Celtowie.

Celtowie- dumni wojownicy oraz wprawni hutnicy i kowale - należeli do najstarszych narodów Europy. Pierwsze plemiona zamieszkiwały forty na wzgórzach Europy Środkowej, ale przed końcem V w.p.n.e. zdominowały Wyspy Brytyjskie, Hiszpanię, Włochy i Francję, a nawet dotarły do zachodniej Azji. Charakterystyczna sztuka ozdobna Celtów rozpowszechniła się wraz z celtycką mitologią i religią dzięki szlakom handlowym, jednak Celtowie nie byli zainteresowani tworzeniem imperium ani nawet zjednoczeniem wszystkich swoich ziem. Do 50 p.n.e. potężni Rzymianie i ludy germańskie wyparły Celtów na obrzeża Europy, gdzie lud ten 300 lat później przeszedł na chrześcijaństwo. Do dziś kultura i języki celtyckie przetrwały w Irlandii, Szkocji, Walii oraz niektórych regionach Francji i Anglii. Społeczeństwo Celtów tworzyły trzy główne klasy: wojownicy, druidzi i rolnicy. Walka stanowiła ważną część życia, dlatego wojownicy ze swym specjalnym żelaznym uzbrojeniem należeli do arystokracji. Druidzi byli przywódcami religijnymi. Często to właśnie oni decydowali o życiu i śmierci członków plemienia. Rolnicy hodowali bydło u uprawiali ziemię przy użyciu żelaznych narzędzi i to dzięki ni,m funkcjonowała gospodarka. Celtowie żyli w umocnionych obozach zwanych oppidami obronnymi. Choć budowano je w celach obronnych, były też miejscem handlu i uroczystości religijnych, a niektóre z nich czasem przekształciły się w miasta. Każde z pogańskich plemion celtyckich miało własnego króla, a nawet własne bóstwa. Wprawni hutnicy i kowale mieli prawdopodobnie dość wysoki status społeczny. W pierwszej fazie rozwoju ludów celtyckich, między 1200 a 750 p.n.e. zajmowały one prawdopodobnie okolice Hallstatt (ob. w Austrii). W latach 500-50 p.n.e. nastąpiła faza druga zwana La Tene, od nazwy centrum tej kultury na terenie dzisiejszej Francji. Konie odgrywały ważną rolę w działaniach wojennych i religii wczesnych ludów celtyckich. Boska klacz - Epona - czczona była przez Celtów, a później również przez kawalerię armii rzymskiej. Zachowało się kilka postaci wyrzeźbionych w kredowych skałach na dawnych terenach Celtów. Niektóre nawiązują do wizerunków koni widocznych na zachowanych monetach celtyckich.