Spór z postawami Polaków w "Grobie Agamemnona" Juliusza Słowackiego.

„Grób Agamemnona” pochodzi z poematu dygresyjnego ; „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu”. „Grób Agamemnona” to jeden z dwóch poematów dygresyjnych drugi to „Beniowski”. Poematy dygresyjne były bardzo popularne w dobie romantyzmu: zawierają akcję, która jest tylko pretekstem do snucia dygresji. Bohater główny jest narratorem, który snuję refleksję i eksponuję ich najważniejsze elementy. Poemat dygresyjny ma charakter mieszany poważny i żartobliwy zawiera również synkretyzm rodzajowy oraz gatunkowy i różnorodność stylów. „Grób Agamemnona” znajduję się również w tragedii „Lilla Wenda” z roku 1840.
Utwór „Grób Agamemnona” to rozbudowana dygresja związana z epizodem podróży. W trakcie pielgrzymki narrator zatrzymał się w starożytnych Mykenach gdzie miały się znajdować pałace Atrydów – Synów Atreusza władcy Myken. Agamemnon był dowódcą armii w wojnie trojańskiej. Został zamordowany przez żonę i jej kochanka. Historia Agamemnona jest znana z „Oresteji” Ajschylosa. Utwór J. Słowackiego nie dotyczy mitologii jest jedynie nawiązaniem. Punktem wyjścia dzieła jest narrator zwiedzający ruiny, które określa mianem grobu Agamemnona.
Utwór zawiera sekstynę.
I strofa układ rymów AB : AB : CC Nastrój bohatera wskazuję, że jest poetą (…) „Niech fantastycznie lutnia nastrojona” (…) Lutnia jako symbol poezji nawiązanie do J. Kochanowskiego. Bohater pragnie pobudzić wyobraźnie związane z legendą istnienia Agamemnona (…) „Wstąpił w grób Agamemnona i siedzę cichy w kopule podziemnej Co krwią Atrydów zwalona okrutną” (…) Czuję się jak gdyby był w świątyni i znał te ruiny z literatury. Jest to pewnego rodzaju zjawisko kreacji jako miłośnik literatury przybywa do miejsca symbolicznego styka się z antyczna Grecją.
IV strofa (…) „ Tu świerszcze polne”(…) motyw z „Muzy” Jana Kochanowskiego. (…) „ Jest objawieniem, hymnem, pieśnią ciszy” (…) Cisza jako symbol poezji mizernej bo poeta nie może równać się z twórcami antycznymi.
VII strofa (…) „ Była struna z harfy Homera” (…) Harfa jako symbol genialności utworów Homera. Struna to promień słońca Grecji, który wpada w grób Agamemnona, ów promień jest ściśle związany z twórczością Homera. Jest on niedościgniony dla podmiotu lirycznego.
VIII strofa (…) „ I wyciągnąłem rękę do ciemności, By ją ułowić i napiąć, i drżącą Przymusić do łez i śpiewu i złości”(…) Metaforyczny obraz tworzenia poezji. (…) „ Ta struna drgnęła i pękła bez jęku” (…) Struna nie dała mu takiego talentu jak Homerowi. Poeta jest sfrustrowany.
IX strofa Następuję zmiana w zachowaniu i postawie poety, nie zamierza tworzyć już poezji smutku (…) „ Na koń! Chcę słońca, wichru i talentu! Poeta pragnie tworzyć poezję, która będzie zachęcała do działania.
IX strofa (…) „ Na Termopilach – Nie, na Cheronei” (…) Dwa opozycyjne symbole : Termopile – symbol bezkompromisowej walki, do ostatniej kropli krwi; Cheroneja – symbol ludzi, którzy zgadzają się na utratę suwerenności. Postawa bliska Polakom. (…) „ BO jestem z kraju, gdzie widmo nadziei Dla małowiernych serc podobne synowi”9…) Polacy godzą się na niewole i nie wierzą w niepodległość ojczyzny. (…) „ To tej mogiły, co równa jest naszej”(…) Cheroneja symbol zbliżony do klęski Polaków. Polakom bliżej do tego symbolu.
XII strofa (…) „ Bo jestem z kraju smutnego ilotów ” (…) Podmiot wskazuję, że jest z kraju niewolników, którzy są bierni. Nie zachowują się jak Spartanie. Poecie przykro, że symbol Termopil nie utożsamia się z Polakami.
XIV Bohater liryczny wskazuję, że nie jest istotne ile wieków minęło postawy ludzi zawsze dzielą się na dwa obozy: postawy szlachetni lub postawy niehonorowe i zdradzieckie.
XV strofa (…) „ Jest w marmurowych kształtach piękna dusza „ (…) - jest to kalokagatia piękno współgra z dobrem.
XVI strofa jest fragmentem polemiki z Polską. Podobny motyw zastosował ks. Piotr Skarga. Atakuję ojczyznę aby ukazać małostkowość, tchórzostwo. Wskazuję powołanie. Strofa rozpoczyna się apostrofą : „O Polsko! Póki Ty duszę anielską Będziesz więziła w czerepie rubasznym”(…) owa metafora nawiązuję do koncepcji Platona : „ciało jako więzienie duszy”. „Czerep rubaszny” symbol społeczeństwa, które patrzy nihilistycznie i cynicznie oraz drwi z wartości najważniejszych. „Dusza anielska” symbol ludzi ze szlachetnymi postawami dla, których ważna jest niepodległość kraju. Metafora koresponduję z „IIIcz. Dziadów” A. Mickiewicza Sceną „Salon warszawski”. W której Piotr Wysocki wypowiada się o narodzie, który jest jak lawa podobny wydźwięk ma „czerep rubaszny” natomiast „żar” przyrównać można do „duszy anielskiej” . (…) „Póty mieć będziesz hyjene na sobie I grób - i oczy otworzone w grobie”(…) Poeta wskazuję, że ojczyzna będzie tak długo nieżywa, aż bierna postawa polaków się nie zmieni.
XVII strofa (…) „Zrzuć do ostatku te płachty ohydne, Tę – Dejaniry palącą koszulę.”(…) Nawiązanie do mitu o Dejanirze i Heraklesie. Kraj musi odrzucić zgodę na niewolę, której symbolem jest „koszula Dejaniry”.
XVIII strofa zawiera podstawowe idee sarmackie. Polska jako naród dumny i gardzący śmiercią ojczyzny.
XIX strofa (…) „Pawiem narodów byłaś i papugą. A teraz jesteś służebnicą i cudzą”(…) Paw – symbol dumy. Polska była niegdyś takim krajem. Tęsknota podmiotu. Papuga – symbol naśladowania zachodu przez Polaków. Służebnica – niewolna ojczyzna. (…) „I sam pełen winy”(…) Podmiot liryczny wskazuję, że sam też jest winny bo godzi się na niewolę.
XX strofa poeta sugeruję problemy budzi sumienia tych, którzy godzą się na zaistniały stan. Poeta pragnie wyzwolić naród od spokoju.
XXI strofa (…) „ Lecz wiedz – że ręka przekleństw wyciągnięta Nade mną – zwinie się jak godzina” (…) Poeta nie może się zgodzić na bierność. Strofa kończy się apostrofą „O niewolnico” owa apostrofa służy do ataku na tych, którzy się poddali i godzą się na niewolę.