Typy reakcji chemicznych
1. Reakcje syntezy
Synteza jest reakcją, w której z dwu lub więcej substancji prostszych powstaje jedna substancja złożona o odmiennych właściwościach chemicznych i fizycznych
A + B ---> AB
2. Reakcje analizy
Analiza (rozkład) jest reakcją, w której z jednej substancji złożonej powstają dwie lub kilka substancji prostszych , różniących się od substratu właściwościami fizycznymi i chemicznymi
AB ---> A + B
3. Reakcje wymiany
- wymiana pojedyncza (reakcja wypierania) jest reakcją, w której z jednego związku chemicznego i jednego pierwiastka powstaje inny związek chemiczny i inny, mniej aktywny pierwiastek
A + BC ---> AC + B
- wymiana podwójna jest reakcją, w której biorą udział dwa związki chemiczne i jako produkty powstają nowe dwa związki
AB + CD ---> AD + BC
Podział reakcji chemicznych
1. Reakcje przebiegające bez wymiany elektronów, polegają głównie na wymianie protonów między cząsteczkami:
a) reakcje zobojętnienia
b) reakcje kwasów i zasad z amfoterami
c) reakcje kwasów i zasad z solami
d) reakcje soli z solami
e) reakcje jonów z wodą
2. Reakcje oksydacyjno-redukcyjne (redoks), związane z przeniesieniem elektronów od jednego reagenta do drugiego, powodujące zmianę stopni utlenienia reagujących atomów lub jonów.
Utlenianie (dezelektronacja) jest procesem polegającym na utracie elektronów przez obojętne atomy, cząsteczki lub jony, w którym następuje podwyższenie stopnia utlenienia reduktora.
Redukcja (elektronacja) jest procesem polegającym na pobieraniu elektronów przez atomy lub jony, w którym następuje obniżenie stopnia utlenienia utleniacza.
Utleniacz (dezelektronator) jest substancją ulegającą redukcji, pobierającą elektrony od substancji utlenionej i obniżającą swój stopień utlenienia.
Reduktor (elektronator) jest substancją ulegającą utlenieniu, oddającą elektrony substancji redukowanej i podwyższającą swój stopień utlenienia. W dowolnej reakcji redoks liczba elektronów przyłączonych przez utleniacz równa jest liczbie elektronów oddanych przez reduktor.
SOLE
Sole, związki o budowie jonowej zawierające w cząsteczce kation (kationy) metalu (lub grupę NH4+) i anion (aniony) reszty kwasowej. Na ogół krystaliczne ciała stałe.
Rozróżnia się: sole obojętne (np. AlF3), wodorosole (np. KHSO4) i hydroksosole (np. Ca(OH)Br). Sole w stanie stopionym lub rozpuszczone w odpowiednim rozpuszczalniku przewodzą prąd elektryczny.
Sole otrzymuje się różnymi metodami:
1. W reakcji wodorotlenku metalu z kwasem otrzymuje się sól i wodę:
2. W reakcji tlenku metalu z kwasem otrzymuje się sól i wodę:
3. W reakcji metalu z kwasem otrzymuje się sól i wodór:
4. W rekcji wodorotlenku z tlenkiem niemetalu otrzymuje się sól i wodę:
5. W reakcji tlenku metalu z tlenkiem niemetalu otrzymuje się sól:
6. W reakcji metalu z niemetalem otrzymuje się sól kwasu beztlenowego:
7. W reakcji rozpuszczalnego wodorotlenku metalu z solą otrzymuje się inny nierozpuszczalny wodorotlenek i inną sól:
8. W reakcji dwóch rozpuszczalnych soli otrzymuje się dwie inne sole, z których jedna jest nierozpuszczalna:
9. W reakcji kwasu z solą otrzymuje się inną sól, jeżeli jeden z produktów jest lotny albo rozpuszczalny: