Zasady ogólne postępowania administracyjnego

1. Zasada legalizmu (legalności) art. 6 kpa – posiadanie podstawy, umocowania prawem aby działanie podjąć, przeprowadzić, rozstrzygnąć.
Nie może to być przepis dowolny – musi istnieć przepis odpowiedniej rangi – konstytucja, ustawa, rozporządzenie, umowa międzynarodowa, akty prawa miejscowego – art. 6 kpa.
Zasada praworządności – nakazująca ochronę na podstawie ale i w granicach prawa. Składa się z przepisów, zasad i wykładni – art. 7 kpa. Ochrona praw nabytych, nie działanie prawa wstecz, nakaz uwzględnienia sytuacji jednostki.
2. Zasada prawdy obiektywnej – polega na nałożeniu na organy obowiązku, aby rozstrzygnięcia zapadały w sytuacjach przewidzianych przepisami prawa. Organ musi podjąć wszystkie działania aby osiągnąć stan wiedzy zgodny ze stanem faktycznym. Prawda poszukiwana w sposób bezstronny. Wszystkie fakty muszą być sprawdzone, nie mogą być domysłami, pochodzić z donosu.
3. Zasada współmierności (proporcjonalności) – cel postępowania musi prowadzić do ustanowienia sytuacji zmierzających do właściwego ceru (realizowanego), np. zajęcie samochodu przez wojsko – tylko w sytuacji koniecznej, a nie dowolnie.
Stosować należy środki, gdy są nieodzowne – nie można stosować nadmiernych środków, art. 7.
4. Zasada uwzględniania z urzędu słusznego interesu obywateli.
Należy poszukiwać proporcjonalnych rozwiązań, aby przyniosły jak najmniejsze szkody, największe korzyści. Nie wolno działać w sposób bezmyślny.
Obiektywność, bezstronność: art. 50, art. 75 – wyjaśnienie sprawy.
5. Zasada czynnego udziału stron w sprawie – strony jeżeli sobie życzą mogą czynnie uczestniczyć w sprawie. Muszą być o wszystkich czynnościach informowane. Strona ma możliwość wypowiedzenia się na temat wszystkich dowodów, rozstrzygnięć. Zawiadomienia o wszystkich elementach. Jeżeli któryś z elementów nie jest zachowany strona może zakwestionować rozstrzygnięcie.
6. Zasada informowania – art. 9 – organy muszą informować u urzędu w sposób należyty i zgodny z prawdą. Zawiadomienie stron o sytuacji zanim zapadnie rozstrzygnięcie. Udzielanie niezbędnych wyjaśnień i wskazówek, aby uniknąć szkód dla strony.
Skutkiem niedopełnienia zasady informowania może być uchylenie decyzji. Jeżeli powstanie szkoda, a nie było informacji – strona może ubiegać się o odszkodowanie. art. 8.
7. Zasada pogłębiania zaufania społecznego do państwa
wprowadzanie w błąd,
ukrywanie faktów, itp.
Zaufanie do jednostki – art. 220.2 – potwierdzanie dokumentów urzędowych.
Kształtowanie świadomości i kultury prawnej, wiedzy o prawie.

Zasada przekonywania art. 11 kpa – nakłada na organ obowiązek przekonania stron o prawnej zasadności. To nie tylko treść przepisu, należy wykazać, że rozwiązanie sprawy jest słuszne. Przekonany odpowiednio adresat bez oporów podporządkuje się rozstrzygnięciu (jeżeli nieodpowiednie przekonywanie – trzeba będzie użyć przymusu, nie wzbudza to zaufania).
Zasada szybkości postępowania art. 12 kpa. Działanie powinno być szybkie, ale i wnikliwe. Szybko – z zachowaniem wszystkich zasad postępowania. Niezwłoczne załatwienie spraw prostych – nie wymagających postępowania dowodowego. Niezwłoczność – opieszałość organu – jeżeli zostanie udowodniona – można wystąpić o odszkodowanie.
Art. 13 zasada niearbitralnosci – zawarcie ugody zastępującej decyzję administracyjną.
Art. 14 zasada pisemności – przeprowadzenie postępowania i wydanie decyzji odbywa się w formie pisemnej. Pisemna forma jest jedyną pod rygorem nieważności.
Wyjątek – przemawia interes strony – gdy przepisy prawa nie zabraniają – dają możliwość.
Czynności muszą być dokumentowane na piśmie – protokół, notatka, oświadczenie, protokół z oględzin, opinia biegłego.
Zasada dwuinstancyjności – art. 78 Konstytucji.
Art. 15 kpa – nie dotyczy rozstrzygnięć incydentalnych i postanowień.
nie może zachodzić żadna zależność pomiędzy instancjami.
sprawa w II instancji rozpatrywana jest w całości, prowadzone jest postępowanie od początku ze wszystkimi elementami.
Zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych.
Załatwienie ostateczne sprawy – decyzja jest niezmienialna, wiążąca
Wyjątki – procedury przewidziane w kodeksie lub w ustawach.
Zasada zaskarżania do sądu decyzji administracyjnych - §2 art. 16 – niezgodność decyzji z prawem.