Ściąga ewolucja

Ewolucja to proces stopniowych zmian budowy ciała i sposobu życia osobników jednego gatunku. Bezpośrednie dowody ewolucji: - skamieniałości Są to szczątki i ślady działalności organizmów zachowane w osadach skorupy ziemskiej. - ogniwa pośrednie- formy przejściowe pomiędzy dwiema grupami systematyczności. Relikty- inaczej żywe skamieniałości, gatunki które przetrwały miliony lat mimo że inni przedstawiciele grup do których należą wymarli. Pośrednie dowody ewolucji: Narządy szczątkowe- elementy budowy które są pozostałością po przodkach i nie odgrywają znacznej roli. Jedność budowy i funkcjonowania- Duże podobieństwo składu chemicznego, budowy oraz przebiegu procesów życiowych organizmów. Sposób rozmieszczenia organizmów na kuli ziemskiej- gatunki blisko spokrewnione zamieszkują zazwyczaj sąsiednie regiony, gatunki daleko spokrewnione występują najczęściej na różnych kontynentach. Homologie- podobieństwo budowy ciał i przebiegu procesów życiowych u różnych gatunków pochodzących od wspólnego przodka. Analogie- podobieństwo w budowie narządów, ich układów i przebieg procesów życiowych u niespokrewnionych ze sobą organizmów, które żyją w podobnych środowiskach. Konwersacja jako wynik uosobienia się kształtu i funkcji ciała u niespokrewnionych ze sobą organizmów Struktury homologiczne: Skrzydło nietoperza przystosowane jest do lotu. Wszystkie jej kości są cienkie i długie a na wydłużonych palcach jest rozpostarta błona lotna. Kończyna konia jest doskonale przystosowana do biegu. Z palców pozostał tylko trzeci, inne uległy redukcji. Kończyną delfina jest płetwa w kształcie wiosła. Kość ramienna i kość przedramienia są w niej bardzo skrócone. Poza tym delfiny mają więcej kości palców niż inne kręgowce. Struktury analogiczne: Rusztowanie ptasiego skrzydła stanowią kości. Są one bardzo lekkie ponieważ mają w środku puste przestrzenie. Widoczne w owadzim skrzydle drobne żyłki to główne tchawki- rurki, które są elementem układu oddechowego. Latimeria to duża drapieżna ryba uważana za przodka kręgowców lądowych. Ostatni żyjący przedstawiciel ryb trzonopłetwych- grupy której pozostali przedstawiciele wymarli 65mln lat temu. Łodzik- głowonóg z muszlą zewnętrzną. Kolczatka i dziobak- ssaki te mają wiele cech gadzich, np. stek czyli wspólne ujście przewodu pokarmowego, wydalniczego i rozdzielczego. Ich młode wykluwają się z jaj ale później tak jak ssaki żywią się mlekiem matki. Jak powstaje skamieniałość? Warunkiem utworzenia się skamieniałości jest szybkie zagrzebie szczątków organizmu np. w osadach przenoszących wodę. Następuje wówczas proces kamienienia polegający na zastąpieniu tkanek przez minerały takie jak węglan wapnia.Główne założenia teorii ewolucji Karola Darwina: *wszystkie gatunki organizmów wywodzą się od wspólnego przodka, *walka o byt - organizmy wykształcają różne cechy, które w danych warunkach mogą ułatwić lub utrudnić im przeżycie ; z upływem czasu organizmy powoli różnicują się,przystosowując się do odmiennych warunków życia *na przełomowe zmiany pomiędzy gatunkami składają się serie różnic *izolacja geograficzna lub inne bariery środowiskowe doprowadzają do powstania nowego gatunku; z czasem osobniki nowego gatunku stają się liczne *dobór naturalnych sprawia, że przeżywają tylko osobniki najlepiej dostosowane, które w danych warunkach potrafią zdobyć ograniczone zasoby do końca życia *w wyniku doboru sztucznego następuje selekcja osobników o przydatnych cechach, utrwalająca te cechy i doprowadzająca do powstania nowych ras. Główne założenia syntetycznej teorii ewolucji: *osobniki jednego gatunku różnią się między sobą. Właściwość ta, nazywana zmiennością genetyczna organizmów,jest wynikiem rekombinacji oraz mutacji *organizmy wydają na świat więcej potomstwa, niż może przeżyć *organizmy konkurują z sobą o ograniczone zasoby środowiska *dobór naturalny odpowiada za przeżywanie lepiej dostosowanych osobników *organizmy najlepiej przystosowane przekazują swoje geny potomstwu. Endemit - (najczęściej gatunek) unikalny dla danego miejsca albo regionu, występujący na ograniczonym obszarze, nigdzie indziej nie występujący naturalnie Dobór naturalny jest jednym z czynników, które warunkują ewolucję. naturalne populacje charakteryzują się zmiennością, a niektóre z osobników mogą mieć cechy dające im większą szansę przeżycia w określonych warunkach środowiskowych, to zaś daje im większą możliwość osiągnięcia dojrzałości płciowej i wydania potomstwa, które odziedziczy korzystne cechy rodziców. Osobniki gorzej przystosowane mają mniejszą szansę na sukces rozrodczy, a tym samym mniejsze jest prawdopodobieństwo, że zostawią po sobie potomstwo dziedziczące ich cechy, które byłyby o wiele gorzej przystosowane do przetrwania w danych warunkach od potomstwa osobników silniejszych. Dobór sztuczny jest to zjawisko, w którym rolę hodowcy spełnia człowiek podczas wybierania pożądanych przez siebie cech organizmu. Podczas doboru sztucznego człowiek przeprowadza selekcję osobników o danych cechach i tylko osobnikom posiadającym je pozwala na rozród, czym zapewnia sobie polepszenie cech potomków. osobniki o cechach, które wg hodowcy nie powinny występować eliminuje się. Selekcji sztucznej dokonują np. hodowcy wysokomlecznego lub mięsnego bydła. Podstawową różnicą pomiędzy selekcją naturalną a sztuczną jest rola człowieka - dobór naturalny przeprowadzany jest przez naturę, człowiek nie ingeruje w ten proces i nie ma wpływu na jego wyniki, może jedynie śledzić ten proces. Podczas doboru sztucznego człowiek kieruje całym procesem, czyli ma czynny wkład w powstawanie nowych osobników. Stanowisko systematyczne człowieka : Królestwo(zwierzęta)-budowa komórkowa, cudzożywność; Typ(strunowce)-struna grzbietowa występujaca przynajmniej w rozwoju embrionalnym,Podtyp(kręgowce) -chrzęstny lub kostny szkielet wewnętrzny;Gromada(ssaki)-odżywianie młodych mlekiem matki, stałocieplnosc; Rząd(naczelne)-dobrze rozwinięty zmysł wzroku, chwytny ogon, Nadrodzina(małpy człekoksztaltne) -zredukowany ogon,wydluzony okres dziecinstwa; Rodzina(człowiekowate) -wyprostowana postawa ciala,dwunożny chód, Rodzaj(Homo-człowiek) - mozg i intelekt, zaawansowana kultura;Gatunek(Homo sapiens-człowiek rozumny)-kulista czaszka,zdolnosc mowy,zredukowane owlosienie ciala. główne etapy ewolucji: redukcja ogona,rozbudowa mięśni imicznych,rozwój zachowań społecznych, wzrost zdolnoiści manipulacyjnych,przystosowanie się do dwunożnego chodzenia, spionizowanie ciała, rozrost mózgu i rozbudowa jego zdolności psychicznych,powstanie osadnictwa, powstanie nauki i pisma, utrata nadmiaru owłosienia i zmiana sposobu termoregulacji  Podobieństwa ludzi do innych naczelnych-obuoczne widzenie,które pozwala postrzegac swiat w roznych wymiarach-rozroznianie barw-dlugie kończyny z obrotowymi stawami-ręce z przeciwstawnym kciukiem, paznokcie-rozbudowane mięsnie mimiczne. Rożnice miedzy czlowiekim a innymi naczelnymi- umiejetnosc mowy-duży mozg u ludzi, zdolnosci manipulacyjne naszego nadgarstka, dziecinśtwo ludzi jest dłuzsze i cechuje sie wieksza niedołężnością, u człowieka stopa jest wysklepiona a u naczelnych płaska. Jedną z najstarszych istot przeludzkich był sahelantrop. żył on ok. 7 mln lat temu w środkowej afryce i niewykluczone że był dwunożny. Przełom w ewolucji człowieka stanowiło pojawienie się ardipiteka i australopiteka byli przystosowani do stanowczego trybu życia. Mieli mocne nogi oraz dobrze wysklepioną stopę, dlatego mogli odbywać dalekie wędrówki. Człowiek zdolny który pojawił się po nich, miał większy mózg i sprawniejsze dłonie, dzięki czemu zaczą świadomie wytwarzać proste narzędzia kamienne. Człowiek wyprostowany- potrafił już wytwarzać bardziej skomplikowane narzędzia, a także wzniecać ogień. Żyjący na sawannie ludzie zaczęli odbywać dalekie wyprawy w poszukiwaniu pożywienia. Nie mogli przenosić pokarmu, trzymając go w zębach, więc chwytali go w ręcę. Była to jedna z przyczyn pionizacji ciała. Dostępność wysokokalorycznego jedzenia spowodowała, ze ludzie nie musieli tak często polować, mieli więc dużo wolnego czasu. To przyczyniło się do rozwoju inteligęcji oraz rozbudziło życie duchowe człowieka.