Organy ONZ - zgromadzenie ogólne

ONZ należy do organizacji uniwersalnych, to znaczy takich, które są otwarte dla wszystkich państw i dlatego jest międzynarodową strukturą o największym zasięgu. Jest organizacją międzynarodową, powszechną o charakterze uniwersalnym, mającą najszerszy zakres działania ze wszystkich organizacji międzyrządowych. Członkami organizacji są wyłącznie państwa.Podstawową prawną funkcjonowania ONZ jest Karta Narodów Zjednoczonych. Jest ona wielostronną umową międzynarodową warunkowo otwartą dla innych państw. ONZ jest podmiotem prawa międzynarodowego przysługują jej immunitety i przywileje regulowane przez konwencje oraz umowy dwustronne podpisane z USA oraz Szwajcarią. Siedzibą ONZ jest Nowy Jork.

Zasady działania ONZ opierają się na następujących założeniach:
• suwerenna równość (wszystkie państwa są równe i suwerenne)
• nieinterwencji (zakaz interwencji jednego państwa w wewnętrzne sprawy innego państwa. Zakaz ten dotyczy również ONZ, która ma zakazane interweniowanie w sprawach należących do kompetencji wewnętrznej któregokolwiek państwa)
• wykonywania zobowiązań międzynarodowych (państwa zobowiązują się że będą wykonywać zobowiązania przyjęte zgodnie z duchem Karty)
• pokojowe załatwianie sporów (wszyscy członkowie ONZ są zobowiązani do załatwiania sporów międzynarodowych takimi środkami, aby nie dopuścić do zagrożenia pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego)
• wyrzeczenie się siły (państwa zobowiązały się do wyrzeczenia się groźby lub użycia siły we wzajemnych stosunkach)
• bezpieczeństwo zbiorowe (wszyscy członkowie okażą organizacji wszelką pomoc w każdej akcji podjętej zgodnie z Kartą)


s.1

Zgromadzenie Ogólne ONZ, główny plenarny organ ONZ. W skład Zgromadzenia Ogólnego wchodzą przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich(obecnie 191 państw). Państwo członkowskie może mieć maksymalnie 5 przedstawicieli.
Zakres kompetencji Zgromadzenia Ogólnego obejmuje praktycznie wszystkie sfery stosunków międzynarodowe. To ono decyduje o przyjęciu nowych członków i ich wykluczeniu z ONZ, wybiera Sekretarza Generalnego, niestałych członków Rady Bezpieczeństwa, zatwierdza budżet ONZ, jest stroną w umowach z organizacjami wyspecjalizowanymi.
Każdy członek dysponuje tylko jednym głosem. Zgromadzenie obraduje raz do roku na sesjach zwyczajnych, ale Rada Bezpieczeństwa lub większość członków może zażądać zwołania sesji nadzwyczajnej(do 1999r. odbyło się 13 sesji nadzwyczajnych). Uchwały w sprawach merytorycznych zapadają większością 2/3 głosów, a w pozostałych przypadkach zwykłą większością głosów.
Charakter prawny podejmowanych przez Zgromadzenie uchwał jest dwojaki:
- prawnie wiążący i
- niewiążący.

Uchwały dotyczące wewnętrznej struktury i funkcjonowania Organizacji są prawnie wiążące, natomiast te odnoszące się do postępowania państw poza ONZ mają w zasadzie jedynie charakter zaleceń. Nie mają one mocy stricte prawnej, jednak mogą mieć szczególne znaczenie moralne lub polityczne.
Ponadto ZO:
- może wydawać zalecenia w celu rozwoju współpracy międzynarodowej w różnych dziedzinach działalności państw, jak np. politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej, prawnej (dotyczącej prawa międzynarodowego),
- bada i zatwierdza budżet ONZ,
- analizuje sprawozdania składane przez inne organy ONZ,
- w dziedzinie bezpieczeństwa i pokoju międzynarodowego Zgromadzenie może rozważać ogólne zasady współpracy państw w tym zakresie, np. dotyczące regulacji zbrojeń i formułować określone zalecenia oraz omawiać konkretne sprawy związane z międzynarodowym bezpieczeństwem; w niektórych jednak przypadkach kompetencje Zgromadzenia są ograniczone na rzecz Rady Bezpieczeństwa. Jeśli bowiem w związku z konkretną sprawą zaistnieje konieczność przeprowadzenia akcji, zgromadzenie musi przekazać ją Radzie przed lub po omówieniu takiej sprawy. Ponadto, w sytuacji, gdy Rada wykonuje już w związku z jakimkolwiek sporem funkcje powierzone jej przez Kartę, Zgromadzenie nie może już w tym zakresie udzielać żadnych zaleceń - chyba, że Rada tego zażąda.



s.2

Wiele państw członkowskich uważa, że rola i autorytet Zgromadzenia Ogólnego NZ maleje. Pogląd ten podziela również Sekretarz Generalny. Obecnie Zgromadzenie zajmuje się zbyt wieloma, często pokrywającymi się i nieistotnymi problemami. W rezultacie czas i energia potrzebne do wypracowania konsensusu w sprawach ważnych są marnowane na bezużyteczne debaty.W tej sytuacji konieczne jest usprawnienie pracy Zgromadzenia i wprowadzenie większej przejrzystości ciał pełniących funkcje wspomagające wobec niego
Dobrym początkiem, w opinii Sekretarza Generalnego jest wybór Prezydenta Zgromadzenia Ogólnego NZ, oraz przewodniczących komitetów na 3 miesiące przed rozpoczęciem kolejnej sesji. Umożliwia to lepsze rozplanowanie pracy Zgromadzenia i usprawni wprowadzanie dalszych reform.
Działania Zgromadzenia Ogólnego NZ i jego ciał pomocniczych powinny uzupełniać i wspomagać Radę Społeczno-Gospodarczą.Podlegają jemu komisje główne – polityczne i bezpieczeństwa, polityczna specjalna, ekonomiczna i finansowa, społeczna, humanitarna i kulturalna, powiernicza i obszarów niesamodzielnych, administracyjno-budżetowa, prawna, poza tym Komisje proceduralne, stałe komitety i kilkadziesiąt organów pomocniczych oraz 7 specjalnych komitetów zajmujących się prawami człowieka, w tym:
A) Komitet Praw Człowieka-organ powołany na mocy Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w 1966. Składa się z 18 członków - obywateli państw-stron paktu. Bada przede wszystkim sprawozdania państw-stron dotyczące środków podjętych przez nie w celu urzeczywistnienia praw uznanych w Pakcie oraz postępu dokonanego w zakresie korzystania z tych praw. Ponadto pełni określone funkcje w procesie załatwiania konfliktów.
B)Komitet Praw Dzieci-Children Rights Committee, jeden z komitetów ONZ podlegający bezpośrednio Zgromadzeniu Ogólnemu. Kontroluje m.in. realizację praw dzieci zawartych w Konwencji o prawach dziecka. Każde państwo, które ratyfikowało konwencję, jest obowiązane co 5 lat złożyć sprawozdanie Komitetowi Praw Dziecka. Uprawnienia Komitetu do egzekwowania praw są ograniczone, może jedynie wydawać opinie i zalecenia.
Konwencja Praw Dziecka została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne NZ w 1989 roku i weszła w życie rok później. Jest efektem wieloletnich starań mających na celu zapewnienie dzieciom należytej ochrony i prawa do prawidłowego rozwoju. Zawiera katalog praw i wolności dzieci (wolności osobiste, prawa socjalne, kulturowe i polityczne




s.3


Wraz z Radą Gospodarczo-Społeczną współzarządza m.in.
*UNICEF
United Nations International Children's Emergency Fund, UNICEF, Międzynarodowy Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom, od 1953 United Nations Children's Fund - Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (skrót UNICEF został zachowany), organizacja została powołana w 1946 przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w celu niesienia pomocy dzieciom na całym świecie, a zwłaszcza w krajach rozwijających się lub dotkniętych klęskami żywiołowymi. Siedziba sekretariatu UNICEF znajduje się w Nowym Jorku, jej pracami kieruje dyrektor wykonawczy.
*UNCTAD
Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju, United Nations Conference on Trade and Development, UNCTAD, agenda ONZ, utworzona przez Zgromadzenie Ogólne w 1964.
*Urzędem Wysokiego Komisarza NZ ds. Uchodźców
Urząd Wysokiego Komisarza ONZ do spraw Uchodźców, Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, UNHCR, agenda ONZ powstała w 1951, z siedzibą w Genewie.
*Programem Ochrony Środowiska
*Światowym Programem Żywieniowym
W 1966 Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło dwa międzynarodowe pakty praw: Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Obydwa weszły w życie w 1976, kiedy to uzyskały wymaganą liczbę 35 ratyfikacji (obecnie ponad 100).





s.4