikami mutagennymi są np. temperatura, nadtlenki.
Mutacje indukowane czynniki sztuczne [ metale ciężkie, promienie UV, promienie rentgena , broń biologiczna, pestycydy]
Mutacje bywają pozytywne. Zmiany na poziomie genu aż do chromosomu są chorobotwórcze.
Geny letalne śmiercionośne.
Luizyd, Peryd  gazy bojowe powodujące mutacje.
I. Mutacje punktowe  genowe- ograniczają się do zmutowania jednego, konkretnego nukleotydu w całej helisie.
1. Delecja- zachodzi wówczas gdy nukleotyd wypada. Na nici DNA.
A-G-A-T-G-C
A-G-T-G-C nukleotyd wypadł...
2. Insercja – dołączył się dodatkowy nukleotyd (wstawił się)
A-G-A-G-T-A-A
A-G-A-C-G-T-A-A
3. Tranzycja – po mutacji następuje zamiana zasady azotowej puryny na pirymidyne lub pirymidyny na purynę.
AG, CT
A-G-A-G-T-A-A
A-G-G-G-T-A-A
4. Tranzwersja: A-T lub C-A
II. Aberacje chromosomowe- Mutacja zmiany struktury chromosomu.

1. Delecja- utrata fragmentu chromosomu. (chromosom zapisany na DNA w postaci słowa)

MATEMATYKA

MATETYKA

2. Dublikacja- dodawanie fragmentu chromosomu.
ALGEBRA



dublikacja pojedyńcza
ALLGEBRA
 dublikuje się dłuższy fragment chromosomu.
ALGEBGEBRA


3. Inwersja – chromosom pęka i jego fragment ulega odwróceniu o 180 o .
BIOLOGIA MATEMATYKA
inwersja prosta
BIOGOLIA MATEAMYTKA


4. Translokacja- przemieszczenie odcinków chromosomów między chromosomami nie chomologicznymi
ALGEBRA GEOMETRIA
ALGE BRAGEOMETRIA jest to translokacja niewzajemna


ALGEBRA GEOMETRIA
ALGEGEO  BRAMETRIA jest to translokacja wzajemna


III. Mutacje liczbowe.
Zmiana liczby chromosomów.
2n +/- 1 wzór przy mutacji zmiany liczby chromosomów.
- zmiany aneuploidalne
*monosomie 2n+1 (zespół tunera) 44 + XO (brak jednego X)
*trisomie 2n-1 (trzy dwudzieste pierwsze chromosomy)


2n = 46
n=23
46 autosomy (44), allosomy (2- XX)