Rodzaje migracji

Procesy migracyjne są procesami bardzo dynamicznymi i różnorodnymi. Stąd też w literaturze naukowej pojawiają się różne kryteria klasyfikacyjne dotyczące rodzaju migracji.

Witold Małachowski w swojej książce „Migracje we współczesnym świecie” (W. Małachowski, „Migracje we współczesnym świecie”, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2010) dokonał podziału migracji na:
- migracje ze względu na przyczyny
- migracje ze względu na kierunek ruchu
- migracje ze względu na czas trwania

Do migracji ze względu na przyczyny możemy zaliczyć migracje:
- ekonomiczne – czyli takie, które mają na celu polepszenie sytuacji materialnej migranta
- polityczne – gdy migrant nie akceptuje sposobu rządzenia w swoim kraju
- dobrowolne – wyjazdy w celu leczenia czy w celach turystycznych
- przymusowe – najczęściej spowodowane np. katastrofami ekologicznymi, powodziami, torandami

Ze względu na kierunek ruchu:
- emigracje – wyjazd do innego miejsca
- imigracje – powrót z emigracji

Ze względu na czas trwania wyróżnia się z kolei migracje:
- trwałe – wiążące się ze stałym pobytem w danym miejscu
- okresowe – nakierowane na konkretny cel jednak z zamierzonym powrotem w najbliższym czasie
- sezonowe – najczęściej zarobkowe wyjazdy do prac sezonowych
- wahadłowe – codzienne migrowanie np. na trasie praca-dom

Opisując rodzaje migracji warto również zwrócić uwagę na definicje stosowane przez Główny Urząd Statystyczny. Według tych definicji możemy wyróżnić m.in. migracje:
- wewnętrzne i zewnętrzne
- krótkookresowe i długookresowe
- wewnątrzwojewódzkie i międzywojewódzkie
- wewnątrzpowiatowe i międzypowiatowe
- ze wsi do miasta i z miasta na wieś

Migracje wewnętrzne to według definicji Głównego Urzędu Statystycznego „zmiany miejsca zamieszkania (pobytu stałego lub czasowego) w obrębie kraju, polegające na przekroczeniu granicy administracyjnej gminy, w tym w przypadku gmin miejsko-wiejskich - zmiany miejsca zamieszkania w obrębie gminy z terenów wiejskich na miejskie lub odwrotnie”. Migracje zewnętrzne są to z kolei przemieszczanie poza wyznaczony obszar terytorialny jakim najczęściej jest państwo.

Migracje krótkookresowe definiowane są przez Główny Urząd Statystyczny jako migracje trwające od 3 do 12 miesięcy. Natomiast migracje długookresowe to te trwające dłużej niż 2 rok oraz związane ze stałym pobytem.

Migracje wewnątrzwojewódzkie zachodzą w obrębie danego województwa, z kolei międzywojewódzkie związane są z przemieszczeniem z jednego województwa do drugiego. Analogicznie jest z migracjami dotyczącymi powiatów. Migracje ze wsi do miasta i z miasta na wieś związane są ze zmianą otoczenia w miejscu zamieszkania.

W literaturze zajmującej się tematem migracji można znaleźć także wzmiankę o migracjach „ze względu na przynależność do grupy społecznej (np. migracje kobiet, mężczyzn, młodzieży, migracje rodzicielskie), ze względu na charakter migracji (powrotne, niepełne), legalność przemieszczeń (legalne i nielegalne), kryterium czasu podejmowania decyzji (spontaniczne i planowe), kryterium dobrowolności (dobrowolne i przymusowe), kryterium liczby osób migrujących (indywidualne i masowe), kryterium przestrzeni pokonywanej przez migrantów (np. zamorskie, kontynentalne, regionalne), ze względu na formę migracji (uchodźctwo, repatriacje, przesiedlenia, deportacje, ewakuacje)” (Raport cząstkowy przygotowany w ramach projektu: Wspieranie aktywności zawodowej poprzez zarządzanie zjawiskiem migracji – analiza w województwie śląskim, Katowice 2009). Istnieje także pojęci migracji cyrkulacyjnych.